ایدز در چه آزمایشی مشخص می‌شود ؟

HIV مخفف ویروس نقص ایمنی انسانی است. HIV سلول های سیستم ایمنی بدن شما را آلوده می‌کند و سپس آنها را از بین می برد. هنگامی که ویروس اچ آی وی سیستم ایمنی بدن فرد را به شدت ضعیف کند ، می تواند منجر به سندرم نقص ایمنی اکتسابی (ایدز) شود. اچ‌آی‌وی از طریق مایعات بدن فرد آلوده از جمله خون، شیر مادر، مایع منی و مایعات واژن منتقل می‌شود. این بیماری از طریق بوسه، در آغوش گرفتن یا به اشتراک گذاشتن غذا منتقل نمی شود. در این مقاله به پاسخ سوال ایدز در چه آزمایشی مشخص می‌شود؟ میپردازیم.

مراحل عفونت HIV

آلودگی به ویروس ایدز را می‌توان به سه مرحله حاد، مزمن و ایدز تقسیم نمود.

• عفونت حاد HIV

این مرحله اولین مرحله عفونت اچ آی وی است و عموماً در عرض 2 تا 4 هفته پس از ابتلا به ویروس ایدز ایجاد می شود. در این مدت، برخی از افراد علائمی شبیه آنفولانزا مانند تب، سردرد و بثورات پوستی دارند و HIV به سرعت تکثیر و در سراسر بدن پخش می‌گردد. در این دوره، به علت بالا بودن سطح HIV در خون، خطر انتقال HIV به افراد دیگر به شدت افزایش می‌یابد.

• عفونت مزمن HIV

مرحله دوم عفونت HIV، عفونت مزمن است (که عفونت بدون علامت یا تاخیر بالینی نیز نامیده می شود). در این مرحله، ویروس با سرعت کم  تکثیر می‌یابد. افراد مبتلا به عفونت مزمن HIV ممکن است علائم مرتبط با اچ آی وی را نداشته باشند، در حالی که هنوز امکان انتقال ویروس به دیگران در این مرحله وجود دارد.  بدون درمان ، عفونت مزمن HIV معمولاً در 10 سال یا بیشتر به ایدز تبدیل می‌شود، اگرچه در برخی افراد ممکن است سریع‌تر پیشرفت کند. افرادی که از دارو استفاده می کنند ممکن است چندین دهه دراین مرحله بمانند و وارد مرحله ایدز نشوند.

• ایدز

ایدز آخرین و شدیدترین مرحله عفونت HIV است. ویروس اچ آی وی نوع خاصی از گلبول های سفید بدن ( لنفوسیت‌های TCD4 ) را هدف قرار می دهد. این فرآیند سلول های TCD4را از بین می‌برد و سیستم ایمنی را ضعیف می‌کند. عفونت های فرصت طلب می توانند از این وضعیف استفاده کرده و باعث بیماری شوند.

عفونت‌های فرصت‌طلب، عفونت‌ها و سرطان‌هایی هستند که در افراد با سیستم ایمنی ضعیف بروز می‌کنند و افراد دارای سیستم ایمنی سالم به آن مبتلا نمی‌شوند.

بیماری‌های فرصت‌طلب در بیماری ایدز عبارتند از:

• پنومونی پنوموسیستیس کارینی، عفونت ریه
• سارکوم کاپوزی، سرطان پوست
• سیتومگالوویروس، عفونتی که معمولاً چشم ها را درگیر می کند.
• کاندیدا، یک عفونت قارچی که می تواند باعث برفک، لایه سفید و عفونت در گلو یا واژن شود.
• سرطان مهاجم دهانه رحم
• بیماری های مرتبط با ایدز  باعث کاهش وزن جدی و تومورهای مغزی می‌گردد.

فرد مبتلا به ایدز، می تواند بار ویروسی بالایی داشته باشد و به راحتی HIV را به دیگران منتقل کند. بدون درمان، افراد مبتلا به ایدز معمولاً حدود 3 سال زنده می مانند. ایدز از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برخی از افراد بلافاصله پس از آلوده شدن جان خود را از دست می دهند در حالی که برخی دیگر حتی پس از تشخیص ایدز، سال ها زندگی نسبتاً عادی دارند.

HIV  چه زمانی به ایدز تبدیل می‌گردد؟

• وقتی که تعداد لنفوسیت‌های TCD4 درافراد آلوده به HIV به زیر 200 سلول در میلی متر می رسد.
• زمانی که فرد آلوده به HIV مبتلا به بیماری‌های فرصت طلب می‌گردد.

تفاوت بین HIV و ایدز چیست؟

تفاوت HIV و ایدز در این است که HIV ویروسی است که سیستم ایمنی بدن شما را ضعیف می کند. اما ایدز دوره ای از بیماری است و زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن فرد در اثر ابتلا به اچ آی وی به شدت ضعیف شده باشد. همه افراد HIV مثبت به ایدز مبتلا نمی‌شوند. اگر ابتلای فرد به ویروس ایدز به موقع تشخیص داده و درمان شود ممکن است فرد هرگز وارد مرحله ایدز نشود.

ایدز با چه آزمایشی مشخص می‌شود؟

HIV از طریق آزمایش خون یا بزاق قابل تشخیص است. چندین نوع آزمایش برای تشخیص ویروس ایدز وجود دارد که در زیر به آنها اشاره می‌کنیم.

