توهم ابتلا به ایدز
ایدز یا سندرم نقص ایمنی اکتسابی، بیماری است که به سیستم ایمنی آسیب زده و توانایی بدن در مقابله با انواع عفونت و سرطان‌ها را کاهش می‌دهد. در دهه‌های اخیر، متاسفانه تصورات اشتباهی در رابطه با راه‌های انتقال ویروس اچ‌آی‌وی (ویروس به‌وجود آورنده بیماری ایدز)، شکل گرفته که باعث استرس زیادی در افراد شده است. برای مثال ممکن است افراد بعد از بغل کردن دیگران در باشگاه که خیس عرق شده‌اند، علائمی شبیه بیماری آنفلوانزا را تجربه کرده و توهم ابتلا به ایدز را پیدا کنند که تصوری اشتباه است.
خوشبختانه امروزه ابتلا به عفونت ایدز حکم مرگ قطعی را ندارد و افراد با تشخیص به‌موقع و استفاده از درمان‌های جدید می‌توانند عمری طبیعی را تجربه کنند. محققان و دانشمندان در کنار کشف داروهای جدید و ترکیبی برای کنترل ویروس ایدز، اطلاعات درست و ارزشمندی در مورد این عفونت و راه‌های انتقال آن ارائه کرده‌اند. این اطلاعات صحیح بسیاری از باورهای غلط در مورد افراد مبتلا را از بین برده و موجب کاهش چشمگیر مشکلات روانی و آسیب‌های اجتماعی این اشخاص در بسیاری از کشورهای توسعه یافته شده است (۱).
روش‌های انتقال HIV
ویروس ایدز تنها در صورت تماس مستقیم مایعات بدن افراد اچ‌آی‌وی مثبت با خون یا لایه مخاطی افراد سالم منتقل می‌شود. مایعات دارای تعداد زیاد ویروس ایدز شامل خون، مایع قبل از منی، مایع منی و ترشحات واژن می‌باشد. لایه مخاطی داخل واژن، مقعد و زخم‌های در حال خونریزی نیز می‌توانند باعث انتقال ویروس شوند.
باورهای غلط در مورد راه‌های انتقال ویروس اچ‌آی‌وی
- انتقال ویروس ایدز از طریق دست دادن و بغل کردن افراد: طبق گفته مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، ویروس HIV نمی‌تواند از طریق بغل کردن، دست دادن، بوسیدن معمولی، آغوش و هرگونه تماس فیزیکی معمولی منتقل شود.
توهم ابتلا به ایدز در صورت بوسیدن معمولی افراد مبتلا نادرست است، تعداد این ویروس در بزاق افراد بسیار کم است و آنزیم‌های موجود در بزاق باعث غیر فعال شدن آن می‌شوند. بنابراین تنها در صورت بوسه عمیق فرانسوی همراه با بزاق آغشته به خون افراد مبتلا، احتمال بسیار ناچیزی برای انتقال ویروس ایدز وجود دارد. حتی در مواردی که افراد آب دهان خود را به صورت دیگران تف می‌کنند انتقال ویروس ایدز امکان پذیر نیست.
- انتقال ویروس ایدز از طریق نیش حشرات: احتمال ابتلا به ویروس ایدز از طریق نیش حشرات و حیوانات خانگی وجود ندارد. ویروس ایدز قابلیت تکثیر در بدن پشه و حیوانات خانگی، به دلیل تفاوت در ساختار ژنتیکی و ساختار سلول‌های ایمنی، را ندارد. از طرفی پشه‌ها خون مکیده شده را در بدن افراد دیگر تزریق نمی‌کنند. در واقع پشه‌ها دو لوله انتقال در خرطوم دارند که با یک لوله خون افراد را مکیده و با لوله دیگر بزاق خود را وارد بدن دیگران می‌کنند. در مورد نیش حشرات دیگر مانند کنه‌ها هم ویروس ایدز به دیگران منتقل نمی‌شود.
- انتقال ویروس ایدز از طریق آب و غذای آلوده: ویروس ایدز از طریق شنا کردن در آب و از طریق استفاده از غذای مشترک منتقل نمی‌شود. این ویروس توانایی تکثیر در خارج از بدن انسان را ندارد و به سرعت غیر فعال می‌شود. همچینین در تهیه غذا در هنگام پخت و پز، ویروس در اثر حرارت از بین می‌رود. در صورت استفاده از غذای مشترک، ساختار ویروس ایدز توسط اسید معده تخریب می‌شود.
بنابراین انتقال ایدز از طریق خوردن غذای آلوده به بزاق یا عرق افراد مبتلا، امکان پذیر نیست. همچنین ویروس ایدز در اثر استفاده از توالت یا حمامی که توسط یک فرد مبتلا به ایدز، آلود شده باشد منتقل نمی‌شود (۲).
