آزمایش ایدز نوزادان

مادر HIV مثبت می‌تواند ویروس را در دوران بارداری، زایمان، تولد یا شیردهی به کودک خود منتقل کند. نوزادان مبتلا به  HIV عمر بسیار کوتاهی دارند. بدون درمان، بیش از نیمی از نوزادان HIV مثبت قبل از 2 سالگی می میرند. این نوزادان از انواع عفونت های مختلف مانند مننژیت، پنومونی پنوموسیستیس کارینی (PCP) و سل رنج می‌‌برند. اگر چه هیچ درمانی برای ویروس ایدز وجود ندارد، اما با انجام آزمایش ایدز در نوزادان و شناسایی به موقع نوزادان مبتلا به اچ آی وی، می‌توان عمر و کیفیت زندگی آنها را با درمان و نظارت بر تغذیه آنها افزایش داد (1و 2).

 احتمال آلودگی نوزاد با مادر HIV مثبت

به نظر می رسد هر نوزادی که از مادر HIV مثبت متولد می شود حتما باید به ویروس ایدز آلوده گردد، اما اینطور نیست. مادر HIV مثبت به طور خودکار ویروس را به فرزند خود منتقل نمی کند و نوزادان تنها حدود 25 درصد شانس ابتلا به HIV را در دوران بارداری دارند. اکثر نوزادان اچ آی وی مثبت، ویروس را در حین زایمان از مادر دریافت می‌کنند (1).
مطالعات نشان می‌دهد اگر نوزادانی که در خطر ابتلا به ویروس ایدز هستند در 48 ساعت اول زندگی خود دارو دریافت کنند، میزان انتقال تقریباً 9 درصد است اما اگر در روز سوم زندگی یا بعد از آن دارو دریافت کنند میزان انتقال به 18 درصد افزایش می یابد (1و3).

آزمایش ایدز نوزادان

• آزمایش PCR ایدز

ابتلا نوزادان به ویروس ایدز با آزمایش PCR بررسی می‌شود. در آزمایش PCR ژنوم (RNA یا DNA) ویروس ایدز مورد بررسی قرار می‌گیرد. در واقع در این آزمایش خود ویروس اچ آی وی را در خون نوزاد جستجو می‌کنند.

• آزمایش سرولوژی ایدز

برای تشخیص نوزادان HIV مثبت، آزمایش سرولوژی ایدز مناسب نیست. درآزمایش‌های سرولوژِی ( الایزا و کیت سریع خودارزیابی ) آنتی‌بادی‌هایی که بر علیه ویروس ایدز در بدن تولید می‌شود مورد بررسی قرار می‌گیرد. هنگامی که ویروس HIV وارد جریان خون فرد می شود، سیستم ایمنی بدن او برای مبارزه با ویروس آنتی بادی تولید می‌کند. اگر مادر مبتلا به ویروس ایدز باشد آنتی بادی‌های ضد اچ آی وی مادر در دوران بارداری از طریق جفت به نوزاد منتقل می‌گردد.

از آنجایی که نوزادانی که تازه به دنیا می‌آیند، آنتی بادی هایی که از مادر خود دریافت کرده‌اند را حداکثر تا 18 ماهگی حفظ می کنند، اگر آزمایش سرلوژی ایدز را انجام دهند نتیجه آزمایش آنها به دلیل وجود آنتی‌بادی مادری در بدن نوزاد مثبت می‌شود. مثبت بودن جواب این آزمایش‌ها به معنای مبتلا بودن نوزاد نیست و ممکن است نوزاد مبتلا نباشد.

بنابراین، نوزادی که از یک مادر HIV مثبت به دنیا می‌آید، حتی اگر در بدن خود ویروس HIV را نداشته باشد ممکن است تا 18 ماهگی آزمایش سرولوژی ایدز او مثبت شود. اگر نوزاد به ویروس ایدز مبتلا نشده باشد، نوزاد در نهایت (حدودا بعد از 18 ماه ) آنتی بادی های مادرش را از دست می دهد و آزمایش سرولوژی ایدز او منفی می شود (5 و 6).

