بیماری های مقاربتی کشنده و غیر کشنده (علائم، تشخیص، شدت بیماری زایی و درمان)
آیا تا به حال نگران انتقال بیماری های مقاربتی بودهاید؟ آیا میدانید بسیاری از افراد بدون اینکه علائمی داشته باشند، ناقل این بیماریها هستند؟ بیماریهای مقاربتی یکی از مهمترین چالشهای بهداشت جنسی در سراسر جهان هستند و شناخت آنها میتواند به پیشگیری، تشخیص بهموقع و درمان مؤثر کمک کند.
آیا از سلامت خود مطمئن هستید؟ با کیتهای خودارزیابی ایدز، در کمتر از 20 دقیقه و بهصورت کاملاً محرمانه، از وضعیت خود آگاه شوید. همین حالا سفارش دهید! نه فقط بخاطر خودتان…
در این مقاله، شما را با انواع بیماریهای مقاربتی، علائم در زنان و مردان، راههای انتقال، آزمایشهای تشخیصی و روشهای درمانی آشنا میکنیم. اگر به دنبال اطلاعاتی علمی، دقیق و بهروز هستید که بتواند به شما یا عزیزانتان کمک کند، جای درستی آمدهاید!
همراه ما باشید تا پاسخ تمام سؤالات خود را درباره این بیماریها پیدا کنید و از راههای پیشگیری و مراقبت از سلامت جنسی خود آگاه شوید. 🚀
بیماریهای مقاربتی چیست؟
بیماری های مقاربتی(STDs یا STIs) به عفونتهایی گفته میشود که از طریق رابطه جنسی (واژینال، مقعدی یا دهانی) بین افراد منتقل میشوند. این بیماریها میتوانند ناشی از ویروسها، باکتریها، انگلها یا قارچها باشند و در بسیاری از موارد، فرد ممکن است بدون علامت باشد اما همچنان بیماری را به دیگران منتقل کند.
چرا آگاهی از بیماریهای مقاربتی مهم است؟
1. بسیاری از این بیماریها در مراحل اولیه بدون علائم هستند.
2. اگر زود تشخیص داده شوند، درمانشان سادهتر و مؤثرتر است.
3. برخی از بیماریهای مقاربتی در صورت عدم درمان، میتوانند باعث ناباروری، مشکلات بارداری یا حتی سرطان شوند.
ساک چیست؟ (رابطه دهانی) انواع ساک، آموزش، فواید، خطرات و مراقبت های بهداشتی
جدول مقایسه بیماری های مقاربتی کشنده و غیر کشنده
در ادامه، جدولی جامع از بیماریهای مقاربتی کشنده و غیرکشنده تهیه کردهایم:
نام بیماری | عامل بیماریزا | راه انتقال | علائم شایع | شدت بیماری |
---|---|---|---|---|
HIV / ایدز | ویروس | جنسی، خون آلوده، سرنگ مشترک، مادر به جنین | کاهش ایمنی، تب، کاهش وزن، عفونتهای فرصتطلب | 💀 کشنده (درمان ندارد، کنترلپذیر است) |
سفلیس | باکتری Treponema pallidum | جنسی، مادر به جنین | زخم بدون درد، بثورات پوستی، آسیب مغزی یا قلبی در مراحل نهایی | ⚠️ ممکن است کشنده شود |
هپاتیت B | ویروس HBV | جنسی، خون آلوده، سرنگ مشترک، مادر به جنین | زردی، خستگی، درد شکم، احتمال نارسایی کبد | 💀 کشنده (مزمن میشود) واکسن پیشگیری دارد. |
سوزاک | باکتری Neisseria gonorrhoeae | جنسی، مادر به نوزاد در زایمان | ترشح از واژن/آلت، سوزش ادرار، درد لگن | ❌ غیرکشنده (درمان دارد) |
کلامیدیا | باکتری Chlamydia trachomatis | جنسی، مادر به نوزاد در زایمان | ترشح، درد ادرار، ناباروری در صورت عدم درمان | ❌ غیرکشنده (درمان دارد) |
