ایدز و تنگی نفس
تنگی نفس در بیماران مبتلا به ایدز، اغلب به درمان و مراقبت گسترده نیاز دارد. معمولا بروز این تظاهرات به علت مشکلات عفونی است که با درمان ضدرتروویروسی، به طور قابل توجهی کاهش پیدا میکند. فرد مبتلا به ایدز که به تنگی نفس دچار است، باید منشا عارضه را هرچه زودتر پیدا کرده و درمان را شروع کند تا با مشکلات بیش‌تری مواجه نشود. در ادامه، به بررسی عوامل ایجادکننده این عارضه می‌پردازیم.
عملکرد اندام ریه
ریهها در بدن، اکسیژن مورد نیاز را از هوا را جذب کرده و به خون منتقل میکنند. در ادامه، اکسیژن در سراسر بدن پخش میشود. در هردم و بازدم، هوا از بینی یا گلو به داخل نای و به دو لوله کوچک‌تر به نام برونش وارد میشود. سپس هوا به مجاری کوچکتری به نام برونشیول رسیده و درنهایت هم در آلوئولها جا میگیرد. در آلوئولها اکسیژن به داخل رگ‌های خونی کوچک وارد شده و توسط گلبول‌های قرمز خون که آماده انتقال به سراسر بدن هستند، جذب میشود.
هم‌زمان، مواد زائد به شکل کربن دی‌اکسید در جهت مخالف حرکت کرده و از خون به آلوئولها وارد میشوند. بنابراین کربن‌دی‌اکسید به شکل بازدم از ریهها خارج میشود. در صورت وجود بیماری، عملکرد ریه دچار اختلال شده و علائمی همچون تنگی نفس و ناتوانی در دم و بازدهم به وجود می‌آید. در بیماران ایدزی، وجود بیماریهای عفونی مربوط به سیستم تنفسی میتواند باعث تنگی نفس شود.
آیا ایدز باعث تنگی نفس می شود؟
HIV به محض ورود به بدن، شروع به تخریب سلولها میکند. علائم عفونتهای فرصت طلب مشترک با ایدز عبارتند از: کما، سرفه و تنگی نفس. در افراد آلوده به اچ آی وی که با سرفه یا مشکل تنفسی مراجعه میکنند، پس از گرفتن شرح حال، موارد زیر معاینه و بررسی میشوند:
علل ریوی
¨ سل ریوی
¨ پنوموسیستیس پنومونی
¨ پنومونیت بینابینی لنفاوی
¨ پنومونی باکتریایی
¨ برونشیت خس خس سینه، آسم برونش
علل غیر ریوی
¨ کم خونی شدید
¨ مالاریا
¨ سپسیس
¨ مننژیت
عوامل ایجادکننده تنگی نفس در بیماران مبتلا به ایدز
آدنوکارسینوم ریه (شایعترین بدخیمی غیر تعریفکننده ایدز) اغلب در سنین پایین‌تر در بیماران مبتلا به HIV نسبت به جمعیت عمومی ظاهر میشود. تاثیر استعمال دخانیات در بیماران مبتلا به HIV بیشتر است و همین موضو ع میتواند عاملی برای شروع زودرس سرطان ریه تلقی شود. با این حال، عوامل دیگری مانند داروهای طولانی مدت و تعدیل ایمنی در HIV نیز ممکن است در به وجود آمدن این تظاهرات نقش داشته باشند. همچنین پیش‌آگهی برای بیماران اچ آی وی مثبت مبتلا به سرطان ریه در مقایسه با افرادی که HIV منفی هستند، حتی در مرحله مشابه سرطان اهمیت زیادی دارد.
مقاله مرتبط:علائم ایدز در روزهای اول تا انتها (همه علائم در طی زمان و در هر مرحله)
افراد مبتلا به HIV میتوانند به سرماخوردگی یا آنفولانزا مبتلا شوند که میتواند بر قفسه سینه تأثیر بگذارد و باعث علائمی مانند سرفه و تولید خلط و همچنین تنگی نفس شود. این تظاهرات معمولاً در عرض چند روز از بین رفته و هیچ آسیب ماندگاری ایجاد نمیکنند.
اگرچه هر فردی ممکن است به ذات الریه باکتریایی، جنب (التهاب غشای اطراف ریه ها)، برونشیت و… مبتلا شود، اما احتمال بروز این بیماری‌ها در افراد مبتلا به HIV بیشتر است:
- پنومونی پنوموسیستیس: پنومونی ناشی از پنوموسیستیس(PCP) ریهها را تحت تاثیر قرار داده و به طور معمول فقط در افرادی که تعداد CD4 آنها زیر 200 است دیده میشود. این عارضه در کشورهایی که مردم به مراقبتهای پزشکی مدرن دسترسی دارند، نادر است. تنگی نفس از جمله نشانههای این بیماری به شمار میرود.
- سارکوم کاپوزی و لنفوم غیرهوچکین: سرطان های سارکوم کاپوزی و لنفوم غیرهوچکین که در افراد با تعداد بسیار کمCD4 شایع‌تر است، میتوانند ریهها را تحت تأثیر قرار داده و باعث تنگی نفس در بیماران ایدزی شوند.
- سل: سل از علت‌های اصلی مرگ‌ومیر در میان افراد مبتلا به اچ آی وی، محسوب میشود. این بیماری، میتواند در هر زمانی در طول عفونت HIV ایجاد شده و در دم و بازدم فرد اختلال ایجاد کند.
- سرطان ریه: سرطان ریه در افرادHIV مثبت، بیشتر از افرادHIV منفی دیده شده است. بیماران مبتلا به ایدز با سرطان ریه، دچار تنگی نفس‌های شدیدی شده و با اختلال در دم و بازدم مواجه هستند.
- بیماری مزمن انسدادی ریه: سیگار عامل اصلی بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) استکه مشکلات تنفسی شدیدی را به همراه دارد. مطالعات نشان داده اند که افراد مبتلا به HIV، چه سیگار بکشند یا نه، در معرض خطر ابتلا به COPD قرار دارند اما مصرف دخانیات این احتمال را افزایش می‌دهد.
درمان و رفع تنگی نفس
- ورزش منظم باعث کاهش تنگی نفس شده و کارایی ریهها را بهبود میبخشد.
- اگر شما مبتلا به HIV هستید، لازم است به طور منظم و مکرر توسط پزشک معالج خود معاینه شده و درمان‌های لازم را دریافت کنید. این معاینات، احتمال بروز هرگونه مشکل ریوی مرتبط با HIV را تحت نظر قرار می‌دهد.
- درمان با داروهای ضد رتروویروسی از تضعیفِ بیشتر سیستم ایمنی جلوگیری میکند.
- یک رژیم غذایی سرشار از میوه و سبزیجات تازه به ارتقای سلامت عمومی شما کمک میکند.
- سیگار عامل بسیاری از بیماریهای ریوی است؛ بنابراین ترک سیگار باعث بهبود سلامت ریههای شما میشود.
در نهایت، اگر مبتلا به ایدز هستید و با مشکل تنگی نفس مواجه شده‌اید، حتما با پزشک خود مشورت کرده و اقدامات لازم را پیگیر شوید. همچنین اگر شک دارید که ایا به ایدز مبتلا شده اید یا نه میتوانید از کیت های آزمایش خانگی استفاده کنید.
منابع:
https://www.aidsmap.com/about-hiv/lung-problems-and-hiv
https://www.webmd.com/hiv-aids/hiv-respiratory-symptoms
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32462932/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK304138/
یک نظر در “ایدز و تنگی نفس”