علت فتیشیسم چیست؟ 3 دلیل با مثال واقعی
انسان‌ها در طول زندگی خود تمایلات و گرایش‌های متنوعی را تجربه می‌کنند که برخی از آن‌ها ممکن است در نگاه اول غیرمعمول به نظر برسند. یکی از این گرایش‌ها، فتیشیسم است؛ پدیده‌ای که در آن فرد به اشیای خاص، اعضای بدن یا موقعیت‌های غیرمعمولی جذب میشود. اما این پدیده چگونه شکل می‌گیرد؟ علت فتیشیسم چیست؟ آیا فتیشیسم یک ویژگی طبیعی است یا یک اختلال روانشناختی محسوب میشود؟
آیا از سلامت خود مطمئن هستید؟ با کیت‌های خودارزیابی ایدز، در کمتر از 20 دقیقه و به‌صورت کاملاً محرمانه، از وضعیت خود آگاه شوید. همین حالا سفارش دهید! نه فقط بخاطر خودتان…
بسته پیشنهادی خودمراقبتی ( حاوی یک کیت ایدز، یک هپاتیت بی ، یک هپاتیت سی LIFO MAX )
قیمت اصلی: 647,000 تومان بود.559,000 تومانقیمت فعلی: 559,000 تومان.پیشنهادی پارتنری ( 4 کیت ایدز LIFO MAX)
قیمت اصلی: 836,000 تومان بود.779,000 تومانقیمت فعلی: 779,000 تومان.
در این مقاله، به بررسی دقیق علت‌های علمی و روانشناختی فتیشیسم، انواع آن و راه‌های مدیریت یا درمان این گرایش خواهیم پرداخت.
فتیشیسم چیست؟ (تعریف علمی و روانشناختی)
فتیشیسم (Fetishism) یک پدیده روانشناختی است که در آن فرد به یک شیء خاص، بخشی از بدن، یا شرایط خاصی گرایش جنسی مداوم و شدید پیدا میکند. این گرایش ممکن است از علاقه‌ای بی‌ضرر و معمولی (سالم) تا یک اختلال روانی جدی (غیر سالم) متغیر باشد، که در برخی موارد می‌تواند بر روابط شخصی و عملکرد روزمره فرد تأثیر بگذارد.
تعریف فتیشیسم بر اساس منابع معتبر
بر اساس تعریف انجمن روانپزشکی آمریکا (APA)، فتیشیسم به عنوان یک الگوی پایدار تحریک جنسی، تعریف میشود که در آن فرد با دیدن یا لمس اشیا، لباس‌ها یا اعضای خاصی از بدن (مانند پا، مو یا دستکش) تحریک میشود. این تحریک ها معمولاً برای یک دوره حداقل شش ماهه ادامه دارند و ممکن است به رفتارهایی تکرارشونده، تخیلات و فانتزی های شدید یا نیاز به استفاده از این محرک‌ها برای رسیدن به لذت جنسی منجر شود.
تفاوت بین علاقه معمول و فتیشیسم بالینی (بیمارگونه)
بسیاری از افراد ممکن است علاقه‌ای جزئی و تا حدی طبیعی به برخی اشیا یا ویژگی‌های خاص در شریک جنسی خود داشته باشند، اما این به معنای فتیشیسم بالینی نیست. تفاوت اصلی بین علاقه معمول و فتیشیسم بیمارگونه شامل موارد زیر است:
- کنترل‌پذیری: در علاقه معمول، فرد می‌تواند بدون حضور شیء یا ویژگی خاص در پارتنر جنسی خود، رابطه جنسی طبیعی داشته باشد. اما در فتیشیسم شدید، شیء یا وضعیت خاص باید حتماً وجود داشته باشد تا فرد تحریک جنسی را تجربه کند. (مثلا تحریک نشدن تا نخوردن پا شریک جنسی)
- تداخل با زندگی روزمره: اگر فتیشیسم باعث اختلال در رابطه عاطفی، عملکرد اجتماعی یا شغلی فرد شود، می‌تواند مشکل‌ساز باشد. (مثلا دیدن فیلم های بی دی اس ام تا صبح و خواب آلودگی در محل کار)
- اضطراب و ناراحتی: اگر فرد احساس شرم، گناه یا اضطراب نسبت به فتیش خود داشته باشد، ممکن است فتیشیسم به سطح کمک پزشکی و نیاز به مشاوره رسیده باشد. (مثلا فتیش کاکولدی در افراد متاهل مذهبی)
شوهرم ازم میخواد دوست پسر داشته باشم! چرا برخی مردان چنین درخواستی دارند؟!