تبخال تناسلی (HSV-2) | ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۲ | جنسی، تماس با زخمها | تاول دردناک، خارش، تبخال عودکننده | ❌ غیرکشنده (مزمن) |
ویروس HPV (زگیل تناسلی) | ویروس پاپیلومای انسانی | جنسی، تماس پوست به پوست | زگیل تناسلی، در برخی تیپها: احتمال سرطان دهانه رحم یا مقعد | ⚠️ معمولاً غیرکشنده، ولی برخی تیپها(16,18) کشندهاند |
تریکومونیازیس | انگل Trichomonas vaginalis | جنسی | ترشح بدبو، خارش واژن یا مجرا، سوزش | ❌ غیرکشنده (درمان دارد) |
شانکروئید | باکتری Haemophilus ducreyi | جنسی | زخم دردناک، تورم لنفها در کشاله ران | ❌ غیرکشنده (نادر، قابل درمان) |
مولوسکوم تناسلی | ویروس مولوسکوم | جنسی، تماس پوستی | برجستگیهای گنبدی کوچک روی پوست | ❌ غیرکشنده (خودبهخود یا با درمان) |
گاردنرلا واژینالیس | باکتری | جنسی یا اختلال در فلور واژن | ترشح خاکستری و بدبو، خارش واژن | ❌ غیرکشنده |
هپاتیت C | ویروس HCV | عمدتاً خون، ولی در مواردی تماس جنسی نیز | خستگی، زردی، آسیب کبدی | 💀 کشنده (در صورت مزمن شدن و عدم درمان دارویی) |
شپش ناحیه تناسلی | انگل | جنسی، لباس و حوله آلوده | خارش شدید، قرمزی، تخم شپش در موهای تناسلی | ❌ غیرکشنده (درمان ساده دارد) |
کاندیدیازیس (قارچ واژینال) | قارچ Candida | رابطه جنسی یا عوامل غیرجنسی | خارش، ترشح سفید پنیری، سوزش ادرار | ❌ غیرکشنده (درمان ساده دارد) |
راههای انتقال بیماریهای مقاربتی
نوع انتقال | توضیحات | بیماریهای شایع مرتبط |
---|---|---|
رابطه جنسی (واژینال، مقعدی، دهانی) | اصلیترین راه انتقال بیماریهای مقاربتی، از طریق تماس مستقیم با ترشحات، خون یا زخمهای آلوده در حین رابطه جنسی است. | اچپیوی (HPV)، سوزاک، کلامیدیا، سیفلیس، تبخال تناسلی، تریکوموناس |
تماس پوستی با ناحیه آلوده | برخی بیماریهای مقاربتی فقط از طریق تماس مستقیم پوست با پوست آلوده منتقل میشوند، حتی بدون دخول. | تبخال تناسلی، HPV (زگیل تناسلی)، سیفلیس |
انتقال از مادر به نوزاد | برخی از بیماریهای مقاربتی میتوانند از طریق جفت یا حین زایمان به نوزاد منتقل شوند. | سیفلیس، HIV، کلامیدیا، گنوره (سوزاک)، هپاتیت B |
استفاده مشترک از سوزن و وسایل تیز آلوده | افراد معتاد یا کسانی که از سوزنهای آلوده برای تزریقات یا تاتو استفاده میکنند، در معرض خطر انتقال بیماری هستند. | HIV، هپاتیت B، هپاتیت C، سیفلیس |
انتقال از طریق خون و فرآوردههای خونی آلوده | دریافت خون آلوده یا فرآوردههای خونی تصفیهنشده میتواند منجر به انتقال برخی بیماریها شود. | HIV، هپاتیت B، هپاتیت C، سیفلیس |
استفاده مشترک از وسایل شخصی (بسیار نادر) | در موارد بسیار نادر، استفاده از وسایل شخصی آلوده (تیغ، حوله، وسایل بهداشتی) میتواند خطر انتقال را افزایش دهد. | تبخال تناسلی، HPV، سیفلیس (در موارد نادر) |

راه های انتقال بیماری های مقاربتی (لزوما فقط با سکس منتقل نمیشوند)
علائم بیماریهای مقاربتی در زنان و مردان
در این بخش، علائم شایع بیماریهای مقاربتی را در زنان و مردان بررسی میکنیم تا در صورت مشاهده هرکدام، سریعتر اقدام کنید.
