انتقال ایدز از طریق خون خشک شده
در این مقاله با هم بررسی میکنیم که آیا خون خشک شده ایدز را انتقال می‌دهد؟ HIV (ویروس نقص ایمنی انسانی)، میکروارگانیسمی است که با تخریب نوع خاصی از سلول‌های ایمنی باعث نقص در عملکرد کل سیستم ایمنی بدن شده و توانایی آن در برای مبارزه با عفونت و بیماری‌های معمول را مختل می‌کند. به مرحله آخر این بیماری ایدز یا سندرم نقص ایمنی اکتسابی گفته می‌شود. در ایدز به دنبال آسیب شدید وارده شده به سیستم ایمنی توسط ویروس، عفونت و بیماری‌های فرصت طلب در فرد ظاهر شده و می‌توانند تهدیدکننده حیات و زندگی فرد باشند.
در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، اما داروهای موجود می‌توانند بیماری را کنترل کرده و طول عمر فرد مبتلا را به یک طول عمر طبیعی تبدیل کنند (۱).
راه‌های انتقال ویروس اچ‌آی‌وی
ویروس HIV به‌راحتی بین افراد منتقل نشده و تنها از طریق راه‌های خاصی قابل انتقال است، در زیر راه های انتقال ایدز را درج کرده ایم:
- خون
- منی (از جمله مایع پیش منی)
- ترشحات واژن
- مایعات رکتوم
- شیر مادر در دوران شیردهی
ویروس از طریق بزاق دهان، اشک چشم، ادرار و مدفوع منتقل نمی‌شود. این ویروس در هوا زنده نمی‌ماند، بنابراین قرارگرفتن در یک فضای مشترک با افراد مبتلا به ویروس HIV خطرناک نیست. همچنین عفونت از طریق نیش حشرات، دست دادن با افراد مبتلا و استفاده از صندلی توالت، ظروف یا ملافه مشترک منتقل نمی‌شود.
تماس پوست سالم با مایعات آلوده به ویروس باعث انتقال ویروس اچ‌آی‌وی نمی‌شود. این ویروس به‌طور مستقیم در ارتباط با خون، غشای مخاطی یا از طریق بریدگی به‌وسیله وسایل تیز آلوده و یا سوزن منتقل می‌شود (۲). HIV باتوجه به تاثیر عوامل محیطی، مدت زمان زیادی در خارج از بدن انسان زنده نمانده و تنها می‌تواند درون سلول‌های ایمنی انسان تکثیر شود. برخلاف قارچ‌ها و باکتری‌ها تعداد این ویروس در محیط و خارج از بدن انسان زیاد نمی‌شود.
باور اشتباه در انتقال ایدز از طریق خون خشک شده
باور اشتباهی وجود دارد که خون خشک‌شده بیماری ایدز را منتقل می‌کند. تعداد ویروس اچ‌آی‌وی در خون از سایر مایعات بدن بسیار بیشتر است، درواقع تخمین زده شده است که تقریبا 100 تا 10,000 ویروس در هر میلی لیتر خون فرد آلوده وجود دارد. اما این بدان معنا نیست که امکان انتقال این ویروس از طریق خون خشک شده نیز وجود دارد!
مطالعات آزمایشگاهی مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های آمریکا (CDC) بیان می‌کند که خشک شدن خون در محیط باعث کاهش 90 تا 99 درصدی تعداد ویروس‌های فعال در طی چند ساعت تا چند روز می‌شود. بنابراین اساسأ انتقال محیطی ویروس اچ‌آی‌وی (از خون خشک‌شده) نزدیک به صفر است (۳).
عواملی که بر زنده ماندن ویروس اچ‌آی‌وی در خارج از بدن انسان تأثیر گذارند، عبارتند از:
- دما: ویروس اچ‌آی‌وی زمانی در سرما، زنده و فعال می‌ماند اما در اثر گرما از بین می‌رود. برای مثال این ویروس در سوزن خون‌آلوده که در یخچال نگهداری شود تا 42 روز فعال می‌ماند. در خون خشک شده در دمای اتاق، تعدادی از ویروس‌ها می‌توانند تا حدود 6 روز فعال بمانند.
- نور خورشید: اشعه ماوراء بنفش آفتاب باعث تخریب پوشش لیپیدی ویروس اچ‌آی‌وی شده و RNA ویروس را نیز تجزیه می‌کند.
- سطح اسیدیته: Ph اپتیمم برای HIV (بهترین ph برای زنده ماندن این ویروس)، 7 است اما زمانی‌که محیط قلیایی یا اسیدی‌تر است، ویروس نیز غیرفعال می‌شود (معمولا در PH بزاق و اشک از بین می‌رود).
- رطوبت محیط: کاهش رطوبت محیط تعداد ویروس فعال را کاهش می دهد (4).
بنابراین طبق آنچه توضیح داده شد، برای ابتلای یک فرد به ویروس اچ‌آی‌وی، نیاز به شرایط خاصی است شامل مایع آلوده به ویروس، مسیری که بتواند ویروس برای ورود به بدن از آن استفاده کند و توانایی رسیدن به سلول‌های آسیب پذیر. همچنین باید تعداد ویروس برای ایجاد عفونت نیز کافی باشد. پس در جواب سوال آیا خون خشک شده ایدز را انتقال می‌دهد؟ باید گفت، خون خشک شده نمی‌تواند بیماری ایدز را منتقل کند.
منابع:
- https://www.nhs.uk/conditions/hiv-and-aids/
- https://rainbowhealth.org/training-education/learn-about-hiv/hiv-transmission/
- https://www.thebody.com/article/survival-hiv-environment
- https://www.healthline.com/health/how-long-does-hiv-live-outside-the-body#in-blood
