آیا سازمان انتقال خون آزمایش ایدز می گیرد ؟
سازمان انتقال خون متعهد به تامین خونی سالم برای جامعه و بیماران نیازمند به خون می‌باشند. به همین دلیل، به توصیه سازمان بهداشت جهانی آزمایش غربالگری ایدز و هپاتیت را بر روی تمام نمونه خون‌های اهدایی انجام می‌دهند و در صورت نتیجه مثبت هر کدام از آزمایشهای غربالگری، خون اهدایی به فردی تزریق نمی‌شود. در این مطلب به پاسخ سوال آیا سازمان انتقال خون آزمایش ایدز می‌گیرد ؟ می‌پردازیم.
پاسخ کوتاه
پاسخ بله است! آزمایشی که در سازمان انتقال خون برای شناسایی ویروس ایدز بر روی نمونه خون‌های اهدای انجام میشود، آزمایش نسل چهار الایزا است که در این روش غربالگری علاوه بر آنتی‌بادی‌های ضد ویروس اچ‌آی‌وی ، آنتی‌ژن‌های P24 ویروس هم به‌طور همزمان بررسی میشود با این حال یک ماه اول ابتلای فرد را نشان نمی‌دهد.
دوره پنجره دوره خطرناک
آزمایش ایدز سازمان انتقال خون، نمی تواند ابتلا به HIV را بلافاصله بعد از آلودگی افراد شناسایی کند. به عبارت دیگر افرادی که پس از مدت کوتاهی از ابتلا به اچ آی وی اقدام به اهدای خون کنند با وجود اچ‌ای‌وی مثبت بودن، نتیجه آزمایش آنها منفی خواهد شد و سایر افراد را با اینکار در خطر قرار دهند. در افراد مبتلا، در هفته‌های اول تعداد ویروس اچ‌آی‌وی در خون بالا است، ولی چون هنوز آنتی‌بادی ضد ویروس در بدن تولید نشده است با روش های غربالگری ایدز، عفونت قابل شناسایی نیست. که به آن دوره پنجره می‌گوییم. در این دوره با وجود ابتلای فرد به ویروس، در آزمایش قابل تشخیص نیست.(۲)
دوره پنجره در انتقال خون با توجه به روش انجام آزمایش غربالگری ، ۱۸ تا ۴۶ روز است و افرادی که احتمال می‌دهند در معرض ابتلا به ویروس ایدز بوده‌اند اگر در این دوره برای اهدای خون اقدام کنند. عفونت ایدز ِ در سازمان انتقال خون قابل شناسایی نیستند.
با وجود تدابیر سختگیرانه در مراکز انتقال خون در سراسر جهان برای جلوگیری از انتقال عفونت‌های میکروبی ، باز هم احتمال انتقال عفونت ایدز صفر نیست. برای مثال احتمال انتقال عفونت ایدز از طریق انتقال خون در آمریکا طبق تحقیقات انجام شده ، ۱ ابتلا به ازای هر ۳ میلیون تزریق خون است.(۳)
در سازمان انتقال خون، نتایج مثبت ِ آزمایش غربالگری اچ‌ای‌وی و یا هپاتیت با انجام مجدد آزمایش به روش PCR و یا به روش وسترن‌بلات تایید میشود. در روش PCR برخلاف روش‌های غربالگری ، ژنوم ویروس اچ‌آی‌وی شناسایی میشود. در تکنیک وسترن بلات پروتئین‌های ویروس hiv را در خون ردیابی می‌کنیم.(۱)
مقاله مرتبط:آزمایش ایدز رایگان
آزمایشهای غربالگری ایدز برای انتقال خون اولین بار در سال ۱۹۸۵با هدف شناسایی آنتی‌بادی‌های ضد ویروس نقص سیستم ایمنی در خون انجام شده است دوره پنجره ایدز در این روش ۲۳ تا ۹۰ روز بود. با پیشرفت تکنولوژی آزمایشهای نسل چهارم الایزا برای کاهش دوره پنجره ایدز و افزایش حساسیت آزمایشهای غربالگری ایدز مورد استفاده قرار گرفته است . امروزه در بعضی از کشورهای پیشرفته با شیوع بالای عفونت ایدز، با استفاده از روش PCR و تشخیص ژنوم ویروس اچ‌آی‌وی در خون افراد اهدا کننده، دوره پنجره آزمایش ایدز را به کمتر از ۱۵ روز و احتمال انتقال ویروس ایدز از طریق انتقال خون را بسیار کاهش داده‌اند.
در فرآیند اهدایی خون از مرحله دریافت خون از اهدا کننده تا مرحله تزریق خون به یک فرد دریافت کننده، افراد زیادی در مراحل مختلف درگیر هستند و در صورت آلودگی خون جمع‌آوری شده به ویروس ایدز بیش از ۹۰ درصد احتمال دارد این ویروس به فرد دریافت کننده منتقل شود. در گذشته ۵ تا ده درصد از موارد ابتلا به ویروس ایدز در اثر تزریق خون و فرآورده‌های خون آلوده بوده است.
افرادی که از طریق استفاده مشترک از سوزن برای تزریق مواد مخدر و یا روابط جنسی محافظت نشده و پر خطر بخصوص در روابط جنسی مردان با مردان در معرض ابتلا به ویروس ایدز بوده‌اند و هر فرد مشکوک به ابتلا به HIV دیگیری به هیچ عنوان نباید برای اطلاع از وضعیت سلامتی خود، خون اهدا کنند.
کجا آزمایش ایدز رایگان بدهم ؟
امروزه کیت‌های خودارزیابی ایدز در منزل بصورت محرمانه و با دقت۹۹.۸ درصد با روش غربالگری آنتی‌بادی و یا با روش غربالگری آنتی‌ژن/آنتی‌بادی در دسترس است تا افرادی که در معرض ابتلا به ویروس ایدز هستند با انجام آزمایش در کمتر 20 دقیقه با خون نوک انگشت از وضعیت سلامتی خود مطمئن شوند. همچنین در مراکز مشاوره‌ی بیماری‌های رفتاری نیز این آزمایش بصورت رایگان انجام میشود.
منابع:
- https://doh.gov.ph/node/1437
- https://mednexus.org/doi/full/10.1016/j.bsheal.2019.12.001
- https://www.aidsmap.com/news/mar-2020/no-increase-hiv-blood-donations-rules-gay-men-were-relaxed