نحوه انجام آزمایش ایدز نوزادان

برای انجام آزمایش ایدز نوزاد خود به پزشک مراجعه کنید ایشان برای نوزاد آزمایش HIV PCR را درخواست میکنند. این آزمایش نیاز به ناشتایی ندارد و نمونه آزمایش خونی میباشد که از دست نوزاد گرفته می شود. همچنین میتوانید در آزمایشگاه بصورت آزاد نیز درخواست انجام این آزمایش را برای نوزاد خود داشته باشید. همه آزماشگاه های این آزمایش را انجام نمیدهند و قبل از مراجعه، بصورت تلفنی با آزمایشگاه درباره ی این آزمایش سوال کنید.

زمان انجام آزمایش ایدز نوزادان

برای تشخیص قطعی ویروس اچ‌آی‌وی در نوزادان آزمایش های تشخیصی ویروس (PCR) در سنین ۱۴ تا ۲۱ روزگی، ۱ تا ۲ ماهگی ، و ۴ تا ۶ ماهگی توصیه می‌شود.

البته در نوزادانی که از شیر مادر مبتلا تغذیه می‌کنند، انجام آزمایش ایدز نوزادان را در بدو تولد نیز توصیه می‌‌کنند. آزمایشهای تشخیصی ویروس باید هر 3 ماه یکبار در دوران شیردهی انجام شود. صرف نظر از اینکه چه زمانی شیردهی به پایان می رسد، این آزمایش باید در هفته های 4 تا 6، 3 ماهگی و 6 ماه پس از قطع آن نیز انجام شود (6).

علائم ایدز در نوزادان

نوزادانی که از طریق مادر آلوده می‌گردند، حتی اگر دارویی مصرف نکنند، معمولاً در چند ماه اول زندگی بدون علامت هستند. مطالعات نشان می‌دهد، بیماری حدود 10 تا 15 درصد از نوزادانی که دارو دریافت نمی‌کنند بسیار سریع پیشرفت می‌کند. پیشرفت بیماری باعث مرگ آنها در 18 تا 36 ماهگی می‌شود. تصور می‌کنند که این کودکان زودتر در رحم به ویروس HIV مبتلا گردیده‌اند.

با این حال، بیشتر نوزادانی که احتمالاً در بدو تولد یا نزدیک به تولد به ویروس ایدز مبتلا می‌شوند پیشرفت بیماری آهسته‌تری دارند (حتی بدون مصرف دارو، بیش از 5 سال زنده می‌مانند). ممکن است در نوزادانی که دارو مصرف نمی‌کنند، علائمی مانند عدم رشد، مشکلات عصبی (مانند از دست دادن یا تاخیر در مهارت های حرکتی و رشد ضعیف سر) و پنومونی پنوموسیستیس مشاهده گردد (7).

برای جلوگیری از تولد نوزاد اچ آی وی مثبت باید زنان قبل از اقدام به بارداری از وضعیت ابتلای خود و همسر خود به ویروس ایدز مطمئن شوند. اگر قصد مادرشدن را دارید می‌توانید قبل از بارداری، حین و یا بعد از آن، با استفاده از  کیت خودارزیابی ایدز ، ابتلای خود و همسرتان را به ویروس HIV به صورت محرمانه و در منزل بررسی کنید. یا با مراجعه به مرکز مشاوره بیماری های رفتاری بصورت رایگان این آزمایش را انجام دهید.

منابع

1. https://journalofethics.ama-assn.org/article/testing-newborns-hiv/2009-12
2. https://www.pregnancyinfo.ca/your-pregnancy/routine-tests/hiv-screening/#:~:text=If%20you%20are%20pregnant%20or,tested%20is%20up%20to%20you
3. https://www.hivlawandpolicy.org/sites/default/files/MTCT12.09.pdf
4. https://aslm.org/wpcontent/uploads/2018/10/EarlydiagnostictestingforHIVVer_Final_May07-1.pdf
5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK234065/
6. https://clinicalinfo.hiv.gov/en/guidelines/perinatal/management-infants-diagnosis-hiv-infection-children
7. https://www.msdmanuals.com/professional/pediatrics/human-immunodeficiency-virus-hiv-infection-in-infants-and-children/human-immunodeficiency-virus-hiv-i