بهترین زمان برای آزمایش ایدز بعد از رابطه
ایدز بیماری است که توسط ویروسی به‌نام HIV ایجاد میشود. از مهم‌ترین روش‌های انتقال این ویروس در سال‌های
اخیر، رابطه جنسی محافظت نشده است. درواقع این ویروس از طریق تماس مستقیم مایعات
بدن فرد آلوده با مایعات و غشای مخاطی آسیب‌دیده شخص سالم در در دهان، واژن، رکتوم
و زخم باز دارای خون‌ریزی، منتقل میشود.
علائم بیماری ایدز
علائم این بیماری غیراختصاصی هستند و ممکن است
برخی افراد تا پیش از مرحله آخر و کشنده ایدز (میانگین 10 سال)، هیچ علامتی نداشته
باشند (۱). بنابراین ایدز به وسیله علائم قابل تشخیص نمی‌باشد و تنها روش اطلاع
مطمئن از بیماری انجام آزمایش است.
آزمایش‌های اچ‌ای‌وی بسیار دقیق هستند، اما هیچکدام
از آن‌ها نمی‌توانند بلافاصله پس ابتلا به عفونت، بیماری را تشخص دهند و نیاز به
گذشت دوره پنجره است.
دوره
پنجره
پس از آنکه ویروس به داخل بدن وارد میشود،
نیاز است مدت زمان مشخصی بگذرد تا مقادیر آنتیژنهای سطحی ویروس و آنتیبادیهای
گفتهشده، به سطح قابل قبولی رسیده و قابل شناسایی شوند. به این بازه زمانی، دوره
پنجره HIV گفته میشود. این بازه بین انواع تست‌های
تشخیصی ایدز متفاوت است اما به طور کلی گفته میشود که آزمایش‌هایی که خود ویروس
را در بدن شناسایی می‌کنند، نسبت به تست‌هایی که پاسخ سیستم ایمنی بعد از ورود
ویروس به بدن را بررسی می‌کنند، دوره پنجره کمتری دارند. بنابراین اگر قبل از
پایان دوره پنجره تستی انجام شود، احتمال منفی کاذب و مشخص نشدن بیماری وجود دارد.
بهترین
زمان برای آزمایش ایدز در انواع تست‌ها
· کیت‌های خانگی خود ارزیابی ایدز:
در این روش، در صورت ابتلا فرد به عفونت HIV، آنتیبادیهای ضد ویروس اچ‌آی‌وی که توسط سیستم ایمنی تولید شده اند
شناسایی میشود. باتوجه به محرمانه بودن نتایج کیت‌های تشخیصی و راحتی انجام
آزمایش، این کیت‌ها توسط مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC)، برای تمام افراد بین ۱۳ تا ۶۴ سال توصیه شده‌اند (۱).
بهترین زمان
برای استفاده از کیت‌های مذکور با توجه به دروه پنجره آن‌ها، ۲۳ تا ۹۰ روز بعد
از احتمال آلودگی است. دقت این کیت‌ها در ۴۵ روز بعد از احتمال آلودگی ۹۵٪ و در ۹۰
روز بعد، بیش از ۹۹٪ است.
· آزمایش آنتی‌بادی/آنتی‌ژن: در
این روش، به شکل همزمان آنتیبادیهای تولیدشده علیه ویروس اچ‌آی‌وی و آنتیژنهای
آن با استفاده از کیت‌های خودارزیابی ایدز و استفاده از کیت‌های نسل چهارم الایزا
شناسایی میشود. آزمایش با روش کیت‌های نسل چهارم الایزا در آزمایشگاه و با خون
گیری از رنگ‌های وریدی دست انجام میشود.
بهترین زمان
آزمایش ایدز بعد از رابطه به روش الایزا با توجه به دوره پنجره کیت‌های نسل چهارم،
۱۸ تا ۴۵ روز بعد رابطه پرخطر و محافظت نشده است. در صورت استفاده از کیت‌های
خودارزیابی ایدز با تکنیک شناسایی همزمان آنتی‌بادی/آنتی‌ژن در ۹۰ روز بعد از
رابطه جنسی پر خطر، دقت تشخیصی بیش از ۹۹٪ است.
·
شناسایی
ژنوم ویروس اچ‌آی‌وی در خون (آزمایش PCR): در PCR، بجای آنتی‌ژن و آنتی‌بادی، خود ویروس در خون فرد آلوده
شناسایی شده و کپی‌برداری از ژنوم آن انجام میشود. در این روش به جای آنتیژنهای
ویروس اچ‌آی‌وی و آنتیبادیهای تولید شده بر علیه ویروس در بدن، با جدا سازی خود
ویروس از خون فرد آلوده و کپی برداری از ژنوم ویروس اچ‌آی‌وی بیماری تشخیص داده میشود.
بهترین زمان
انجام آزمایش تشخیصی ایدز با روش PCR، ۱۰
تا ۳۳ روز بعد ابتلا به عفونت اچ‌ای‌وی است.
هزینه این آزمایش بسیار بیشتر از انواع دیگر
روش‌های تشخیص است و معمولاً در صورت مثبت شدن نتیجه آزمایش آنتی‌بادی، از این روش
برای تأیید نتیجه آزمایش غربالگری استفاده میشود. در نوزادان تازه متولد شده از
مادر مبتلا به ایدز، برای تشخیص ابتلا یا عدم ابتلای نوزاد به این بیماری، از روش PCR کمک گرفته میشود.
زمان مشخص شدن نتیجه آزمایش
این زمان باتوجه به به روش تشخیصی استفاده شده
متفاوت است. در استفاده از کیت‌های خودارزیابی ایدز، نتیجه آزمایش حداکثر در ۲۰ دقیقه مشخص میشود.
درحالیکه نتایج کیت‌های نسل چهارم، توسط آزمایشگاه، یک روز تا یک هفته بعد از
انجام آزمایش اعلام میشود. تعیین نتایج در روش تشخیصی PCR، ممکن است تا دو هفته به طول بیانجامد (3).
افرادی که در اثر رابطه جنسی پر خطر و محافظت
نشده یا در اثر تجاوز جنسی احتمال می‌دهند
در معرض ابتلا به ویروس اچ‌آی‌وی قرار گرفته‌باشند، نیاز است از داروهای PEP ظرف حداکثر 72 ساعت بعد
از احتمال انتقال ویروس استفاده کنند. این دارو برای جلوگیری از فعال شدن ویروس اچ‌آی‌وی
باید حتما طی سه روز اول مصرف شده و به
مدت ۲۸ روز به طور منظم ادامه پیدا
کند (۴).
منابع:
1. https://my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/4849-hiv-testing
2. https://www.cdc.gov/hiv/basics/index.html
3. https://www.webmd.com/hiv-aids/hiv-aids-screening
تاریخ انتشار : پانزدهم آذر ۱۴۰۱