تاریخچه ایدز و HIV در ایران (3)
در مطالب پیشین در قالب دو مقاله به بررسی تاریخچه ایدز در ایران از سال 1363 تا 1373 و از سال 1374 تا 1384 پرداختیم. در ادامه در این مطلب به بررسی سال‌های بین 1385 تا 1395 خواهیم پرداخت.
کلیه مطالب طبق اخبار و آمار رسمی و غیر رسمی ارائه شده در منابع مختلف خبری و علمی می‌باشد و طبیعی است که گاه تفاوت‌هایی در آمار و اخبار وجود داشته باشد.
1385
* شعار روز جهانی ایدز در این سال “ ایدز را متوقف کنید. عهد را حفظ کنید ”.
* تعداد کشته‌های جهانی ایدز در سال 85، 2,000,000 نفر و تعداد مبتلایان جدید 2,400,000 نفر بود.
* تعداد مبتلایان در ایران در سال1385 بصورت رسمی 13702 نفر اعلام شد.
* ارائه درمان ضدرترويروسی به منظور پيشگيری از انتقال اچ ای وی از مادر به نوزاد از سال 1385 در دستورالعمل کشوری مراقبت و درمان گنجانده شد.
* “ دارويی ايراني براي كابوس قرن يعني ايدز“ اين خبري بود كه سال 85 رسانه‌اي شد. این خبر توسط رئیس جمهور احمدی نژاد اعلام شد.
* «آيمود» به عنوان داروی ايرانی با منشأ گياهي توانست در كاهش عوارض بيماران مبتلا به ايدز نقش مهمي ايفا كند با این حال بودجه تحقیقاتی این پروژه بعد‌ها کامل، قطع شد.
1386
* اعلام اینکه سراوان در استان سیستان و بلوچستان دارای بیشترین نسبت درصد ابتلای زنان مبتلا به مردان (64.9 مردان و 35.1 زنان ) است. (مقاله: آماری جالب از جستجوی اینترنتی استان‌های مختلف در رابطه با ایدز )
* عمده‌ترین راه انتقال در سراوان رابطه جنسی و رواج شدید چندهمسری عنوان شد.
* دریافت موافقت قطعی مرکز تحقیقات ایدز ایران از وزارت بهداشت و آموزش پزشکی
* در مطالعه ای در چابهار با جامعه آماری 500 دانش آموز دبیرستانی، سطح آگاهی دانش آموزان نسبت به ایدز خوب برآورد شد و آگاهی دختران نسبت به پسران بیشتر بود.
* شروع دومین برنامه ملی استراتژیک کنترل اچ آی وی و ایدز برای سال‌های 1386 تا 1388
1387
* تعداد مبتلایان در ایران در این سال بصورت رسمی 18320 نفر اعلام شد. تا نیمه اول سال تعداد مبتلایان جدید 536 نفر
* در گزارشی که در 1387/07/01 توسط مرکز مدیریت بیماری‌ها منتشر شده است 93/7 درصد مبتلایان مرد و 6/3 درصد مبتلایان
زن هستند و موارد منتقله از راه اعتیاد تزریقی 69 درصد می‌باشد.
* آمار قدری با آمار سازمان بهداشت جهانی متفاوت بود.
* در این سال آرش و کامیار علایی بنیانگذاران کلینک‌های مثلثی مبارزه با ایدز درستگیر شدند و به 3 و 6 سال زندان محکوم شدند.
بعد‌ها این دو برادر 4 جایزه بین‌المللی به پاس خدماتشان برای مبارزه با ایدز، دریافت کردند.
* در این سال مدیر عامل کانون هموفیلی ایران تعداد مبتلایان به HIV در بیماران هموفیلی را 170 نفر اعلام کردند.
1388
* اعلام حذف قانون ممنوعیت سفر و مهاجرت افراد اچ‌آی‌وی مثبت به آمریکا توسط اوباما
* تعداد مبتلایان در ایران در این سال بصورت رسمی 20130 نفر اعلام شد.
* در این سال شیوع اچ‌آی‌وی در زندان‌ها 2.1 درصد بوده است.
* در مطالعه‌ای از 1000 کودک خیابانی بازه‌سنی 10 تا 18 سال 45 نفر مبتلا به hiv بودند.
* در مطالعه‌ای با عنوان “ تخمين موارد ايدز در کشور با استفاده از مدل سازي، 1388 تا 1392” تعداد مبتلایان را در این سال 88 هزار نفر و تا سال 92، 105 هزار نفر تخمین زده است.
