آیا واکسن هپاتیت از ایدز جلوگیری میکند؟
طبق
گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)،
حدود 40 میلیون نفر در سراسر جهان به بیماری ایدز و نزدیک به 240 میلیون نفر به هپاتیت
B
مزمن مبتلا هستند. بیش از ۴ میلیون نفر از مبتلایان به ایدز، علاوه بر
عفونت اچ‌ای‌وی، هپاتیتB نیز دارند (10% از افراد HIVمثبت،
همزمان درگیر بیماری هپاتیت نیز می‌باشند). به عبارت دیگر، افراد مبتلا به بیماری ایدز
بیشتر از افراد عادی در معرض ابتلا به هپاتیت B
قرار دارند (۱).
راه‌های
انتقال ویروس HIV و هپاتیت بسیار مشابه است؛ این
دو ویروس اغلب از طریق روابط جنسی پر خطر، تزریق موادمخدر با تجهیزات مشترک و در نوزادان
از طریق مادر(در حین زایمان و در دوران شیردهی)، منتقل می‌شوند.
- احتمال انتقال ویروس هپاتیت نسبت به ویروس اچ‌آی‌وی
در حین رابطه جنسی و همچنین استفاده مشترک
از تجهیزات تزریق موادمخدر بیشتر است.
- ویروس هپاتیت نسبت به ویروس HIV
در محیط خارج بدن انسان و در خون خشک شده، زمان بیشتری فعال مانده و
قابل انتقال به دیگران می‌باشد.
درمان
و واکسن
با
تولید داروهای ضدویروسی، پیشرفت چشم‌گیری در درمان و پیشگیری از ابتلا به بیماری هپاتیت
و ایدز صورت گرفته است. اما استراتژی موثر برای پیشگیری از بیماری‌های عفونی تولید
واکسن است. در حال حاضر فقط برای ویروس هپاتیتB، واکسن در دسترس است و بیماری ایدز و هپاتیتC را تنها می‌توان با اقدامات پیشگیرانه و مصرف داروهای ضدرتروویروسی
کنترل کرد (۲).
آیا
واکسن هپاتیت از ایدز جلوگیری میکند؟
عفونت
اچ‌ای‌وی داری سه مرحله است که در مرحله سوم و آخر این بیماری، سیستم ایمنی به شدت
ضعیف شده و دیگر قادر به مبارزه با عوامل
بیماری‌زا نمی‌باشد. این مرحله کشنده از بیماری، ایدز نامیده می‌شود. طبق
گزارشات ثبت‌شده از بیمارستان‌ها، بسیاری از افراد HIVمثبت
که به مرحله آخر بیماری رسیده‌اند، درگیر هپاتیت B می‌شوند.
به
همین علت مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا(CDC)، برای کاهش عوارض ناشی از ایدز، تمام افراد را توصیه به دریافت
واکسن ضدهپاتیت میکند (۳). تزریق این واکسن در افراد مبتلا به بیماری ایدز اهمیت
زیادی دارد اما از ابتلا به عفونت HIV جلوگیری نمی‌کند؛ بلکه
باعث ایمن شدن افراد اچ‌آی‌وی مثبت در برابر بیماری هپاتیت شده و احتمال بروز عوارض
کشنده کبد در آنان را کاهش می‌دهد.
ویروس
اچ‌آی‌وی با حمله به سیستم‌ایمنی و تضعیف آن، باعث می‌شود میکروب‌هایی ازجمله
ویروس هپاتیتB و مایکوباکتریوم توبرکلوزیس (عامل
بیماری سل) مشکلات بیشتری را برای بیماران اچ‌ای‌وی مثبت نسبت به افراد عادی ایجاد
کنند. طبق مطالعات انجام شده تعداد گلبول‌های سفید CD4+T
در افرادی که همزمان به بیماری ایدز و هپاتیت مبتلا هستند نسبت به افرادی
که فقط به بیماری ایدز هستند بیشتر کاهش یافته و در نتیجه احتمال بروز علائم بیماری‌های
فرصت‌طلب و مرگ‌ومیر در افرادHIV+/+HBV
بیشتر است.
به
همین علت توصیه می‌شود تمام افراد بالای یک سال که مبتلا به ایدز هستند واکسن هپاتیت
B دریافت کنند.
البته
با توجه به کاهش قدرت سیستم ایمنی در بدن افراد مبتلا به ایدز، ممکن است واکسن اثر
بخشی لازم را نداشته باشد. بنابراین پیگیری آزمایش‌های سرولوژیک، برای بررسی افزایش
آنتی‌بادی‌های ضد ویروس هپاتیت حائز اهمیت است. توصیه می‌شود برای ایمنی‌زایی در برابر
ویروس هپاتیت در افراد مبتلا به ایدز، واکسن مدنظر حداقل سه نوبت تزریق شود (۴و۵).
طبق
تحقیقات انجام شده، واکسن هپاتیت از ابتلا به ایدز جلوگیری نمی‌کند، اما در افراد سالم،
این واکسن با افزایش قدرت ایمنی ذاتی، احتمال ابتلا به عفونت HIV را کاهش می‌دهد
(۶).
علائم
HIV
ممکن است تا ده سال پس از شروع عفونت ظاهر نشوند، بنابراین تنها راه
تشخیص قطعی آن انجام آزمایش است. تشخیص به‌موقع و مصرف داروهای ضد رتروویروسی، تکثیر
ویروس را کنترل کرده و با کاهش تعداد آن در مایعات بدن مانع از ابتلا دیگران شوند.
مرکز
کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC)، به همه افراد 13 تا 63 سال، انجام حداقل یک‌بار آزمایش اچ‌آی‌وی
را توصیه میکند.
منابع:
1.
https://www.intechopen.com/chapters/62254
2. https://link.springer.com/article/10.1007/s40121-018-0210-5
3. https://www.cdc.gov/hepatitis/populations/hiv.htm
5.
https://virologyj.biomedcentral.com/articles/10.1186/1743-422X-7-230
6. https://www.hiv.gov/hiv-basics/staying-in-hiv-care/other-related-health-issues/hepatitis-b-and-c
تاریخ انتشار : پانزدهم آذر ۱۴۰۱