معیارهای تشخیص بعنوان اختلال طبق DSM-5
طبق راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5)، اگر فرد موارد زیر را داشته باشد، فتیشیسم در دسته “اختلالات پارافیلیک” (Paraphilic Disorders) قرار می‌گیرد.
معیارهای تشخیصی DSM-5 برای اختلال فتیشیسم
- تحریک جنسی مداوم و شدید نسبت به اشیای بی‌جان (مانند کفش، جوراب، دستکش) یا قسمت‌های غیربارز بدن (مانند پا، انگشتان،مو و…)
- فانتزیها، تمایلات یا رفتارهای ناشی از این گرایش حداقل ۶ ماه ادامه دارد.
- این تمایلات باعث ناراحتی شدید، اختلال در روابط یا مشکلات اجتماعی و کاری فرد می‌شوند.
- فتیشیسم طیف وسیعی از گرایش‌ها و علایق، مانند فتیش پا، فتیش اشیا (چرم، کفش، جوراب)، فتیش رول پلی و… را در بر می‌گیرد.
علت‌های روانشناختی فتیشیسم
۱. تجربیات اولیه و شرطی‌سازی
یکی از مهم‌ترین دلایل شکل‌گیری فتیشیسم، تجربیات دوران کودکی و نوجوانی است. اگر فرد در دوران رشد، یک شیء خاص یا یک وضعیت مشخص را با تحریک جنسی تجربه کند، مغز او ممکن است این ارتباط را به عنوان یک الگوی ثابت ذخیره کند.
چگونه شرطی‌سازی اتفاق می‌افتد؟
مثال کلاسیک: فردی که در کودکی هنگام دیدن یا لمس یک شیء خاص (مثلاً چرم، جوراب یا کفش) به طور ناخودآگاه برانگیختگی جنسی را تجربه کرده است، ممکن است در بزرگسالی همان شیء را به عنوان یک محرک اصلی برای لذت جنسی در نظر بگیرد.
تأثیر شرطی‌سازی پاولفی: در روانشناسی، شرطی‌سازی کلاسیک (بر اساس آزمایش‌های ایوان پاولف) توضیح می‌دهد که چگونه یک شیء بی‌ارتباط می‌تواند از طریق تکرار، با تحریک جنسی همراه شود.
تجربیات ناخودآگاه: گاهی ممکن است فرد حتی متوجه نشود که چرا به یک شیء یا موقعیت خاص کشش دارد، اما این امر ناشی از خاطرات و تجربیات گذشته است.
در شرطی شدن کلاسیک سگ چون حین دیدن وعده غذایی صدای زنگ را شنیده است هر زمانی که صدای زنگ را میشنود آب دهانش جاری میشود (حتی بدون غذا). در ذهن انسان نیز مثلا اگر کسی در کودکی با نوازش موی مادرش حس خوبی پیدا میکرده در زمان بزرگسالی نیز با دیدن و لمس مو جنس مخالف، حس خوب و تحریک جنسی پیدا میکند.
مثالی از تجربیات اولیه زندگی و شرطی‌سازی ذهن:
امیر در کودکی هنگام بازی روی یک فرش مخملی، احساس آرامش و امنیت زیادی می‌کرد. بعدها در دوران بلوغ، متوجه شد که لمس پارچه‌های مخملی برای او حس خاصی ایجاد میکند و در نهایت، این علاقه تبدیل به یک فتیش شد. در این مورد، ذهن امیر به‌طور ناخودآگاه لمس مخمل را با احساس لذت مرتبط کرده است و این ارتباط در بزرگسالی به یک گرایش پایدار تبدیل شده است.
فتیش پلاشو فیلا چیست؟ و 3 دلیل، 4 نشانه و 6 روش مدیریت این حس
۲. تأثیرات تربیتی و فرهنگی
تربیت و محیط اجتماعی فرد نیز در شکل‌گیری فتیشیسم نقش دارد. نحوه برخورد والدین، جامعه و رسانه‌ها با موضوعات جنسی می‌تواند این گرایش را تقویت یا سرکوب کند.
سرکوب یا ممنوعیت بیش از حد مسائل جنسی: اگر کودکی در محیطی بزرگ شود که مسائل جنسی بیش از حد تابو و ممنوع تلقی شوند، ممکن است به طور ناخودآگاه تمایلات خود را به شکل‌های غیرمعمول بروز دهد.
