چگونه بفهمیم ایدز گرفتیم؟

اگر نگران ابتلا به HIV هستید و نمی‌دانید از کجا شروع کنید، این راهنمای جامع به شما کمک می‌کند تا به صورت گام به گام مراحل را از ابتدا تا پایان طی کنید و وضعیت خود را ارزیابی کنید. با این مقاله، به شما نشان خواهیم داد که چگونه می‌توانید تشخیص دهید آیا به HIV مبتلا شده‌اید یا خیر و چه اقداماتی باید انجام دهید.

فهرست

گام 1: درک HIV و ایدز

HIV (ویروس نقص ایمنی انسانی) ویروسی است که به تدریج سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کند. اگر HIV درمان نشود، می‌تواند به مرحله‌ای به نام ایدز (سندرم نقص ایمنی اکتسابی) پیشرفت کند. در این مرحله، سیستم ایمنی بدن به شدت آسیب‌دیده و فرد در معرض عفونت‌ها و بیماری‌های مختلف قرار می‌گیرد. شناخت تفاوت بین HIV و ایدز به شما کمک می‌کند تا بهتر بفهمید که چرا تشخیص و درمان سریع و صحیح اهمیت دارد.

درصورت تشخیص ابتلا و مصرف داروهای ضد HIV، فرد هرگز به بیماری ایدز مبتلا نمیشود.

گام 2: شناسایی علائم اولیه HIV

در صورت نگرانی از ابتلا به HIV، اولین قدم شناسایی علائم اولیه است. این علائم ممکن است 2 تا 4 هفته پس از تماس با ویروس ظاهر شوند و به شرح زیر هستند:

تب: تب خفیف تا شدید، مشابه به علائم آنفولانزا.
خستگی: احساس خستگی شدید و مداوم که نمی‌تواند با استراحت بهبود یابد.
گلودرد: گلودرد و التهاب که معمولاً با داروهای معمولی تسکین نمی‌یابد.
بثورات پوستی: بثورات قرمز و خارش‌دار که در نواحی مختلف بدن ظاهر می‌شود.
بثورات پوستی ایدز
تورم غدد لنفاوی: تورم در گردن، زیر بغل یا کشاله ران.
تورم غدد لنفاوی مرد 65 ساله ژاپنی مبتلا به HIV
درد عضلانی و مفصلی: درد و ناراحتی در عضلات و مفاصل.
سردرد: سردرد شدید و مداوم که با مسکن‌های عادی کنترل نمی‌شود.

توجه داشته باشید که این علائم به تنهایی نشان‌دهنده ابتلا به HIV نیستند و نیاز به آزمایش دارند.

گام 3: انجام آزمایش HIV

آزمایش HIV تنها راه قطعی برای تشخیص ابتلا به HIV است. اگر علائم اولیه را مشاهده کرده‌اید یا در معرض خطر ابتلا به HIV قرار دارید، باید آزمایش دهید.

آزمایش ایدز بعد از دوره پنجره

زمان مناسب برای انجام آزمایش ایدز بعد از رد شدن دوره پنجره آن است. دوره پنجره بازه زمانی است که ویروس وارد بدن فرد بیمار شده است با این حال با هیچ روش آزمایشگاهی نمیتوانیم آن را تشخیص دهیم. دوره پنجره با توجه به تکنیک آزمایش و وضعیت بدنی هر فرد میتواند متفاوت باشد با این حال این زمان بین حداقل 10 روز و حداکثر 3 ماه است. در برخی منابع قدیمی شش ماه را نیز بعنوان دوره پنجره ایدز بیان میکنند.

انواع مختلف آزمایش ایدز و دوره پنجره هر کدام

آزمایش آنتی‌بادی/آنتی‌ژن (ELISA)

آزمایش ELISA برای شناسایی آنتی‌بادی‌ها و آنتی‌ژن‌های HIV در خون انجام می‌شود. این آزمایش معمولاً اولین آزمایش برای تشخیص HIV است و ممکن است نتایج آن چند هفته پس از قرارگیری در معرض ویروس دقیق نباشد. دوره پنجره 18 تا 45 روز. الایزا مرسوم ترین روش تشخیص ایدز در آزمایشگاه های تشخیص طبی است.

آزمایش تأییدی (Western Blot)

اگر نتیجه آزمایش ELISA مثبت باشد، آزمایش Western Blot برای تأیید نتیجه انجام می‌شود. این آزمایش به دنبال پروتئین‌های خاص ویروس HIV در خون است و به عنوان تأییدکننده نهایی تشخیص HIV استفاده می‌شود. دوره پنجره 21 روز تا 84 روز . این روش معمولا برای کسانی که روش های دیگر آنها مثبت شده است برای تایید نهایی ابتلا انجام میگردد.

آزمایش PCR (Polymerase Chain Reaction)

آزمایش PCR برای شناسایی ماده ژنتیکی ویروس (RNA) در خون انجام می‌شود. این آزمایش می‌تواند HIV را در مراحل اولیه شناسایی کند و معمولاً در مواقعی که نتایج آزمایش‌های دیگر مشکوک است، مورد استفاده قرار می‌گیرد. دوره پنجره 10 تا 33 روز (یعنی بعد از این زمان باید آزمایش را انجام دهید.)

آزمایش‌های سریع (Rapid Tests) (کیت خودارزیابی ایدز)

این آزمایش‌ها معمولاً از نمونه خون یا بزاق برای شناسایی HIV استفاده می‌کنند و نتایج آنها در مدت زمان کوتاهی (حدود 20 دقیقه) آماده می‌شود. این آزمایش‌ها می‌توانند برای تشخیص سریع مفید باشند. این روش، روش مرسوم انجام آزمایش ایدز در مراکز مشاوره بیماری های رفتاری و یا در کیت های خودارزیابی ایدز است. دوره پنجره 23 تا 90 روز (توصیه ما بعد از 45 روز است.)

