آفت دهان و ایدز | علائم ایدز در دهان و زبان چیست ؟
عفونت اچ‌آی وی ، یک عفونت ویروسی است که با حمله HIV به نوع خاصی از گلبول‌های سفید و تضعیف سیستم ایمنی، باعث بروز علائم گسترده‌ای در اندام‌های مختلف بدن از جمله پوست، سیستم عصبی و دستگاه گوارش میشود.
افراد مبتلا به عفونت اچ‌آی‌وی ، بیشتر در معرض ابتلا به مشکلات دهان و دندان هستند. حدود ۳۰ تا ۸۰ درصد از افراد اچ‌آی‌وی مثبت در طی ابتلای خود، عوارض و مشکلات دهانی ناشی از عفونت ایدز را تجربه می‌کنند.
علائم ایدز در دهان و زبان
در برخی از مبتلایان ، دهان اولین قسمتی از بدن است که علائم ایدز بروز می‌کند.
علائم ایدز در دهان شامل خشکی دهان ، برفک (کاندیدیازیس دهان) ، ژنژیویت ( بیماری‌های لثه) ، لثه اولسراتیو حاد ، پریودنتیت ( تخریب استخوان‌های اطراف دندان‌ها ) ، آفت دهان ، زگیل ، لکوپلاکی دهان (ضایعات سفید رنگ در اطراف زبان) و تبخال دهان است.
مراحل عفونت اچ‌آی‌وی در مبتلایان، شامل مرحله حاد، مرحله مزمن و مرحله بیماری ایدز می‌باشد. نشانه‌های ایدز در دهان بیشتر در مرحله حاد و اولیه عفونت اچ‌آی‌وی و مرحله آخر بیماری ( بیماری ایدز ) بروز می‌کند. مرحله اولیه و حاد عفونت اچ‌آی‌وی 2 تا 6 هفته پس از ابتلا به این ویروس شروع میشود. و مرحله آخر عفونت ایدز نیز ممکن است ده سال پس از مواجهه با ویروس در صورت عدم تشخیص و درمان عفونت‌اچ‌آی‌وی ، بروز کند.
بروز مشکلات دهانی نشان‌دهنده ابتلای قطعی به اچ‌آی‌وی نیست و از طرفی در افرادی که به هر دلیلی در معرض ابتلا به ایدز بوده‌اند، بی‌تفاوتی به بیماری‌های دهان به تصور اینکه یک بیماری ویروسی ساده است، می‌توان پیامدهای ناگواری داشته باشد. برای اطمینان از وضعیت سلامتی و علت بروز مشکلات دهانی، تنها راه تشخیص قطعی بیماری ایدز انجام آزمایش آن است.
آفت دهان و ایدز
افت‌های دهان، زخمهای باز کم عمق و کوچکی هستند که بیشتر در هنگام غذا خوردن و صحبت کردن باعث ناراحتی افراد می‌شوند. علت اصلی بروز این زخم‌ها به درستی مشخص نشده است اما کاهش قدرت سیستم ایمنی به دلیل بیماری‌های خود ایمنی و یا بیماری ایدز میتواند در بروز آنها موثر باشد.
آفت دهان در عفونتهای ایدز، ممکن است بسیاری از نقاط حفره دهان از جمله زیر گونه‌ها ، لب‌ها ، زبان ، کام نرم و یا پایه لثه‌ها را درگیر کند.اگر مقدار کمی از بافت مخاطی دهان درگیر آفت شده باشد با استفاده از دهانشویه‌های ضدعفونی کننده این علائم برطرف می‌شوند.(۳)
خشکی دهان
خشکی دهان شایع‌ترین علائم اولیه ایدز در دهان است. یکی از علت‌های خشکی دهان، عدم وجود بزاق کافی در حفره دهان است. بزاق نقش مهمی در جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها و کنترل عفونتهای باکتریایی و قارچی در حفره دهان دارد. خوشبختانه مشکلات دهان در حالت عادی و در عوارض مرتبط با ویروس اچ‌آی‌وی در صورت تشخیص به موقع بیماری ، قابل کنترل و درمان است(۱)(۲)
برفک دهان در مبتلایان به عفونت ایدز
برفک دهان یک عفونت مخمری در اثر قارچ کاندیدا آلبیکنس است. این مخمر در شرایط عادی در یک تعادل فلور میکروبی نرمال، در دهان ، پوست و دستگاه گوارش وجود دارد و باعث عفونت نمی‌شود.
هر عاملی که باعث سرکوب سیستم ایمنی شود، شرایطی را برای رشد بیش‌از حد میکروب‌های فرصت طلب از جمله مخمر کاندیدیا محیا می‌کند. در اثر عفونت کاندیدا آلبیکنس یک پوشش سفید رنگ ضخیم در دهان و زبان (برفک دهان) ایجاد میشود. برفک دهان بیشتر در مرحله سوم عفونت اچ‌آی‌وی درمان نشده و مرحله ایدز بروز می‌کند ، زیرا در این مرحله سیستم ایمنی به‌شدت ضعیف و خطر ابتلا به عفونتهای ویروسی و مخمر‌های قارچی فرصت طلب زیاد میشود.(۴)
لوکوپلاکی دهان
لوکوپلاکی یک عفونت ویروسی در اثر ویروس اپشتین‌بار (EBV) و یکی از علایم ایدز در دهان و زبان است. لوکوپلاکی‌ها به صورت لکه‌های سفید روی زبان و قسمت‌های دیگر دهان ایجاد میشود. ظاهر لکه‌های لکوپلاکی پرز مانند به نظر می‌رسند. به همین دلیل به لوکوپلاکی مودار دهان معروف هستند.