🔹 علائم بیماریهای مقاربتی در زنان
1. ترشحات غیرطبیعی واژن (رنگ، بو یا مقدار غیرعادی)
2. سوزش یا درد هنگام ادرار
3. خارش، سوزش یا زخم در ناحیه تناسلی
4. درد در هنگام رابطه جنسی
5. خونریزی بین دورههای قاعدگی یا بعد از رابطه جنسی
6. درد در پایین شکم یا لگن
🛑 نکته مهم: برخی از بیماریهای مقاربتی مانند کلامیدیا و ویروس HPV ممکن است در زنان هیچ علامتی نداشته باشند، اما همچنان قابلیت انتقال دارند و در صورت عدم درمان، میتوانند منجر به ناباروری یا سرطان دهانه رحم شوند.
🔹 علائم بیماریهای مقاربتی در مردان
1. ترشحات غیرعادی از آلت تناسلی
2. احساس سوزش یا درد هنگام ادرار
3. ایجاد زخم، تاول یا برآمدگی در ناحیه تناسلی یا اطراف آن
4. خارش یا التهاب در کشاله ران
5. درد یا تورم در بیضهها
🛑 نکته مهم: برخی بیماریهای مقاربتی مانند سوزاک و سیفلیس میتوانند در مراحل اولیه فقط علائم خفیفی داشته باشند، اما در صورت عدم درمان، مشکلات جدی مانند آسیب به اندامهای داخلی، مشکلات باروری و حتی درگیری عصبی ایجاد کنند.
🔹 چه زمانی باید برای تشخیص بیماریهای مقاربتی اقدام کنیم؟
اگر هر یک از شرایط زیر را دارید، بهتر است آزمایش دهید:
1. علائمی مانند ترشحات غیرطبیعی، سوزش ادرار، خارش، زخم یا تبخال تناسلی دارید.
2. رابطه جنسی محافظتنشده (بدون کاندوم) داشتهاید، حتی اگر علامتی ندارید.
3. شریک جنسی شما به یک بیماری مقاربتی مبتلا شده است.
4. رابطه جنسی با چند شریک جنسی داشتهاید.
5. در گذشته به یک بیماری مقاربتی مبتلا بودهاید.
🔹 روشهای تشخیص بیماریهای مقاربتی
🔬 ۱. آزمایش خون
1. برای تشخیص بیماریهای ویروسی مانند اچآیوی (HIV)، سیفلیس و هپاتیت B و C استفاده میشود.
2.نمونهای از خون شما گرفته شده و در آزمایشگاه بررسی میشود.
💧 ۲. آزمایش ادرار
1. برخی از بیماریهای باکتریایی مانند کلامیدیا و سوزاک از طریق نمونهگیری از ادرار قابل تشخیص هستند.
2. این روش بدون درد و سریع است و برای افرادی که علائم خفیف یا بدون علامت دارند، توصیه میشود.
🩸 ۳. نمونهگیری از ترشحات و زخمها
1. در صورت وجود ترشحات غیرعادی، زخم یا تبخال تناسلی، پزشک ممکن است نمونهای از ترشحات واژن، آلت تناسلی، مقعد یا دهان بگیرد.
2. این روش برای تشخیص بیماریهایی مانند تبخال تناسلی، زگیل تناسلی (HPV)، سوزاک و تریکومونیازیس مفید است.
🔬 ۴. پاپ اسمیر و تست HPV برای زنان
1. برای تشخیص ویروس HPV و بررسی سرطان دهانه رحم انجام میشود.
2. زنان بالای ۲۵ سال یا افرادی که شرکای جنسی متعددی دارند، باید این آزمایش را بهصورت منظم انجام دهند.
🧬 ۵. آزمایش HIV و تست سریع
1. آزمایشهای سریع HIV در ۱۵ تا ۳۰ دقیقه نتیجه میدهند.
2. اگر فردی در معرض ویروس HIV بوده باشد، آزمایش PCR میتواند ویروس را زودتر از تستهای معمولی شناسایی کند.

