انواع روشهای نوین درمان ایدز در آینده
در حال حاضر درمان اصلی HIV بر مبنای داروهای ضد رتروویروس میباشد. این داروها اگرچه بیماری را کنترل میکند با این حال درمان قطعی نیست و بیماری باید هر روز و منظم دارو مصرف کند. در اینجا ما به بررسی انواع روشهای نوین درمان ایدز در آینده میپردازیم. مبنای این مقاله، استراتژی روشهای موسسه amfAR میباشد که در تلاش است تا سال 2020 به درمان قطعی ایدز برسد. ( که نرسید متاسفانه ! )
1- روش درمان بلافاصله پس از آلودگی ویروس (EARLY THERAPY)
در این روش سعی میکنیم، بلافاصله و درحداقل زمان پس از مواجه با ویروس ایدز، درمان فرد را با داروهای موجود شروع کنیم. بعنوان مثال برای نوزادان تازه متولد شده که از مادر به این ویروس مبتلا شده اند درمان را بلافاصله شروع میکنیم. معروف ترین مثال این نوع درمان، بیماری به نام کودک میسیسیپی میباشد. در سال 2010 کودکی پس از بدنیا آمد، بلافاصله درمان ضدرتروویروسی وی آغاز شد و تا دو سال، تمام دانشمند تصور میکردند که از ویروس بصورت قطعی، پاک شده است که متاسفانه پس از دو سالگی، مشخص شد، هنوز HIVدارد.
مقاله مرتبط:واکسن موزائیک جانسون، امیدی برای پایان HIV
2- داروهای معکوس کننده تاخیر ویروس (LATENCY REVERSING AGENTS)
دلیلی که ما نمیتوانیم ویروس HIVرا بصورت قطعی درمان کنیم، این است که در ژنوم سلولهای ایمنی ما برای سالها مخفی میماند. در این روش درمانی ما کاری میکنیم که همهی ویروسهای مخفی داخل ژنوم سلولها، فعال شوند و وارد جریان خون و داخل سیتوپلاسم سلولها شوند سپس با داروهای قبلی همهی آنها را نابود میکنیم! استراتژی kick and kill برای درمانHIV به این روش اتلاق میشود. مولکولهای “مهارکننده د استیلاز هیستون” و “فعال کنندههای پروتئین کیناز ” کاندید استفاده در این روش درمانی هستند.
3- داروهای افزاینده تاخیر ویروس (LATENCY SECURING AGENTS)
این داروها برعکس گروه قبلی باعث می شوند سلولهایی که ژنومشان با ویروس آلوده شده است همیشه در خواب پایداری بمانند و هیچ وقت ویروس از حالت تاخیر و مخفی خود خارج نشود. این روش با دستکاری و غیرفعال کردن ژنی موسوم به TAT در ویروس انجام میشود. تا کنون دارویی با این مکانسیم ساخته نشده است با این حال مطالعات ادامه دارد.
پنج روش بعدی بر مبنای تداخل و دستکاری در سیستم ایمنی بدن و گلبولهای سفید ایمنی ایجاد میشود.
4- ترشحات و فاکتورهای سیستم ایمنی (IMMUNE MODULATORS)
از اولین امیدها به درمان ایدز استفاده از ترشحات خود سیتم ایمنی بدن بود. مانند اینترفرون ها که ذاتا خاصیت ضدویروسی دارند. با این حال بعد مشخص شد اینترفرون بر ایدز تاثیری درمانی ندارد. با این حال مواد ترشحی دیگری مانند اینترلوکین 2 و اینترلوکین7 باعث افزایش تعداد سلولهای CD4 در بدن میشوند و میتوان روی آنها کار کرد.
5- درمان با آنتی بادی (ANTIBODY THERAPY)
کلیت این روش، داستان کلید و قفل است! کلید ویروس های آسیب رسان است و قفل داروی آنتی بادی ما است که آن را میبندد و خنثی میکند! بعد گلبولهای سفید میآیند و این قفل و کلید را باهم میخورند!bNAbs آنتی بادی بود که برای درمان ایدز ساخته شد که ابتدا با شکست مواجه شد ولی بعد همراه با سایر دارو ها تا حدودی موثر واقع شد. این نوع داروها بدلیل بالا بودن تکنولوژی تولید بسیار گران میباشند.
6- واکسن درمان ایدز (THERAPEUTIC VACCINATION)
در این روش از قطعات مختلف و غیربیماریزا HIV استفاده میشود تا سیستم ایمنی بدن نسبت به ویروس تحریک شود و نسبت به آن ایمنی ایجاد شود . مانند واکسن ویروس هپاتیتB . هدف از ساخت واکسن ایدز دو جنبه پیشگیری و درمان آن میباشد. با این حال هنوز این تحقیقات نتوانسته به نتیجه کاربردی برسد. تا دسامبر 2016 ، 33 واکسن مختلف در شرکتهای مختلف داروسازی در حال گذراندن مراحل مختلف تحقیقات و بررسی ها بودند و هستند.