1389
* تعداد مبتلایان در ایران در سال 1389 بصورت رسمی 21890 نفر اعلام شد.
* در مطالعه‌ای در این سال با 10672 نفر جامعه آماری از افراد بی‌خانمان در شهر تهران 1.7 درصد از این افراد مبتلا بودند.
* در مطالعه‌ای دیگر در 7 استان کشور در سال 1389، از 5261 نفر زن باردار 4 نفر مبتلا به HIV بودند.
* شروع سومین برنامه ملی استراتژیک کنترل اچ آی وی و ایدز برای سال‌های 1389 تا 1393
1390
* شعار این سال روز جهانی ایدز“ به صفر رساندن ( ابتلا، مرگ و حس ننگ در جامعه) ”
* تعداد کشته‌های جهانی ایدز در سال 90، 1,400,000 نفر و تعداد مبتلایان جدید 2,200,000 نفر بود.
* طبق گزارشات آن سال موارد انتقال از سال 1365 تا کنون (1390) 69/8 درصد بوسیله تزریق با سرنگ مشترک آلوده و 10 درصد
روابط جنسی و 1.1 درصد فراورده خونی، 8 درصد مادر به جنین و باقیمانده دلایل نامعلوم بوده است.
* در آذر این سال مدیرکل بهداشت و درمان زندان‌ها تعداد کلینیک‌های مثلثی در ایران را 128 مرکز عنوان کرد.
* ايران در هر چهار نشست ويژه ملل متحد در باره اچ‌آی‌وی در سال های 1382 ،1387، 1390 و 1395 شمسی خود را متعهد به کنترل اچ‌آی‌وی نموده و اعلانيه های اين نشست ها را امضاء کرد.
* ورود آزمايش تشخيص سريع ( کیت ایدز ) در سال 1390 منجر به افزايش سريع مراکز ارائه دهنده خدمات تشخيصی شد و منجر به تشخیص تعداد بیشتری از مبتلایان به HIV شد.
1391
* داروی تراوادا برای پیشگیری از ابتلا به hiv برای موارد خیلی پرخطر مانند رابطه با پارتنر مبتلا، از سازمان غذا و داروی آمریکا تاییدیه گرفت.
* این دارو در ایران بصورت رسمی، در دسترس نیست.
* اداره كنترل ايدز ایران در آذر این سال: فقط 16 درصد افراد بين 15تا 36 سال راه‌هاي پيشگيري از ايدز را می‌دانند.
* در این سال شیوع اچ‌آی‌وی در زندان‌ها 1.4 درصد بوده است.
* در سال 91 در مطالعه‌ای با 2275 نفر جامعه آماری در مصرف کنندگان مواد مخدر غیرتزریقی 2.6 درصد این افراد مبتلا به hiv بودند.
1392
* در این سال خبر درمان قطعی hiv، نوزاد می‌سی‌سی‌پی منتشر شد. که یکسال بعد متاسفانه ویروس مجدد در بدن وی فعال شد.
* در سال 1392 برنامه پيوند برنامه های ايدز و سلامت باروری با هدف کاهش انتقال اچ ای وی از مادر به نوزاد تدوين شد.
* عضو شورای خبرگان طب اسلامی اعلام کرد که 43 بیمار مبتلا به ایدز با طب اسلامی درمان شده‌اند. اگر چه خبر بسیار مهمی تلقی
می‌شود با این حال هیچ گاه مستنداتی در این باره منتشر نشد...!
1393
* در نیمه شهریور دکتر محمد گویا مدیر اداره‌ی بیماری‌های واگیر تعداد رسمی مبتلایان شناسایی شده را 27888 نفر اعلام کردند.
* چند ماه بعد و در آذر 1393 دکتر شاعری رئیس انجمن ایدز ایران بیان کردند، آمار واقعی از تعداد مبتلایان نداریم.
* در اسفند 93 جلسه مشورتی با حضور 16 دانشگاه علوم پزشکی برای بررسی فرصت‌ها و چاش‌های طرح کاهش انتقال اچ آی وی از مادر به نوزاد برگزار شد.
* تعداد مبتلایان به ایدز و اچ‌ای‌وی در اصفهان تا ابتدای سال 1393 ، 595 نفر ( 505 مرد و 90 زن )
1394
* در این سال فاز پایلوت طرح کاهش انتقال اچ آی وی از مادر به نوزاد اجرا شد. در این طرح 258088 زن باردار با استفاده از کیت
تشخیص سریع ایدز،مورد آزمایش قرار گرفتند. از این تعداد 76 مورد مثبت تشخیص داده شدند. این مادران تحت درمان و مراقبت قرار
گرفتند. از این تعداد 72 نوزاد سالم 3 مورد سقط و 1 مورد مثبت گزارش گردید.
