لنفادنوپاتی ایدز

پاسخ کوتاه

در کسانی که به hiv مبتلا می شوند تورم غدد لنفاوی (لنفادنوپاتی) از علائم اصلی ابتلا نیست با این حال یکی از علائمی است که در هر کدام از مراحل اولیه، مرحله کمون و یا مرحله پیشرفته بیماری (ایدز) احتمال دارد، در فرد بروز کند و غدد لنفاوی نواحی گردن، زیر فک و یا زیربغل و کشاله ران و… درگیر می شوند. در ادامه این مقاله بیشتر به لنفادنوپاتی ایدز می پردازیم.

مقاله مرتبط: علائم ایدز در روزهای اول تا انتها (همه‌ علائم در طی زمان و در هر مرحله)

غدد لنفاوی چیست و نقش آنها در بدن

بعد از آنکه خون از طریق مویرگ ها و مایع بین سلولی، مواد غذایی خود را به سلول های بدن رساند، مایع بین سلولی که دیگر مواد غذایی کمی دارد و حاوی مواد دفعی سلول ها نیز شده است، باید به جهت پاکسازی مجدد به خون باز گردد. با این هدف، این مایع وارد رگ هایی به نام رگ های لنف میشود. رگ های لنف به گونه ای هستند که مایع لنف بصورت یکطرفه و آن هم بسمت قلب می تواند در آنها حرکت کند. در نهایت نیز این مایع در محلی در نزدیکی قلب به جریان عمومی خون ریخته می شود. خون نیز برای پاکسازی به کلیه و برای مجدد سرشار از مواد غذایی شدن بسمت روده ها برده می شود.

در قسمت هایی از بدن رگ های لنفی به یکدیگر متصل می شوند و شبکه ای توری مانند را مانند غده ای تشکیل می دهند که به آن غدد لنفاوی می گوییم. چون مایع لنف از همه بدن می آید، درون آن میکروب ها و ویروس های بیماری زایی که وارد بدن شده اند وجود دارد. در غدد لنفاوی، یک شبکه توری مانند این میکروب ها را به دام می اندازد. حال گلبول های سفیدی چون لنفوسیت ها و ماکروفاژها در این غدد شروع به از بین بردن این ویروس ها و میکروب ها می کنند. زمانی که در بدن عفونت و جنگ بین میکروب ها و گلبول های سفید در این مناطق بالا بگیرد ممکن است ما شاهد تورم این غدد باشیم.

لنفادنوپاتی چیست ؟

به تورم غدد لنفاوری لنفادنوپاتی میگویم. از نظر لغوی نیز به معنی اختلال ، آسیب و بیماری در سیستم لنفاوی می باشد. این عارضه بیماری محسوب نمی شود با این حال از علائم بیماری است. بروز لنفادنوپاتی زمانی که بدن درگیر جنگیدن با بیماری هایی چون سرماخوردگی، آنفولانزا، عفونت گلو، hiv و… است معمول می باشد. با این حال در بیماری های دیگری چون بیماری های سیستم ایمنی، سرطان و حتی در اثر مصرف داروها و … نیز ایجاد می شود.

محل غدد لنفاوی در بدن

• غدد لنفاوی زیر بغل
• غدد لنفاوی گردنی
• غدد لنفاوی اینگوینال (کشاله ران)
• غدد لنفاوی مدیاستن (در حفره قفسه سینه)
• غدد لنفاوی لگن
• غدد لنفاوی خلفی صفاقی (پشت شکم)

تورم غدد لنفاوی ممکن است بصورت منتشره و در نواحی مختلف بدن ظاهر شود. این شرایط معمولا زمانی ایجاد می شود که عفونتی سیستماتیک ( مانند ایدز یا هر عفونت دیگری) که در همه بدن وجود دارد، بروز یابد.

لنفادنوپاتی ایدز و HIV

غددی لنفاوی در فرد مبتلا در چند هفته اول ( حاد )، چند سال اول ( مزمن ) یا چندین سال پس از آن ( بیماری ایدز ) ممکن است متورم شوند. لنفودنوپاتی در مرحله عفونت حاد ابتلا به hiv یعنی در چند هفته اول زمانی که سیستم ایمنی به شدن در حال مبارزه با این ویروس است، ایجاد می شود. در 60 تا 70 درصد مبتلایان در این مرحله علائمی چون تب لرز علائمی شبه سرماخوردگی و تورم غدد لنفاوی ایجاد می شود.