تمرکز فرهنگی بر اشیای خاص: در برخی جوامع، لباس‌های خاص، کفش‌ها، یا وسایل چرمی با جذابیت جنسی همراه هستند. در نتیجه، ذهن فرد ممکن است این اشیا را به عنوان محرک‌های جنسی پردازش کند.
نقش رسانه‌ها: فیلم‌ها، تبلیغات و تصاویر رسانه‌ای که برخی اشیا یا ویژگی‌های بدن را بیش از حد جذاب جلوه می‌دهند، می‌توانند باعث ایجاد فتیشیسم در برخی افراد شوند.
مثالی از تأثیرات تربیتی و فرهنگی:
زهرا در یک خانواده سنتی بزرگ شد که در آن صحبت درباره مسائل جنسی ممنوع بود. در نوجوانی، او در یک فیلم توجه زیادی به کفش‌های پاشنه بلند یک شخصیت دید. این تصویر در ذهن او به‌عنوان یک محرک جنسی ذخیره شد و در بزرگسالی، او متوجه شد که نسبت به کفش‌های پاشنه بلند فتیش دارد. در این مورد، محدودیت‌های فرهنگی باعث شد که ذهن فرد به‌طور ناخودآگاه یک شیء خاص (کفش پاشنه بلند) را با جذابیت جنسی پیوند دهد.
۳. نقش هورمون‌ها و مغز
عملکرد مغز و سیستم عصبی نیز در شکل‌گیری فتیشیسم نقش مهمی ایفا میکند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که نوروترانسمیترها (انتقال‌دهنده‌های عصبی) و سیستم دوپامین تأثیر زیادی در ایجاد این گرایش دارند.
نقش دوپامین: دوپامین یک هورمون لذت و پاداش در مغز است که هنگام تحریک جنسی ترشح میشود. برخی افراد ممکن است نسبت به محرک‌های غیرمعمول حساس‌تر باشند و دوپامین بیشتری در مواجهه با آن‌ها ترشح کنند، که این امر باعث تقویت فتیشیسم میشود.
عملکرد نورون‌های آینه‌ای: این نورون‌ها مسئول یادگیری از طریق مشاهده هستند. اگر فرد در محیطی بزرگ شود که دیگران را در حال واکنش‌های هیجانی نسبت به یک شیء خاص ببیند، ممکن است مغز او نیز این ارتباط را یاد بگیرد.
تفاوت‌های ساختاری مغز: برخی مطالعات نشان داده‌اند که فعالیت قشر اوربیتوفرونتال مغز (بخشی از مغز که در تصمیم‌گیری و کنترل امیال نقش دارد) در افراد مبتلا به فتیشیسم ممکن است متفاوت باشد.
مثالی از نقش هورمون‌ها و مغز:
رضا همیشه هنگام لمس چرم احساس خاصی داشت، اما نمی‌دانست چرا. تحقیقات علمی نشان داده‌اند که برخی افراد هنگام تماس با بافت‌های خاص (مانند چرم یا لاتکس)، ترشح دوپامین بیشتری نسبت به سایرین دارند. به همین دلیل، او در بزرگسالی متوجه شد که علاقه زیادی به لباس‌های چرمی دارد. در این مورد، واکنش شیمیایی مغز (ترشح دوپامین) باعث شد که فرد نسبت به یک ماده خاص (چرم) احساس لذت بیشتری تجربه کند و این موضوع به یک فتیش برای او تبدیل شود.
۴. نظریه‌های روانکاوی (دیدگاه فروید درباره تثبیت در مراحل رشد روانی)
زیگموند فروید، پدر روانکاوی، فتیشیسم را به مشکلات دوران کودکی مرتبط می‌دانست. او معتقد بود که افراد مبتلا به فتیشیسم در یکی از مراحل رشد روانی-جنسی (خصوصاً مرحله فالیک) تثبیت شده‌اند.
نظریه تثبیت در رشد روانی: طبق نظریه فروید، اگر فرد در یکی از مراحل رشد جنسی خود به درستی این مرحله را پشت سر نگذارد، ممکن است به فتیشیسم یا سایر پارافیلیاها (اختلالات جنسی) دچار شود.
فتیشیسم به عنوان مکانیزم دفاعی: فروید معتقد بود که برخی افراد به دلیل اضطراب‌های جنسی، اشیا یا شرایط خاصی را جایگزین موضوعات جنسی واقعی می‌کنند. مثلاً اگر فردی از رابطه جنسی مستقیم اضطراب داشته باشد، ممکن است فتیش را به عنوان راهی برای کاهش این اضطراب در ذهن خود توسعه دهد.
