میترسم HIV داشته باشم
ایدز یا سندرم کاهش ایمنی اختصاصی، یک بیماری مزمن است که توسط ویروس HIV ایجاد می‌شود. این بیماری باعث آسیب به سیستم ایمنی بدن شده و توانایی بدن در مقابله با عفونت و بیماری‌ها را کاهش می‌دهد. ترس از ویروس اچ‌آی‌وی و بیماری ایدز تا زمانیکه بر کیفیت زندگی روزمره افراد تأثیرگذار نباشد، عادی و منطقی است و می‌تواند موجب اقدامات پیشگیرانه و بهداشتی شود (۱). اگر فکر شما نیز با معضل میترسم ایدز داشته باشم درگیر می باشد در ادامه با ما همراه باشید.
اگر شما از راه‌های انتقال ویروس اچ‌آی‌وی آگاه هستید و اقدامات پیشگیرانه انجام می‌دهید، اما همچنان کلمه ایدز در شما باعث اضطراب از اینکه میترسم ایدز داشته باشم می‌شود، ممکن است شما درگیر نوع خاصی از اختلال اضطرابی nosophobia به نام هراس از ایدز باشید (۲).
ابتلا به ایدز تا قبل سال۱۹۹۵ برای افراد حکم اعدام داشت، چراکه هیچ درمان موثری برای کنترل این بیماری در دسترس نبود. اختلال ترس از ایدز بیشتر در سال‌های۱۹۸۰ تا ۱۹۹۰ به دلیل اخبار و شایعات نادرست درباره بیماری ایدز، نبود درمان موثر و عدم شناخت ویروس اچ‌آی‌وی، وجود داشت. اما امروزه ترس غیر منطقی از عفونت اچ‌ای‌وی می‌تواند بر زندگی روزمره افراد تأثیرگذار باشد و باعث مشکلات جسمی و روحی شود.
عوامل بر ترس غیر منطقی ایدز
عدم اطلاع از راه‌های اصلی انتقال ویروس اچ‌آی‌وی و همچنین راه‌هایی که ویروس نمی‌تواند از طریق آن‌ها منتقل شود، باعث می‌شود افراد در مواجه با فعالیت‌های معمول زندگی اضطراب پیداکنند و مدام ترس ابتلا به ایدز را داشته باشند.
بیماری ایدز تنها از طریق تماس مستقیم مایعات بدن افراد آلوده با زخم باز در حال خونریزی یا لایه مخاطی آسیب‌دیده مانند لایه غشای مخاطی واژن و مقعد منتقل می‌شود. بنابراین سبک زندگی روزمره افراد HIVمثبت در انتقال عفونت نقشی ندارد.
باورهای مذهبی و قضاوت‌های جوامع در مورد نحوه ابتلای افراد به ایدز، موجب انگ در این بیماران و احساس ترس در افراد عادی شده است. رابطه جنسی محافظت‌نشده تنها راه انتقال این ویروس نمی‌باشد و افراد اچ‌ای‌وی مثبت مانند افراد عادی لیاقت عشق و وفاداری را دارند. باید با صحبت درباره بیماری ایدز، انگ و تبعیض در رابطه با این بیماری از بین برد.
آمار مرگبار این بیماری در دهه ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۰ و آموزش غلط در نوجوانان این دهه، باعث وحشت این افراد در بزرگسالی شده است. در حال حاضر دیگر عفونت اچ‌آی‌وی، یک بیماری کشنده و ترسناک نیست (۳).
باورهای غلط که باعث اضطراب در افراد می‌شوند:
· دست زدن به وسایلی که یک فرد مشکوک یا مایعات بدن این افراد مانند عرق و بزاق آن‌ها با وسیله مدنظر در تماس بوده است
· دیدن یک سوزن استفاده شده و فکر در مورد اینکه آیا من به سوزن دست زده‌ام
· بودن در اطراف کارکنان مراکز بهداشتی و یا بیمارستان
· حضور در مطب پزشکان و دندانپزشکان
· ایستادن یا راه رفتن در نزدیکی فردی که به نظر بیمار است
· تماشای فیلم‌هایی که در آن شخصیت‌ها، مبتلا به اچ‌ای‌وی هستند
· قرار گرفتن در نزدیکی افراد دارای خالکوبی
· اهدای خون یا انجام آزمایش خون
· سرفه یا عطسه‌ای که احتمال می‌دهند خونی بوده است
· علائم سرماخوردگی طولانی‌مدت و غیر معمول مانند احساس سرماخوردگی در تابستان
· انجام خدمات زیبایی در مکان‌های بهداشتی مانند خالکوبی و ناخن‌کاری و ترس از آلودگی وسایل (۴)
طبق پروتکل مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC)، اگر پاسخ به سوالات زیر بله باشد، اضطراب “میترسم ایدز داشته باشم” در افراد منطقی است و باید نسبت به تشخیص عفونت ایدز اقدام کنند:
· آیا شما مردی هستید که با یک مرد دیگر رابطه جنسی داشته‌اید؟
· آیا رابطه جنسی مقعدی یا واژینال با فردی که حتما اچ‌ای‌وی مثبت بوده است، داشته‌اید؟
· آیا پس از آخرین آزمایش اچ‌آی‌وی خود، بیش از یک شریک جنسی داشته‌اید؟
· آیا برای تزریق موادمخدر و یا داروهای تزریقی از سوزن‌ها یا سایر تجهیزات به صورت مشترک استفاده کرده‌اید؟
· آیا برای دریافت مواد مخدر یا پول رابطه جنسی داشته‌اید؟
· آیا در چند ماه اخیر مورد تجاوز جنسی قرار گرفته‌اید؟
· آیا بیماری‌های مقاربتی دیگری به جز عفونت ایدز دارید یا تحت درمان بیماری‌های مقاربتی هستید؟
· آیا بیماری هپاتیت یا سل (TB) دارید و تحت درمان برای این نوع بیماری‌ها قرار دارید؟
· آیا با فرد ناشناسی که ممکن است شرکای جنسی متعددی داشته باشند و سابقه رفتارهای جنسی وی را نمی‌دانید رابطه جنسی داشته‌اید؟
اگر جواب هریک از سوالات فوق بله است، به توصیه مرکز CDC شما نیاز به انجام آزمایش اچ‌ای‌وی دارید. به‌طور کلی بهتر است تمامی افرادی
که در معرض ابتلا به عفونت ایدز قرار دارند، سالی یک بار آزمایش اچ‌آی‌وی را انجام دهند و به افرادی که به واسطه رفتارهای جنسی پرخطر بیشتر در معرض ابتلا به عفونت ایدز می‌باشند توصیه می‌شود هر سه ماه یکبار آزمایش اچ‌ای‌وی را انجام دهند.