روش های تشخیص بیماری های مقاربتی
🔹 نکات مهم درباره تشخیص بیماریهای مقاربتی
1. اگر یک آزمایش منفی شد، به این معنی نیست که ۱۰۰٪ مبتلا نیستید! برخی بیماریها مانند HIV یا سیفلیس، دوره پنجرهای دارند و ممکن است چند هفته بعد قابل تشخیص باشند.
2. برای تشخیص دقیق، گاهی نیاز به انجام چند آزمایش مختلف است.
3.آزمایشهای منظم و چکاپهای دورهای برای افراد فعال جنسی توصیه میشود، حتی اگر هیچ علامتی نداشته باشند.
4. در صورت مثبت شدن آزمایش، وحشت نکنید! بسیاری از بیماریهای مقاربتی بهراحتی درمان میشوند و حتی بیماریهای مزمن مانند HIV نیز قابل کنترل هستند.
🔹 انواع بیماریهای مقاربتی (ویروسی، باکتریایی، انگلی و قارچی)
بیماریهای مقاربتی (STDs) به عفونتهایی گفته میشود که عمدتاً از طریق رابطه جنسی منتقل میشوند. این بیماریها میتوانند توسط ویروسها، باکتریها، انگلها یا قارچها ایجاد شوند و هرکدام علائم و روش درمان متفاوتی دارند. در ادامه، انواع بیماریهای مقاربتی را بررسی میکنیم تا بهتر بدانید با چه نوع عفونتی مواجه هستید و چگونه میتوان از آن پیشگیری و درمان کرد.
🔹 بیماریهای مقاربتی ویروسی (قابل کنترل، اما اغلب غیرقابل درمان)
این بیماریها توسط ویروسها ایجاد شده و معمولاً درمان قطعی ندارند، اما با دارو قابل کنترل هستند. برخی از مهمترین آنها عبارتاند از:
✅ ویروس HPV (زگیل تناسلی)
شایعترین بیماری مقاربتی که باعث ایجاد زگیلهای کوچک روی ناحیه تناسلی میشود.
برخی از انواع HPV ممکن است منجر به سرطان دهانه رحم یا سرطانهای دیگر شوند.
درمان: کرایوتراپی (فریز کردن زگیلها)، لیزر، داروهای موضعی و واکسن HPV برای پیشگیری.
آیا ویروس اچ پی وی از بدن خارج میشود؟ همه چیز درباره پاکسازی HPV
✅ تبخال تناسلی (HSV)
باعث ایجاد تاولهای دردناک در اطراف ناحیه تناسلی یا دهان میشود.
ویروس در بدن باقی میماند و ممکن است هر از گاهی عود کند.
درمان: داروهای ضدویروسی مانند آسیکلوویر و والاسیکلوویر شدت علائم را کاهش میدهند.
✅ ویروس HIV (ایدز)
سیستم ایمنی بدن را تضعیف میکند و در صورت عدم درمان، فرد را در معرض بیماریهای جدی قرار میدهد.
انتقال از طریق رابطه جنسی، تزریق مشترک، انتقال از مادر به جنین و تماس با خون آلوده انجام میشود.
درمان: داروهای ضدویروس (ART) میتوانند بار ویروسی را کاهش دهند و فرد را در وضعیت پایدار نگه دارند.
✅ هپاتیت B و C
این ویروسها روی کبد تأثیر میگذارند و در صورت مزمن شدن، ممکن است منجر به سیروز یا سرطان کبد شوند.
انتقال از طریق رابطه جنسی، خون آلوده و انتقال از مادر به نوزاد انجام میشود.
درمان: هپاتیت B واکسن دارد، اما هپاتیت C با داروهای ضدویروسی قابل درمان است.
🔹 بیماریهای مقاربتی باکتریایی (قابل درمان با آنتیبیوتیک)
این بیماریها توسط باکتریها ایجاد میشوند و اگر زود تشخیص داده شوند، با آنتیبیوتیک قابل درمان هستند.
✅ سوزاک (Gonorrhea)
باعث ترشحات چرکی، درد و سوزش هنگام ادرار در مردان و زنان میشود.
در صورت عدم درمان، ممکن است به ناباروری منجر شود.
درمان: آنتیبیوتیکهایی مانند سفکسیم یا آزیترومایسین.