- ویروس ایدز از طریق عرق بدن افراد مبتلا: ویروس ایدز از طریق تماس با عرق بدن افراد مبتلا منتقل نمی‌شود. برخی افراد در هنگام استفاده از وسایل ورزشی در باشگاه‌ها و یا هنگام معاینه بیماران اچ‌ای‌وی مثبت ممکن است به دلیل تماس با عرق بدن افراد، توهم ابتلا به ایدز را پیدا کنند، اما طبق تحقیقات انجام شده، هیچ ویروس فعالی در عرق افرادی که تحت درمان بیماری ایدز هستند و بیمارانی که داروهای ضد رتروویروسی استفاده نمی‌کنند، شناسایی نشده است (۳).
- انتقال ویروس ایدز از طریق اشک و ادرار: تعداد ویروس ایدز در این مایعات بسیار کم است و تا به امروز مورد مشخصی از ابتلا به ایدز از طریق ادرار، اشک یا استفراغ تائید نشده است.
- تماس با خون خشک شده بر سطوح و وسایل استفاده شده: بیش از ۹۰ درصد ویروس ایدز طی یک ساعت اول در محیط خارج بدن انسان و در سطوح، غیر فعال می‌شود. تماس پوست سالم افراد با خون خشک شده در محیط باعث انتقال ویروس ایدز نمی‌شود. همچنین احتمال انتقال بیماری در اثر تماس زخم باز در حال خون ریزی با خون خشک شده در محیط بسیار نادر است (۴).
- انتقال ویروس ایدز از مادر به جنین: تصور اینکه اگر مادران باردار مبتلا به ویروس ایدز باشند، حتما این ویروس به نوزاد آنها نیز منتقل می‌شود، نادرست است.
احتمال انتقال ویروس ایدز از مادر به نوزاد در صورت عدم درمان و مصرف داروهای ضد رتروویروسی ۲۵ تا ۳۰ درصد است که این عدد با تشخیص به‌موقع و مصرف منظم داروهای ضد رتروویروسی به کمتر از ۲ درصد می‌رسد (۵).
- انتقال ویروس ایدز در صورت سرفه و عطسه: برخی افراد در اثر عطسه یا سرفه دیگران و احساس قطرات بزاق آنها بر صورت خود، دچار توهم ابتلا به ایدز می‌شوند. تعداد ویروس فعال در بزاق افراد مبتلا به ایدز بسیار کم است و از طرفی ویروس اچ‌آی‌وی فقط درصورت اتصال به گلبول‌های سفید خون می‌تواند افراد را آلوده کند (6).
در یک نظرسنجی ۲۸ درصد از افرادی که می‌دانستند ارتباط با مبتلایان به بیماری ایدز هیچ خطری برای آنها ندارد، تمایلی به دست دادن، صحبت کردن، بغل کردن و حتی معاشرت با افراد اچ‌آی‌وی مثبت نداشتند که این موضوع تاثیر توهم ابتلا به ایدز را نشان می‌دهد.
انتقال ویروس ایدز بسیار سخت است و برخلاف تصورات افراد، علت اصلی گسترش این ویروس ، عدم تشخیص بموقع و توانایی پنهان شدن این ویروس در بدن انسان است به طوری که افراد ممکن است به طور میانگین تا ده سال بعد از ابتلا هیچ علایم ظاهری نداشته باشند و ویروس را بیشتر از راه رابطه جنسی محافظت نشده و یا استفاده از سوزن مشترک برای تزریق مواد مخدر به دیگران منتقل کنند.
امروزه داروهای ضد رتروویروسی توانسته‌اند تعداد ویروس ایدز را در بدن افراد مبتلا کنترل کنند و با کاهش تعداد ویروس در خون افراد مبتلا، ویروس ایدز در افراد تحت درمان قابل انتقال به دیگران نمی‌باشد. استرس و نگرانی بی‌جهت در مورد ابتلا به بیماری ایدز باعث ضعف سیستم ایمنی شده و افراد را در برابر بیماری‌های ویروسی آسیب‌پذیرتر می‌کند (7).
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها آمریکا (CDC) توصیه می‌کند تمام افراد ۱۳ تا ۶۴ برای اطمینان و حفظ سلامتی خود و اطرافیان، حداقل یک بار آزمیش اچ‌آی‌وی انجام دهند. و افرادی که بیشتر در معرض ابتلا قرار دارند، حداقل هر سه تا شش ماه یکبار آزمایش اچ‌ای‌وی را انجام دهند (۸).
منابع:
(۱)https://www.webmd.com/hiv-aids/top-10-myths-misconceptions-about-hiv-aids
(۲)https://www.medicalnewstoday.com/articles/323832#kissing
(۳)https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7103743/
(۴)https://www.verywellhealth.com/how-long-can-hiv-live-outside-of-the-body-48891
(۵)https://www.health.state.mn.us/diseases/hiv/prevention/perinatal.html
(۶)https://www.healthline.com/health/hiv-aids/misconceptions-about-hiv-aids
(۷)https://www.thebody.com/health/hiv-transmission-risk
(۸)https://www.cdc.gov/hiv/testing/index.html