نیش حشرات، بغل کردن افراد اچ‌ای‌وی مثبت، بوسه معمولی، دست دادن، استفاده مشترک از وسایل و ابزارآلات و …، باعث انتقال ویروس اچ‌آی‌وی نمی‌شود (۵).
علائم ترس و اضطراب غیر منطقی نسبت به ابتلا به HIV
اضطراب و حملات پنیک در افرادی که می‌ترسند ایدز داشته باشند معمولا باعث علائمی از جمله حالت تهوع، سوء هاضمه، سرگیجه و از دست دادن تعادل، تعریق و تپش قلب می‌شود(1).
تشخیص و درمان اضطراب غیر منطقی
اضطراب در مورد ابتلا به ایدز باعث می‌شود افراد در فعالیت‌های روزمره زندگی احساس امنیت نکنند و در حین و بعد از روابط جنسی استرس و نگرانی از ابتلا به ویروس اچ‌آی‌وی داشته‌باشند. این استرس می‌تواند موجب ضعف سیستم ایمنی و مشکلات جدی برای سلامتی افراد شود.
اختلال ترس از ایدز را نمی‌توان با انجام آزمایش تشخیص داد اما این اختلال کاملا قابل درمان می‌باشد.
ترس از ایدز اگر در زندگی عادی افراد اختلال ایجاد کند، نیاز به مراجعه به روان پزشک متخصص است و با استفاده از تکنیک‌های آرام سازی و هیپنوتیزم درمانی، درمان‌های شناختی رفتاری، مواجه درمانی و نهایتاً استفاده از داروهای کاهش اضطراب و افسردگی درمان می‌شود (۶).
طبق آخرین آمار WHO در سال ۲۰۲۱، بیش از ۳۸ میلیون نفر در سراسر جهان به عفونت ایدز مبتلا شدخ و ۶۵۰۰۰۰ نفر در این سال در اثر بیماری ایدز جان خود را از دست داده‌اند (۷). امروزه با استفاده از داروهای ترکیبی درمان ایدز، در صورت تشخیص بموقع و مصرف منظم داروها،عفونت ایدز کاملا کنترل شده و افراد یک زندگی عادی را تجربه خواهند کرد.
انجام آزمایش و تشخیص ویروس اچ‌آی‌وی
تنها راه تشخیص قطعی ویروس اچ‌آی‌وی انجام آزمایش است. طبق گزارش WHO در سال ۲۰۱۸ بیش از ۱۹۰ میلیون آزمایش تشخیص اچ‌ای‌وی انجام شده است. با توجه به اینکه بیماری ایدز ممکن است تاسال‌ها هیچ علامتی را در فرد متبلا ایجاد نکند، مرکز CDC توصیه می‌کند تمام افراد ۱۳ تا
۶۴ سال برای جلوگیری از انتقال ویروس و درمان به‌موقع این بیماری حداقل یکبار آزمایش اچ‌ای‌وی را انجام دهند. همچنین توصیه می‌شود تمام افرادی که بیش از سایرین در معرض ابتلا به اچ‌آی‌وی می‌باشند، به‌طور منظم هر سه تا شش ماه یکبار تست مربوطه را انجام دهند (۸).
منابع:
(۱)https://www.healthline.com/health/hiv-phobia#takeaway
(۲)https://www.merriam-webster.com/words-at-play/virus-vs-bacteria-difference
(۳)https://www.thebody.com/article/hiv-seroconversion
(۴)https://www.treatmyocd.com/what-is-ocd/common-fears/fear-of-hiv-ocd
(۵)https://www.webmd.com/hiv-aids/features/hiv-getting-past-fear
(۶)https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22523-nosophobia-fear-of-disease
(۷)https://www.who.int/data/gho/data/themes/hiv-aids
(۸)https://www.cdc.gov/hiv/basics/hiv-testing/hiv-self-tests.html