✅ کلامیدیا (Chlamydia)
معمولاً علائم خاصی ندارد اما میتواند باعث درد لگن، ترشحات غیرطبیعی و ناباروری در زنان شود.
درمان: آنتیبیوتیکهایی مانند داکسیسایکلین یا آزیترومایسین.
✅ سیفلیس (Syphilis)
در مراحل اولیه، باعث زخمهای بدون درد (شانکر) در ناحیه تناسلی میشود.
در صورت عدم درمان، ممکن است سالها بعد باعث آسیب جدی به مغز، قلب و اعصاب شود.
درمان: تزریق پنیسیلین بهترین روش درمانی است.
✅ شانکروئید (Chancroid)
باعث ایجاد زخمهای دردناک روی آلت تناسلی میشود.
🔹 درمان: آنتیبیوتیکهایی مانند آزیترومایسین یا سفتریاکسون.
🔹 بیماریهای مقاربتی انگلی (قابل درمان، اما نیاز به رعایت بهداشت دارد)
✅ تریکومونیازیس (Trichomoniasis)
باعث ترشحات کفآلود و بدبو، خارش و سوزش واژن در زنان و سوزش ادرار در مردان میشود.
درمان: مصرف یک دوز مترونیدازول یا تینیدازول.
حتماً شریک جنسی نیز باید درمان شود تا از بازگشت بیماری جلوگیری شود.
✅ شپش ناحیه تناسلی (Pubic Lice)
این انگلها در موهای ناحیه تناسلی زندگی میکنند و باعث خارش شدید و تحریک پوست میشوند.
درمان: شامپوهای مخصوص ضد شپش و شیو کردن موهای ناحیه تناسلی.
✅ جرب (Scabies)
یک بیماری انگلی است که باعث خارش شدید و جوشهای ریز روی پوست، مخصوصاً در ناحیه تناسلی میشود.
درمان: کرمهای مخصوص مانند پرمترین و رعایت بهداشت فردی.
🔹 بیماریهای مقاربتی قارچی (اغلب در زنان شایعتر است)
✅ عفونت قارچی واژن
باعث ترشحات غلیظ سفید، خارش و سوزش در ناحیه تناسلی زنان میشود.
درمان: داروهای ضدقارچ مانند فلوکونازول یا کرمهای موضعی مانند کلوتریمازول.
✅ عفونت قارچی در مردان
میتواند باعث قرمزی، خارش و التهاب سر آلت تناسلی شود.
درمان: استفاده از کرمهای ضدقارچ و رعایت بهداشت.
🔹 چطور از بیماریهای مقاربتی پیشگیری کنیم؟

چطور از بیماری های مقاربتی جلوگیری کنیم
1. همیشه از کاندوم استفاده کنید، حتی اگر شریک جنسی شما ظاهراً سالم است.
2. رابطه با شریکهای جنسی متعدد خطر ابتلا را افزایش میدهد.
3. واکسیناسیون علیه HPV و هپاتیت B توصیه میشود.
4. در صورت مشاهده علائم، بدون تأخیر به پزشک مراجعه کنید.
5. چکاپهای منظم و انجام آزمایشهای غربالگری بسیار مهم است.
درمان بیماریهای مقاربتی
درمان این بیماریها به نوع عفونت (ویروسی، باکتریایی، انگلی یا قارچی) بستگی دارد. در این بخش، روشهای درمانی مؤثر برای انواع بیماریهای مقاربتی را بررسی میکنیم.
🔹 درمان بیماریهای مقاربتی باکتریایی (مثل سوزاک و کلامیدیا)
1. آنتیبیوتیکها (مانند آزیترومایسین، داکسیسایکلین یا سفکسیم) اولین و مؤثرترین گزینه درمانی هستند.
2. در بیشتر موارد، یک دوز یا یک دوره کوتاه مصرف دارو، عفونت را از بین میبرد.
3. مهم: حتی اگر علائم از بین رفت، داروها را تا پایان دوره مصرف کنید تا عفونت کاملاً ریشهکن شود.
4. شریک جنسی نیز باید همزمان درمان شود تا از بازگشت بیماری جلوگیری شود.