تست آنتی ژن/آنتی بادی (الایزا)

این آزمایش‌ بر روی نمونه خون وریدی انجام می‌شود. در روش الایزا آنتی ژن و آنتی بادی، همزمان مورد بررسی قرارمی‌گیرند. آنتی ژن ها موادی روی خود ویروس HIV هستند و معمولاً در خون ظرف چند هفته پس از قرار گرفتن در معرض HIV قابل تشخیص هستند.

هنگامی که ویروس HIV وارد بدن می‌شود سیستم ایمنی برعلیه آن آنتی‌بادی تولید می‌کند. تشخیص آنتی‌بادیها ممکن است هفته ها تا ماه ها طول بکشد. تست الایزا 2 تا 6 هفته پس از ورود ویروس اچ آی وی به بدن مثبت می‌گردد.

آزمایش‌های آنتی بادی

این آزمایش ها به دنبال آنتی بادی های HIV در خون یا بزاق هستند. بیشتر آزمایش‌های سریع اچ‌آی‌وی، از جمله کیت‌ خودارزیابی ایدز، از نوع آزمایش‌های آنتی‌بادی هستند. آزمایش آنتی بادی 3 تا 12 هفته پس ازابتلا مثبت می‌گردد.

آزمایش‌های اسید نوکلئیک (PCR)

این آزمایش‌ها خود ویروس را در خون شما جستجو می‌کنند. PCR اولین آزمایشی است که پس از ابتلا به ویروس اچ آی وی ، مثبت می شود و 10 تا 33 روز بعد از ابتلا مثبت می‌گردد.

اگر هر یک از این تست‌ها منفی باشد، ممکن است لازم باشد هفته‌ها تا ماه‌ها بعد، برای تایید نتیجه منفی HIV، مجدد آزمایش را تکرار کنید.

آزمایش‌های پس از نتیجه مثبت

اگرنتیجه آزمایش HIV فردی مثبت باشد، پزشک بعد از معاینه فیزیکی چندین آزمایش برای بررسی سلامت کلی فرد تجویز می‌کند. این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد.

1. آزمایش CBC

آزمایش شمارش کامل سلول‌های خونی (CBC) برای بررسی مرفولوژی و تعداد انواع سلول‌های خون به کار می‌رود.

2. آزمایش‌های بیوشیمی

با انجام یک سری از آزمایش‌های بیوشیمیایی عملکرد کبد، کلیه و عفونت مجاری ادراری مورد بررسی قرار می‌گیرد.

3. تعداد سلول های TCD4

تعداد سلول های TCD4 اطلاعاتی در مورد سلامت سیستم ایمنی فرد ارائه می دهد. زمانی که تعداد سلول های TCD4 که یک نوع گلبول سفید خونی است به زیر 200 عدد برسد عفونت HIV به ایدز تبدیل می‌گردد.  حتی اگر فرد هیچ علامتی نداشته باشید.

4. بار ویروسی (HIV RNA)

این آزمایش میزان ویروس را در خون شما اندازه گیری می کند. پس از شروع درمان HIV، پزشک بارها این آزمایش را برای بهینه کردن روش درمان، درخواست می‌کند. هدف از درمان این است که بتوان میزان ویروس را در بدن فرد تا حد زیادی کاهش داد. در اثر کاهش میزان ویروس در بدن شانس ابتلا به عفونت فرصت طلب و ایدز کاهش می‌یابد .

5. مقاومت دارویی

ویروس HIV اغلب در بدن تغییر می کند یا جهش می یابد. گاهی اوقات این تغییرات ویروس را در برابر برخی داروها مقاوم می کند. این آزمایش به پزشکان کمک می‌کند تا تشخیص دهد که آیا نوعی از ویروس اچ آی وی که فرد به آن مبتلا است، مقاومت دارویی دارد یا خیر. در نتیجه این اطلاعات به پزشک کمک میکند به موثرترین روش درمانی دست یابد.

ممکن است پزشک آزمایش های دیگری را برای بررسی سایرعفونت ها مانند بیماریهای مقاربتی ( آزمایش سیفلیس)، هپاتیت B یا C، سل (تست پوستی توبرکولین)، سرطان دهانه رحم ( پاپ اسمیر)، سیتومگالوویروس و توکسوپلاسموز (آزمایش آنتی بادی توکسوپلاسما) برای فرد اچ آی وی مثبت درخواست دهد.

منابع

1. https://www.cdc.gov/hiv/testing/index.html#:~:text=There%20are%20three%20types%20of,to%20detect%20HIV%20after%20exposure.
2. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hiv-aids/diagnosis-treatment/drc-20373531
3. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/hiv-aids
4. https://www.cedars-sinai.org/health-library/diseases-and-conditions/a/aids-acquired-immunodeficiency-syndrome.html
5. https://www.ucsfhealth.org/conditions/aids#:~:text=Blood%20tests%20are%20the%20most,virus%20should%20get%20tested%20immediately.
6. https://stanfordhealthcare.org/medical-conditions/sexual-and-reproductive-health/hiv-aids/diagnosis.html
7. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/4251-hiv-aids
8. https://hivinfo.nih.gov/understanding-hiv/fact-sheets/stages-hiv-infection#:~:text=The%20three%20stages%20of%20HIV,one%20stage%20to%20the%20next.