همه چیز درباره انواع واکسن گارداسیل
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یکی از شایع‌ترین عفونت‌های ویروسی است که در ناحیه تناسلی بروز می‌کند و می‌تواند منجر به مشکلات جدی مانند سرطان دهانه رحم شود. واکسیناسیون یکی از بهترین راه‌های پیشگیری از HPV است و واکسن گارداسیل یکی از موثرترین و رایج‌ترین واکسن‌های موجود برای مقابله با این ویروس است. در این مقاله به بررسی انواع واکسن گارداسیل، چه داخلی و چه خارجی، و چگونگی دسترسی به آنها می‌پردازیم.
انواع واکسن گارداسیل
واکسن گارداسیل در انواع مختلفی تولید و عرضه میشود که هرکدام به محافظت در برابر انواع خاصی از ویروس HPV کمک می‌کنند. این واکسن‌ها برای پیشگیری از سرطان‌های ناشی از HPV و زگیل تناسلی طراحی شده‌اند.
-
گارداسیل 4-valent (چهارگانه)
– محافظت: این واکسن در برابر چهار نوع HPV (نوع‌های 6، 11، 16، و 18) ایمنی ایجاد می‌کند. دو نوع از این ویروس‌ها (16 و 18) مسئول بیش از 70 درصد سرطان‌های دهانه رحم هستند، در حالی که دو نوع دیگر (6 و 11) عامل ایجاد زگیل‌های تناسلی هستند.
– موارد مصرف: گارداسیل 4 معمولاً به جوانان و نوجوانانی که هنوز در معرض HPV قرار نگرفته‌اند توصیه میشود.
– فواصل تزریق: در افراد زیر 15 سال دوز اول امروز و دوز بعدی شش ماه بعد. در افراد بالای 15 سال دوز اول امروز دوز بعدی دو ماه بعد و دوز سوم شش ماه بعد از تریق دوز اول
-
گارداسیل 9-valent (نه‌گانه)
– محافظت: این نسخه جدیدتر واکسن گارداسیل نه‌تنها علیه چهار نوع اصلی HPV (نوع‌های 6، 11، 16، و 18) ایمنی ایجاد می‌کند، بلکه پنج نوع دیگر از HPV (31، 33، 45، 52، و 58) را نیز پوشش می‌دهد که در بروز سرطان‌های دهانه رحم و سایر سرطان‌های مرتبط با HPV دخیل هستند.
– موارد مصرف: این واکسن محافظت گسترده‌تری دارد و در بسیاری از کشورها به‌عنوان واکسن استاندارد استفاده میشود.
– فواصل تزریق: در افراد زیر 15 سال دوز اول امروز و دوز بعدی شش ماه بعد. در افراد بالای 15 سال دوز اول امروز دوز بعدی دو ماه بعد و دوز سوم شش ماه بعد از تریق دوز اول
-
واکسن سرواریکس (Cervarix)
– محافظت: سرواریکس یکی دیگر از واکسن‌های ضد HPV است که توسط شرکت GSK تولید شده است. این واکسن علیه دو نوع HPV (16 و 18) ایمنی ایجاد می‌کند که عامل اصلی سرطان دهانه رحم هستند.
– موارد مصرف: بیشتر برای پیشگیری از سرطان دهانه رحم تجویز میشود و در برخی کشورها به‌عنوان جایگزین گارداسیل استفاده میشود.
– فواصل تزریق: در افراد زیر 15 سال دوز اول امروز و دوز بعدی شش ماه بعد. در افراد بالای 15 سال دوز اول امروز دوز بعدی دو ماه بعد و دوز سوم شش ماه بعد از تریق دوز اول
واکسن‌های HPV در ایران
در ایران، واکسن‌های مختلفی برای پیشگیری از HPV در دسترس هستند. این واکسن‌ها شامل واکسن‌های وارداتی (در بالا توضیح دادیم) و تولید داخلی میشوند که در ادامه به معرفی نوع داخلی آن می‌پردازیم.
پاپیلوگارد (واکسن داخلی HPV):
– محافظت: پاپیلوگارد، واکسن HPV تولید داخل ایران، برای محافظت در برابر انواع پرخطر HPV، به‌ویژه نوع‌های 16 و 18، طراحی شده است.
– فواصل تزریق: در افراد زیر 15 سال دوز اول امروز و دوز بعدی شش ماه بعد. در افراد بالای 15 سال دوز اول امروز دوز بعدی یک ماه بعد و دوز سوم شش ماه بعد از تریق دوز اول
– تولید کننده: پاپیلوگارد توسط شرکت شفا فارمد، زیرمجموعه هلدینگ دارویی برکت، تولید شده و یکی از واکسن‌های HPV مورد تایید وزارت بهداشت ایران است.
