گفتگو در مورد هپاتیت c
در این مطلب از کیت اچ ای وی به بررسی و پرسش و پاسخ هپاتیت سی می پردازیم.
چه کسانی مستعد ابتلا به ویروس به هپاتیت سی هستند؟
ویروس هپاتیت سی از طریق خون و فرآورده‌های خونی منتقل می‌شود. افراد HIVمثبت، افرادی که روابط جنسی محافظت نشده یا شرکای جنسی متعدد دارند، نوزادان ِمادران مبتلابه هپاتیت سی، افرادی که با سوزن مشترک مواد مخدر تزریق می‌کنند، افرادی که قبل از سال۱۳۷۰ تزریق خون یا پیوند عضو داشته‌اند و پرسنل مراکز بهداشتی، بیشتر از سایرین در معرض ابتلا و انتقال هپاتیت سی هستند.
احتمال اینکه یک عفونت هپاتیت سی به نوع مزمن تبدیل شود، در مردان، افرادی که الکل مصرف می‌کنند، بیماران مبتلا به هپاتیت بی یا اچ‌ای‌وی، در افراد بالای ۵۰ سال و بیماران مصرف کننده داروهای سرکوب‌کننده ایمنی بیشتر است.
آیا امکان دارد عفونت هپاتیت سی خود به خود درمان شود؟
بله. گزارش‌های جدید بیانگر این موضوع است که سیستم ایمنی برخی از افراد مبتلا به هپاتیت سی، می‌تواند بدن را بدون مصرف هیچ دارویی از ویروس هپاتیت سی پاک‌سازی کند. اما در بیش از نیمی از مبتلایان، در صورت عدم تشخیص به‌موقع و کنترلِ بیماری، ممکن است به هپاتیت سی مزمن مبتلا شوند که شانس سرطان و سیروز کبدی را در این افراد افزایش می‌دهد.
چقدر احتمال دارد عفونت هپاتیت c، وارد مرحله مزمن بیماری شود؟
در بیش از نیمی از افراد مبتلا به عفونت هپاتیت سی، ویروس در سلول‌های کبدی مخفی شده و در طولانی‌مدت باعث عفونت مزمن و آسیب جدی به کبد می‌شود. از هر ۱۰۰ نفری که به عفونت هپاتیت سی مزمن مبتلا هستند، ۵ تا ۲۵ نفر در مدت ۱۰ تا ۲۰ سال به سیروز کبدی دچار می‌شوند. ابتلا به هپاتیت سی یکی از علت‌های اصلی پیوند کبد در سراسر جهان است.
آیا افراد بعد از بهبود هپاتیت سی، ممکن است دوباره به این ویروس مبتلا شوند؟
بله. به‌دلیل تغییر در ساختار ویروس هپاتیت سی و جهش سریع ژنوم آن، پاسخ ایمنیِ موثر و طولانی‌مدت بر علیه این عفونت ایجاد نمی‌شود. برای این بیماری واکسن موثری نیز وجود ندارد و ممکن است افراد بعد از بهبودی، مجددا به سویه مشابه با ساختار متفاوت یا به سویه دیگری از ویروس هپاتیت سی مبتلا شوند(۱).
تفسیر نتایج آزمایش هپاتیت سی به چه معناست؟
به صورت کلی دو نوع آزمایش هپاتیت سی انجام می‌شود. تعدادی از آزمایش‌های هپاتیت سی، آنتی‌بادی‌های ضدویروس هپاتیت سی را در خون شناسایی می‌کنند که برای غربالگری بیماری هپاتیت سی و همچنین تعیین مرحله حاد یا مزمن بیماری استفاده می‌شود. در روش دوم با شناسایی ژنوم ویروس، میزان بار ویروسی و شدت عفونت مشخص می‌شود.
هپاتیت سی حاد و مزمن چگونه مشخص می‌شود؟
هپاتیت سی حاد معمولا در کمتر از ۶ ماه بهبود می‌یابد. برخی از افراد ممکن است علائمی مانند تب، خستگی، افزایش آنزیم‌های کبدی، حالت تهوع را در این مرحله تجربه کنند. اما با توجه به گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC)، در ۷۰ تا ۸۰ درصد از افراد مبتلا به مرحله حاد عفونت هپاتیت سی، هیچ علامت مشخصی در این مرحله بروز پیدا نمی‌کند. تنها راه تشخیص قطعی عفونت در این مرحله انجام آزمایش است.