مانند سایر عفونتهای فرصت طلب مرتبط با بیماری ایدز ، لکوپلاکی بیشتر در اثر ضعف قدرت سیستم ایمنی بروز می‌کند. لوکوپلاکی‌های مودار دارای ظاهری سفید رنگ با زائده‌های مو مانند بروی چین‌های خود هستند. و به زبان و دهان محکم چسبیده‌اند و با مسواک زدن برطرف نمی‌شوند.(۵)
زگیل دهانی
در بیماران مبتلا به ایدز ممکن است در اثر ویروس پاپیلوم‌های انسانی زگیل‌هایی در کام سخت حفره دهان ایجاد شود. شیوع زگیل‌های دهان در مبتلایان به اچ‌ای‌وی نسبت به آفت و برفک دهان کمتر است ، اما با این حال کاهش قدرت سیستم ایمنی عامل بروز این زگیل‌ها در دهان است.(۶)
عکس علائم ایدز در دهان
کاهش عوارض مشکلات دهانی در مبتلایان به ایدز
اغلب بیماری‌های رایج مرتبط با HIV و بیماری ایدز قابل درمان هستند اما مهم‌ترین اقدام برای پیشگیری از مشکلات دهانی، تشخیص سریع و به موقع ابتلا و پای‌بندی به مصرف داروهای کنترل کننده ایدز است. این داروها با کاهش تکثیر ویروس و حفظ قدرت سیستم ایمنی، بیماری ایدز و عوارض جانبی ناشی از بیماری را کنترل می‌کنند.
افراد برای حفظ سلامت دهان و دندان باید روزانه دو تا سه بار از نخ دندان استفاده کنند و با خمیردندان‌های حاوی فلوراید مسواک بزنند و از مصرف دخانیات اجتناب کنند و برای کاهش مشکلات دهانی رژیم‌های غذایی سالم داشته باشند.(۸) با استفاده از دهان شویه های معمول در داروخانه می توانید برای کاهش بیماری های دهانی استفاده کنید.
انتقال ویروس اچ‌آی‌وی از طریق عفونتهای دهان
احتمال انتقال ویروس اچ‌آی‌وی از طریق بوسیدن و رابطه جنسی دهانی با افراد اچ‌آی‌وی مثبت بسیار کم است. در صورت وجود علائم بیماری ایدز در دهان و زبان برای انتقال ویروس اچ‌آی‌وی باید هر دو طرف در هنگام بوسیدن عمیق فرانسوی و یا رابطه جنسی دهانی در لثه و یا آلت تناسلی خود خونریزی داشته باشند. ویروس اچ‌آی‌وی همچنین از طریق بزاق دهان منتقل نمی‌شود. زیرا آنزیم‌های بزاق باعث تخریب ویروس‌ها می‌شوند و همچنین تعداد ویروس اچ‌آی‌وی در بزاق بدون خون ریزی بسیار کم است.
تنها در صورتی که بزاق افراد اچ‌آی‌وی مثبت با خون آنها در دهان مخلوط شود احتمال ابتلا به عفونت ایدز وجود دارد.(۷) اگر هرگونه علائم و زخمی در زبان خود یا شریک جنسی خود مشاهده کردید از رابطه دهانی بپرهیزید.
من الان چه کنم ؟
اگر آفت دهانی، برفک دهانی یا هرگونه از علائمی که در بالا بیان کردیم را دارید. اولا نگران نباشید. دوما باید توجه کنید که داشتن این علائم دلیلی بر ابتلای شما به ایدز نیست. بودن یا نبودن هرگونه علائم بالینی دلیلی بر ابتلا یا عدم ابتلای شما به ایدز نیست. سوما برای اینکه مطمئن شوید که مبتلا نیستید، باید آزمایش ایدز بدهید. برای انجام آزمایش می توانید با استفاده از کیت خودارزیابی ایدز، محرمانه و فوری آزمایش ایدز خود را انجام دهید. و یا به مرکز مشاوره بیماری های شهر خود و یا آزمایشگاه های تشخیص طبی مراجعه کنید.
منابع:
- https://dentistry.uic.edu/news-stories/how-does-hiv-affect-the-mouth/
- https://www.nidcr.nih.gov/health-info/hiv-aids
- https://www.webmd.com/oral-health/canker-sores
- https://www.colgate.com/en-us/oral-health/hiv-aids-and-stds/oral-thrush-causes-and-its-connection-to-hiv#
- https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/oral-hairy-leukoplakia
- https://academic.oup.com/cid/article/34/5/641/318002
- https://www.cdc.gov/hiv/basics/hiv-transmission/ways-people-get-hiv.html
- https://www.thewellproject.org/hiv-information/hiv-and-your-mouth
ایولا
سلام خشکی دهان تو مراحل ابتدایی اچ آی وی ایجاد میشه یا مرحله ایدز؟
هر دو
سلام
علایمی مثل سوختگی در گلو،سفیدی زبان و وجود زخمهای قرمز در زبان بدون علایم دیگر میتواند دلیلی بر ابتلا به اچ ای وی باشد؟
درود و احترام
از نظر تئوری بله ولی به هیچ عنوان بودن این علائم دلیلی بر ابتلای فرد نیست