– مزایا: تولید داخلی واکسن پاپیلوگارد باعث افزایش دسترسی و کاهش وابستگی به واردات شده است. همچنین، قیمت آن نسبت به واکسن‌های وارداتی کمتر است و دسترسی بیشتری برای جمعیت عمومی فراهم می‌کند.
– معایب: پاپیلوگارد بر خلاف گارداسیل تنها دو سوش اچ پی وی را شامل میشود.
مراقبت بعد از واکسن گارداسیل: از عوارض تا نکات بهداشتی ضروری
تفاوت بین گارداسیل 4-valent و 9-valent
تفاوت اصلی بین دو نوع واکسن گارداسیل 4-valent و 9-valent در تعداد انواع HPV است که در برابر آنها محافظت ایجاد می‌کنند. واکسن 9-valent محافظت بیشتری ارائه می‌دهد زیرا پنج نوع اضافی HPV را نیز پوشش می‌دهد که می‌توانند منجر به سرطان‌های دیگر از جمله سرطان دهانه رحم، واژن، مقعد، و ناحیه تناسلی شوند.
چرا واکسیناسیون HPV مهم است؟
ویروس HPV به‌عنوان یکی از شایع‌ترین ویروس‌های جنسی منتقل‌شونده در دنیا شناخته میشود. تقریباً 80 درصد از افراد در طول زندگی خود حداقل یک‌بار به یکی از انواع HPV آلوده میشوند. هرچند بسیاری از این عفونت‌ها به‌طور طبیعی در بدن از بین می‌روند، اما برخی از انواع پرخطر HPV می‌توانند منجر به بروز سرطان شوند. واکسیناسیون با گارداسیل و سایر واکسن‌های HPV به پیشگیری از این عفونت‌ها کمک کرده و به‌ویژه برای نوجوانان و جوانان توصیه میشود.
نحوه دسترسی به واکسن گارداسیل در ایران
در ایران، دسترسی به واکسن‌های گارداسیل و پاپیلوگارد از طریق مراکز بهداشتی و درمانی و داروخانه‌های معتبر فراهم شده است. با توجه به اینکه واکسن پاپیلوگارد به‌عنوان واکسن داخلی عرضه میشود، قیمت آن نسبت به نمونه‌های وارداتی کمتر است و امکان دسترسی بهتری فراهم می‌کند. همچنین، واکسن‌های وارداتی نیز از طریق داروخانه‌های خصوصی در دسترس هستند و اغلب با نسخه پزشک و یا بدون نسخه و با کد ملی قابل تهیه است.
برای تهیه واکسن در نرم افزار موبایلی اندروید تیتک قسمت داروهای کمیاب عبارت گارداسیل یا پاپیلوگارد را سرچ کنید. نزدیکترین داروخانه ای که این واکسن را داشته باشد به شما نمایش داده میشود.
واکسن HPV برای چه کسانی توصیه میشود؟
واکسن HPV معمولاً به افراد در سنین 9 تا 26 سال توصیه میشود، به‌ویژه قبل از شروع فعالیت جنسی. این واکسن برای هر دو جنسیت مناسب است و می‌تواند به پیشگیری از سرطان‌های مرتبط با HPV و زگیل تناسلی کمک کند. اگرچه بهترین زمان برای دریافت واکسن در سنین نوجوانی است، اما در برخی موارد واکسن برای افراد بالای 35 سال نیز تجویز میشود.
دوزها و برنامه واکسیناسیون HPV
برای افرادی که بین سنین 9 تا 14 سال هستند، واکسن HPV معمولاً در دو دوز تزریق میشود. اما برای افرادی که 15 سال و بالاتر هستند، سه دوز واکسن لازم است تا ایمنی کامل به دست آید. فاصله بین دوزها باید بر اساس دستورالعمل‌های پزشکی رعایت شود.
اثرات جانبی واکسن HPV
واکسن گارداسیل و سایر واکسن‌های HPV معمولاً ایمن هستند و اثرات جانبی کمی دارند. برخی از اثرات جانبی رایج شامل درد و قرمزی در محل تزریق، تب خفیف، و سردرد است. این اثرات معمولاً کوتاه‌مدت بوده و بعد از چند روز از بین می‌روند.
نتیجه‌گیری
واکسن گارداسیل، چه وارداتی و چه تولید داخلی، یکی از مهم‌ترین ابزارها در پیشگیری از ویروس HPV و سرطان‌های مرتبط با آن است. با افزایش دسترسی به واکسن پاپیلوگارد در ایران، امکان محافظت بهتر و گسترده‌تری از جمعیت کشور فراهم شده است.
منابع
– CDC – Human Papillomavirus (HPV) Vaccination
– WHO
– شفا فارمد – واکسن پاپیلوگارد