7- روش مداخله در درمان (TREATMENT INTERRUPTION)
در این روش برای تقویت سیستم ایمنی بدن پس از یک دوره درمانی و کشتن ویروس ها، داروها قطع میشود تا بدن در معرض ویروس کنترل نشده قرار گیرد. این روش در بهترین شرایط نیز پس از بازسازی و تقویت سیستم ایمنی نتوانست، کنترل و درمان مناسبی را ایجاد کند.
8- ایمنوتوکسینها (IMMUNOTOXINS)
سموم مخصوص ویروس hiv به سلولهایی که به این ویروس آلوده شدهاند بصورت هدفمند حمله میکنند و آنها را نابود میکنند. این سموم آسیبی به سلولهای سالم بدن نمیرسانند و بصورت اختصاصی عمل میکنند. عیب این روش این است که نمیتواند ویروس مخفی شده در ژنوم سلولها را نابود کند و احتمالا این روش درمانی باید با روش داروهای معکوس کننده تاخیر ویروس که گفتیم ترکیب شود.
در ادامه به توضیح دو روش بر مبنای سلولدرمانی میپردازیم.
9- پیوند مغزاستخوان (TRANSPLANTATION)
در این روش مغز استخوان فردی سالم که جهش ژنتیکی گیرنده پرتئینی CCR5دلتا 32 را دارد را به فرد آلوده به اچ آی وی پیوند می زنند و بدن فرد شروع به تولید گلبول های سفیدی می کند که کاملا نسبت به ایدز مقاوم هستند! از 40 میلیون نفر مبتلا فقط تا کنون 3 نفر بصورت قطعی درمان شدهاند که آن هم با این روش بوده است. نام این بیماران به بیماربرلین، بیمار لندن و بیمار بیمار دوسلدوروف بین دانشمندان معروف است. این روش درمانی بسیار خطرناک است چون ما ابتدا باید تمام سلولهای ایمنی قبلی بیمار را با داروهایی از بین ببریم. این بیماران هر کدام به نوع خاصی از سرطان خون مبتلا بودهاند و درصورت عدم انجام این روش قطعا بسرعت میمردند. بدلیل خطرناکی این روش، بعنوان روشی مرسوم درمانی، قرار نگرفته است. روی دو بیمار نیز در بوستون آمریکا این روش را تکرار کردند ولی متاسفانه بعد یکسال مجدد ویروس در بدنشان یافت شد.
10- ژن درمانی (GENE THERAPY)
کشف جهش ژن CCR5 دلتا 32 که باعث افزایش قابل توجه مقاومت بدن در برابر HIV می شود باعث شد که به درمان با استفاده از ژن درمانی امیدوار شویم. در این روش دارویی طراحی خواهد شد که باعث خاموش شدن این ژن در سلولهای ایمنی افرد می شود و این گیرنده در سطح سلولهای ایمنی فرد دیگر بیان نمیشود. سپس این سلولهای تغییر یافته را به بدن فرد تزریق میکنیم و یا پیوند میزنیم. پس از این اصلاح ژنتیکی، بدن شروع به ساخت گلبولهای سفید مقاوم به ویروس HIV میکند. علاوه براین ژن، سایر ژنها نیز در حال بررسی میباشند.
درنهایت
این روشها اغلب در مرحله تحقیقاتی هستند ولی با تلاش دانشمندان و داروسازان ما دیر یا زود به درمان قطعی ویروس HIV خواهیم رسید. سخت بودن درمان این بیماری ما را مجبور میکند با احتیاط بیشتری نسبت به آن برخورد کنیم و اگر منفی هستیم نکات لازم را رعایت کنیم ( راههای انتقال ایدز ) و اگر HIV مثبت هستیم بصورت منظم و پیگیر داروهای خود را مصرف کنیم تا جلوی پیشرفت بیماری در بدنمان گرفته شود.
محقق و نویسنده : محسن جعفری ( دانشجوی دکتری حرفه ای داروسازی، کارشناس علوم آزمایشگاهی و فعال در حوزه IT )
ایمیل: pharamalabir@gmail.com
کلمات کلیدی: درمان قطعی ایدز 2019 ، درمان قطعی ایدز 2018 ، درمان قطعی ایدز در امریکا ، درمان ایدز کشف شد ، درمان اچ آی وی ، آزمایش اچ آی وی، درمان قطعی ایدز 2022 ، درمان قطعی ایدز 2023
سلام چندسال دیگه رمانش میاد؟ازخون بندناف نمیشه درمان شد؟
امیدوارم ک درمانش زود بیاد خیلی خیلی حس بدی داره این ویروس.