در مراکز مشاوره بیماری های رفتاری آزمایش ایدز را بصورت رایگان میتوانید انجام دهید.

گام 4: مشاوره و تفسیر نتایج

پس از انجام آزمایش، مهم است که با پزشک یا مشاور متخصص صحبت کنید تا نتیجه را تفسیر کنید و مراحل بعدی را تعیین کنید. اگر نتیجه آزمایش مثبت باشد، پزشک شما برنامه درمانی مناسب را تعیین خواهد کرد و شما باید به دقت این برنامه را دنبال کنید. در صورتی که نتیجه آزمایش منفی باشد و درصورت رعایت دوره پنجره که در بالا توضیح دادیم، شما به ایدز یا به عبارت صحیح تر به HIV مبتلا نیستید. اگر در بازه کوتاهی پس از تماس احتمالی با این ویروس آزمایش داده اید پس از مدتی نیاز است آزمایش را تکرار کنید.

گام 5: شروع درمان در صورت مثبت بودن نتیجه

اگر HIV مثبت شوم چه اتفاقاتی برایم می‌افتد؟

اگر نتیجه آزمایش شما مثبت باشد، درمان HIV باید به سرعت آغاز شود. درمان شامل مصرف داروهای ضد ویروسی (ART) است که به کنترل ویروس و کاهش بار ویروسی در بدن کمک می‌کنند. این داروها می‌توانند به تقویت سیستم ایمنی و جلوگیری از پیشرفت بیماری به سمت ایدز کمک کنند. پزشک شما برنامه درمانی مناسب را بر اساس وضعیت سلامت شما تعیین خواهد کرد و شما باید به دقت این برنامه را دنبال کنید.

داروهای درمان ایدز در ایران رایگان است.

پیروی از برنامه درمانی

برای مؤثر بودن درمان، باید پیروی دقیقی را از برنامه دارویی را انجام دهید. این شامل مصرف منظم داروها، پیگیری منظم وضعیت سلامت و مراجعه به پزشک برای پایش بار ویروسی است.

گام 6: مدیریت زندگی با HIV

زندگی با HIV نیاز به مدیریت صحیح و رعایت نکات بهداشتی و سلامتی دارد. برخی از نکات مهم برای مدیریت زندگی با HIV عبارتند از:

پذیرش و پشتیبانی: پذیرش بیماری و دریافت حمایت از خانواده، دوستان و گروه‌های حمایتی می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی کمک کند.
رژیم غذایی سالم: تغذیه مناسب و متعادل می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی و بهبود سلامت عمومی کمک کند.
ورزش منظم: فعالیت بدنی منظم می‌تواند به بهبود سلامت فیزیکی و روحی کمک کند.
مدیریت استرس: استفاده از تکنیک‌های مدیریت استرس مانند مدیتیشن، یوگا و مشاوره روان‌شناسی می‌تواند به کاهش استرس و بهبود کیفیت زندگی کمک کند.
رعایت بهداشت شخصی: رعایت بهداشت شخصی و پیشگیری از عفونت‌های ثانویه بسیار مهم است.

اچ آی وی با تعاملات اجتماعی (غذا خوردن، دست دادن، بغل کردن، همکار بودن) معلوم منتقل نمیشود.

گام 7: پیشگیری از انتقال HIV

پیشگیری از HIV و جلوگیری از انتقال آن به دیگران بسیار مهم است. روش‌های پیشگیری شامل موارد زیر هستند:

استفاده از کاندوم: استفاده صحیح و منظم از کاندوم در روابط جنسی می‌تواند خطر انتقال HIV را کاهش دهد.
پرهیز از استفاده مشترک از سوزن‌ها: استفاده از سوزن‌های تمیز و جدید برای تزریقات می‌تواند خطر انتقال HIV را کاهش دهد.
درمان پیشگیرانه پس از تماس (PEP): استفاده از داروهای ضد ویروسی پس از تماس مشکوک به HIV می‌تواند خطر انتقال را کاهش دهد.
درمان پیشگیرانه پیش از تماس (PrEP): مصرف داروهای ضد ویروسی برای افراد در معرض خطر بالا می‌تواند از انتقال HIV جلوگیری کند.
آزمایش‌های منظم: انجام آزمایش‌های منظم HIV برای افراد در معرض خطر می‌تواند به شناسایی زودهنگام و مدیریت بیماری کمک کند.

گام 8: آگاهی و اطلاع‌رسانی

اطلاع‌رسانی به شرکای جنسی و افراد نزدیک در صورت مثبت بودن نتیجه آزمایش مهم است. این کار به دیگران کمک می‌کند تا اقدامات پیشگیرانه لازم را انجام دهند و از سلامت خود مطمئن شوند.

نتیجه‌گیری

تشخیص ایدز (HIV) نیاز به آگاهی، اقدام به موقع و انجام آزمایش دارد. اگر نگران ابتلا به HIV هستید، تنها راه تشخیص قطعی انجام آزمایش‌ آن است. احتمال ابتلا شما با توجه به نسبت آمار تعداد مبتلایان به جمعیت کل بسیار پایین است با این حال اطلاع از وضعیت خود اگر مبتلا نباشید این نگرانی شما از بین میرود و در صورت ابتلا نیز با شروع درمان زندگی سالم و با کیفبت آینده خود را تضمین و همچنین از ابتلای عزیزان خود جلوگیری میکنید.