در صورت عدم تشخیص و درمان بیماری یا درصورت شکست سیستم ایمنی بدن در مبارزه با ویروس هپاتیت سی، بعد از ۶ ماه بیش از ۵۰ درصد افراد به مرحله مزمن بیماری مبتلا می‌شوند (۲).
احتمال انتقال ویروس هپاتیت c در بین اعضای یک خانواده چقدر است؟
ویروس هپاتیت سی از طریق خون، فرآورده‌های خونی و اغلب با انجام روابط جنسی پرخطر یا استفاده مشترک از سوزن برای تزریق مواد مخدر منتقل می‌شود. به همین خاطر احتمال انتقال ویروس هپاتیت در بین اعضای یک خانواده، بجز همسر، بسیار نادر است. این احتمال یک نفر به ازای هر ۱۰۰۰ نفر است و احتمال انتقال ویروس هپاتیتC در بین افرادی که به صورت غیرعمدی و بدون آگاهی از مسواک، اخلال دندان، تیغ ریش تراش مشترک استفاده می‌کنند، بسیار کم است.
چگونه از انتقال ویروس هپاتیت سی به نوزادان جلوگیری کنیم؟
خانم‌ها ی‌توانند قبل از بارداری، با انجام آزمایش‌های هپاتیت سی از ابتلا به این بیماری مطلع شوند و با مصرف داروهای کنترل بیماری از انتقال ویروس هپاتیت سی به جنین و نوزاد جلوگیری کنند. احتمال انتقال ویروس هپاتیت سی از مادر به نوزاد صرف نظر از نوع زایمان طبیعی یا سزارین، ۵ درصد است.
در مردان با توجه به سبک زندگی در صورت احتمال ابتلا به ویروس هپاتیت سی باید آزمایش هپاتیت انجام داد. به‌طور کلی احتمال انتقال ویروس هپاتیت سی از طریق رابطه جنسی محافظت نشده کم است اما با این وجود مردان مبتلا به هپاتیت سی که قصد فرزند آوری دارند باید با مصرف داروهای ضد رتروویروسی بیماری را کنترل کنند و احتمال انتقال ویروس را به مادر و جنین کاهش دهند.
پرسش و پاسخ هپاتیت سی در مورد دارو ها
چرا مصرف منظم داروهای ضد رتروویروسی برای درمان و کنترل عفونت هپاتیت سی مهم است؟
مصرف منظم داروها برای درمان هر بیماری اهمیت دارد اما در درمان بیماری‌های ویروسی این موضوع اهمیت ویژه‌ای دارد. چراکه اگر دارو منظم و برنامه‌ریزی شده استفاده نشود، به مرور زمان ویروس با جهش‌های هدفمند یاد می‌گیرد چگونه از دست داروها فرار کرده و به عبارتی مقاومت دارویی ایجاد کند. در این صورت، روند کنترل بیماری بسیار سخت‌تر می‌شود.
داروهای ضد رتروویروسی باید طبق دستور و زمان‌بندی استفاده شوند. درصورتیکه از داروهای گفته‌شده استفاده می‌کنید، سعی کنید هیچ دوز دارویی را فراموش نکرده و نکات طریق مصرف دارو مانند قبل یا بعد از غذا، میزان مصرف و … را رعایت کنید.
آیا هپاتیت سی با داروهای گیاهی درمان می‌شود؟
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، هیچ داروی گیاهی را برای درمان بیماری هپاتیت سی تأیید نکرده است. حتی استفاده بیش‌از‌حد از برخی از داروهای گیاهی مانند جوز هندی، باعث آسیب به کبد می‌شوند. به همین خاطر قبل از مصرف هر داروی گیاهی با پزشک متخصص خود مشورت کنید (۳).
منابع:
(۱)https://www.cdc.gov/hepatitis/hcv/hcvfaq.htm
(۲)https://www.everydayhealth.com/news/questions-to-ask-your-doctor-about-hepatitis-c/
(۳)https://www.hepatitis.va.gov/hcv/patient/faqs/index.asp
یک نظر در “پرسش و پاسخ هپاتیت سی”