* تعداد مبتلایان در استان کرمانشاه 2300 نفر گزارش شد.
* شروع چهارمین برنامه ملی استراتژیک کنترل اچ آی وی و ایدز برای سال‌های 1394 تا 1398 (طبق این برنامه، ایران تا سال 1398 (2020 میلادی) باید به برنامه بین المللی 90-90-90 سازمان برنامه مشترک سازمان ملل در زمینه ایدز ( unaids )برسد. )
توضیحات بیشتر طبق این برنامه کلیه کشور‌های جهان متعهد شدند تا سال 2020 در کشور خود 90 درصد مبتلایان به ایدز را شناسایی کنند، 90 درصد افراد شناسایی شده را تحت درمان دارویی مناسب قرار دهند و از این تعداد 90 درصد نیز درمان موثر باشد و سطح ویروس در خون این افراد کاهش یابد.
1395
* از سال 1370 تا 1395، 471 فرد مبتلا به بیماری ایدز در استان آذربایجان شرقی شناسایی شده‌اند و طبق پیش‌بینی‌ها این رقم تنها 10 تا 12 درصد بیماران است.
* در سال های 94 و 95 حدود 70 هزار مادر باردار در كشور مورد آزمایش قرار گرفتند كه از این تعداد 70 مادر مبتلا بودند.
* از سال 77 تا 95، 200 بیمار آلوده و مبتلا به ایدز در استان کهگیلویه و بویراحمد شناسایی شده است.
* شيوع اچ آی وی در زندانيان در این سال، هشت دهم درصد بود.
* در شهریور 95 معاون موسسه تحقیقات حجامت عنوان کردند که با حجامت می‌توانند ایدز و هپاتیت سی را درمان کنند! با این حال هیچ گاه مستنداتی در این باره منتشر نشد. این موسسه زیر نظر دکتر حسین خیراندیش بود. بعد‌ها این موسسه تعطیل شد.
* توليد داروی ایمو متوقف شده چون بودجه كافي ندارند.
1396
* شعار این سال روز جهانی ایدز“ سلامتی، حق من است.”
* در این سال در مطالعه‌ای با جامعه آماری 308627 نفر زن باردار، 0.04 درصد از آنها مبتلا به این ویروس بودند.
* از سال 65 تا 30 آذر این سال 36571 نفر ( 83 درصد مرد و 17 درصد زن که از این تعداد 24664 نفر زنده‌اند) مبتلا به اچ آی وی در سیستم نظام جامع مدیریت داده‌های الکترونیک اچ آی وی کشور
ثبت شده اند.
* تعداد موارد انتقال از مادر به جنین در این سال 76 مورد (39 پسر و 37 دختر) برآورد شده است.
* در اردیبهشت 96 برنامه طرح کاهش انتقال اچ آی وی از مادر به نوزاد ( برنامه PMTCT) بصورت رسمی به دانشگاه‌های علوم پزشکی ابلاغ شد.
* اجرای برنامه PMTCT از مرداد در استان کهگیلویه و بویراحمد، گچساران و یاسوج آغاز شد.
* تعداد مبتلایان در استان بوشهر تا آذر این سال 512 نفر گزارش شد که از این تعداد 125 نفر تحت درمان قرار داشتند.
* بیش از 66 هزار آزمایش در راستای شناسایی بیماران مبتلا به ایدز در استان آذربایجان شرقی انجام گرفت.
* در سال 1396 ویدیویی در آپارت منتشر شد که در آن فردی با نام دکتر حسن خیر اندیش با استفاده از معجونی از سیاه دانه و عسل ایدز را در 80 روز درمان
می‌کنند (هیچگاه مستندات علمی و دانشگاهی آن منتشر نشد).
* در این سال فرد دیگری نیز در سایتی با عنوان “مجله طب اسلامی ”ادعا کردند که با داروی امام کاظم و داروی پیامبر می‌توانند ایدز را درمان کنند. (هیچگاه مستندات علمی و دانشگاهی آن منتشر نشد).
اتفاقات تاریخچه ایدز در ایران از سال 1363 تا 1373 و از سال 1374 تا 1384 را نیز در دو مطلب دیگر می‌توانید مطالعه کنید. امیدواریم این مطلب برایتان مفید بوده باشد و در آینده‌ای نزدیک شاهد کنترل کامل ایدز در ایران باشیم.
تاریخ انتشار : بیست و سهم اردیبهشت ۱۳۹۹