ویژگی های این تورم

غدد لنفاوی متورم اغلب شبیه برجستگی های گرد هستند که بسته به میزان عفونت می توانند به اندازه یک نخود یا بزرگتر باشند. این تورم ها می توانند، حساس و دردناک ،قابل انعطاف، متحرک و نرم باشند. اگر قرمزی، گرمی یا حساسیت در آنها، وجود دارد، ممکن است نشانه ای از التهاب و عفونت فعال باشد.

لنفادنوپاتی در HIV از این نظر منحصر به فرد است که غدد لنفاوی متورم در سرتاسر بدن یافت می شوند، برخلاف بیماری های دیگری چون آنفولانزا، تبخال، عفونت استاف یا سرطان که در یک یا دو ناحیه  رخ می دهد. با این حال تورم غدد لنفاوی غیرمنتشره نیز می تواند در ایدز رخ دهد. این تورم پس از مدتی می تواند از بین برود و یا اینکه تا ماه ها ادامه پیدا کند.

عفونت های فرصت طلب

در مراحل پیشرفته ابتلا به اچ آی وی که آن را ایدز می نامیم، سیستم ایمنی بشدت ضعیف شده است و با این حال و در این شرایط، بدن باید علاوه بر مبارزه با میکروب های خطرناک دیگر با میکروب ها وسلول های سرطانی مبارزه کند که پیش از این قادر به ایجاد بیماری زایی در بدن نبودند و در همان مراحل اول عفونت، براحتی از بین میرفتند. عفونت هایی که به آنها عفونت های فرصت طلب می گوییم و زمانی که بدن ضعیف است وارد عمل می شوند.

این عفونت و بیماری های می توانند باعث ایجاد لنفادنوپاتی ایدز شوند. عفونت و سرطان های فرصت طلب ناشی از ایدز شامل :

سل شدید
عفونت مایکوباکتریوم آویوم
توکسوپلاسموز
عفونت قارچی منتشر
درگیری مایکوباکتریایی آتیپیک
عفونت سیتومگالوویروس
لنفوم غیر هوچکین
ویروس هرپس سیمپلکس
ویروس هرپس زوستر
سرطان مهاجم دهانه رحم

بهترین و تنها را درمان ایدز مصرف داروهای ضد ایدز معرف به داروهای آنتی رترووایرال می باشد. این داروها در ایران و بسیاری از کشورها بصورت رایگان در اختیار افراد مبتلا قرار می گیرد. داروها با کاهش تعداد ویروس HIV در خون باعث جلوگیری از ضعیف شدن سیستم ایمنی می شوند. گاهی مصرف داروهای درمان ایدز خود باعث ایجاد تورم غدد لنفاوی می شود.

سندرم التهابی بازسازی سیستم ایمنی (IRIS)

سندرم التهابی بازسازی سیستم ایمنی (IRIS) از عوارض جانبی داروهای ایدز است که در طی چند هفته اول مصرف ممکن است ظاهر شود و خود بخود نیز با مصرف داروهای ضد التهابی معمول مانند پردنیزولون برطرف می شود. در این عارضه علائم بیماری شدیدتر و در فرد علائمی چون تب، التهاب، تورم غدد لنفاوی و عفونت های فرصت طلب ظاهر می شود. در این شرایط فرد باید با پزشک متخصص خود در این باره مشورت کند.

تورم غدد لنفاوی دارم، چه کنم؟

اگر حس می کنید لنفادنوپاتی در نواحی گردن،کشاله ران، زیر فک و … خود دارید و اتفاقی مشکوک که در آن ممکن است مبتلا به اچ آی وی شده اید برایتان افتاده است، بهتر است بجای نگرانی، آزمایش ایدز بدهید. شما میتوانید با مراجعه به مرکز مشاوره بیماری های رفتاری یا با استفاده از کیت خودارزیابی ایدز و یا در آزمایشگاه تشخیص طبی اقدام به انجام این آزمایش کنید.

منابع:

1- https://www.verywellhealth.com/common-hiv-lymphadenopathy-questions-49596