🔹 درمان بیماریهای مقاربتی ویروسی (مثل HPV، تبخال تناسلی و HIV)
برخی از بیماریهای ویروسی درمان قطعی ندارند، اما قابل کنترل هستند:
ویروس HPV (زگیل تناسلی)
1. زگیلها را میتوان با کرمهای موضعی، کرایوتراپی (فریز کردن)، لیزر یا جراحی برداشت.
2. برای پیشگیری، واکسن HPV (گارداسیل) توصیه میشود.
تبخال تناسلی (HSV)
1. داروهای ضدویروسی مانند آسیکلوویر، والاسیکلوویر و فامسیکلوویر شدت علائم را کاهش داده و احتمال انتقال را کم میکنند.
2. ویروس در بدن باقی میماند، اما با مصرف دارو و رعایت بهداشت جنسی، میتوان دفعات عود بیماری را کم کرد.
ویروس HIV
1. HIV هنوز درمان قطعی ندارد، اما داروهای ضدویروس (ART) میتوانند بار ویروسی را کاهش داده و از پیشرفت بیماری جلوگیری کنند.
2. افرادی که داروهای ART را بهدرستی مصرف میکنند، میتوانند زندگی سالم و طولانی داشته باشند.
🔹 درمان بیماریهای مقاربتی انگلی و قارچی (مثل تریکومونیازیس و عفونت قارچی)
1. تریکومونیازیس (ناشی از انگل) با مصرف مترونیدازول یا تینیدازول بهراحتی درمان میشود.
2. عفونت قارچی ناحیه تناسلی با کرمهای ضدقارچ یا داروهای خوراکی مانند فلوکونازول قابل درمان است.
درمان خانگی بیماریهای مقاربتی؛ آیا امکانپذیر است؟
بیماری مقاربتی | درمانهای خانگی (کمک به کاهش علائم) | توضیحات |
---|---|---|
سوزاک | سیر، چای سبز، زینک، پروبیوتیکها | مصرف سیر و چای سبز به تقویت سیستم ایمنی کمک میکند، اما نیاز به درمان آنتیبیوتیکی دارد. |
کلامیدیا | سیر، عسل، ماست پروبیوتیک، سرکه سیب | مصرف پروبیوتیکها و سیر ممکن است علائم را کاهش دهد، اما نیاز به درمان پزشکی دارد. |
تبخال تناسلی | روغن درخت چای، عسل، سیر، کمپرس سرد | روغن درخت چای و عسل ممکن است به کاهش زخمها کمک کند، اما ویروس را از بین نمیبرد. |
HPV (زگیل تناسلی) | سرکه سیب، روغن کرچک، تقویت سیستم ایمنی با ویتامین C | هیچ درمان قطعی خانگی ندارد، اما برخی روشها ممکن است به کاهش علائم کمک کنند. |
سیفلیس | افزایش مصرف ویتامین C، مصرف سیر، زینک | درمان خانگی وجود ندارد، اما تقویت سیستم ایمنی ممکن است روند بهبودی را تسریع کند. |
تریکوموناس | ماست پروبیوتیک، سرکه سیب، مصرف سیر | مصرف ماست پروبیوتیک و سرکه سیب ممکن است کمککننده باشد، اما نیاز به درمان دارویی دارد. |
هپاتیت B | زردچوبه، زنجبیل، چای سبز، مصرف کافی آب | حمایت از کبد با تغذیه سالم اهمیت دارد، اما نیاز به پیگیری پزشکی دارد. |
ایدز (HIV) | رژیم غذایی سالم، ورزش، سیر، زردچوبه، چای سبز | هیچ درمان خانگی موثر برای HIV وجود ندارد، اما سبک زندگی سالم به تقویت ایمنی کمک میکند. |
نکته مهم
این روشها نمیتوانند جایگزین درمانهای دارویی و مراجعه به پزشک شوند. اگر مشکوک به بیماری مقاربتی هستید، حتماً برای تشخیص و درمان قطعی به پزشک مراجعه کنید.

کیت خودارزیابی ایدز – کیت خانگی آزمایش ایدز
کیت خودارزیابی ایدز چیست؟ (محصولی است که با خواندن دستورالعمل آن، میتوان آزمایش ایدز خود را بصورت محرمانه انجام داد.)