رابطه با نظریه عقده اختگی: فروید فتیشیسم را به ترس ناخودآگاه از اختگی (Castration Anxiety) مرتبط می‌دانست. او معتقد بود که برخی افراد به دلیل ترس از این موضوع، اشیا یا اعضای بدن خاصی را به عنوان نماد جایگزین آن انتخاب می‌کنند.
مثالی از تثبیت در مراحل رشد روانی
محسن در دوران کودکی بیشتر وقت خود را با پرستار خانگی‌اش می‌گذراند که همیشه جوراب‌های توری سفید می‌پوشید. چون او در سنین حساس رشد روانی-جنسی خود (مثلاً ۴ تا ۶ سالگی) با این تصویر مدام روبه‌رو بوده، ذهنش آن را به جذابیت جنسی مرتبط کرده است. در نتیجه، در بزرگسالی بدون دیدن جوراب توری نمی‌تواند تحریک شود.
انواع فتیشیسم
۱. فتیشیسم اشیاء
انواع رایج فتیشیسم اشیاء
لباس‌های خاص: مانند لباس زیر، جوراب شلواری، جوراب ساق بلند، یا یونیفرم‌های خاص
چرم و لاتکس: برخی افراد به پوشاک یا وسایلی از جنس چرم و لاتکس کشش دارند، که معمولاً به احساس قدرت و سلطه مرتبط است
کفش و پاشنه بلند: برخی افراد از لمس، نگاه کردن یا حتی بوییدن کفش لذت می‌برند
دستکش و ماسک: این اشیا در برخی افراد احساس هیجان و جذابیت ایجاد می‌کنند
یکی از انواع فتیشیسم علاقه به جوراب های ساق بلند یا جوراب شلواری است.
۲. فتیشیسم اعضای بدن
انواع رایج فتیشیسم اعضای بدن
پا (Foot Fetishism): رایج‌ترین نوع فتیش بدن، که شامل علاقه به ظاهر، بوی، لمس یا حتی لیسیدن پا است
مو (Hair Fetishism): شامل علاقه به موهای بلند، کوتاه، فر یا صاف، یا حتی لمس و بو کردن مو
دست (Hand Fetishism): برخی افراد جذب شکل انگشتان، ناخن‌ها یا حرکت دست‌های دیگران می‌شوند
ناف، گوش، گردن و سایر اعضای بدن: برخی افراد ممکن است به این نواحی علاقه ویژه‌ای داشته باشند
فوت فتیش چیست؟ 6 دلیل ایجاد، درصد شیوع، اختلال یا طبیعی و زندگی با آن
۳. فتیشیسم شرایط خاص (Situation Fetishism)
انواع رایج فتیش شرایط خاص
باندیج (Bondage Fetishism): علاقه به بسته شدن با طناب، دستبند یا وسایل محدودکننده
نقش‌بازی (Role-Playing Fetishism): افراد در نقش‌های خاصی مانند پرستار، معلم، رئیس یا برده قرار می‌گیرند
سلطه‌گری و سلطه‌پذیری (Dominance & Submission Fetishism): برخی افراد از کنترل کردن یا تحت کنترل بودن در رابطه جنسی لذت می‌برند
فتیش حیوانی (Pet Play Fetishism): برخی افراد با پوشیدن لباس حیوانات یا تقلید رفتار آن‌ها تحریک می‌شوند
فتیشیسم طبیعی است یا یک اختلال؟
تفاوت بین فتیشیسم طبیعی و فتیشیسم بیمارگونه (پارافیلیا)
فتیشیسم طبیعی
- فرد از برخی اشیا، اعضای بدن، یا شرایط خاص لذت می‌برد اما این علاقه در حدی است که می‌تواند بدون آن‌ها نیز رابطه جنسی و عاطفی سالمی داشته باشد.
- این نوع فتیشیسم باعث آسیب روانی، اجتماعی یا عملکردی نمی‌شود.
- بسیاری از افراد ممکن است علاقه‌ای خاص به برخی لباس‌ها، بوها یا بافت‌ها داشته باشند که بدون ایجاد مشکل در زندگی‌شان، جزئی از ترجیحات آن‌هاست.
فتیشیسم بیمارگونه (پارافیلیا)
- فرد وابستگی شدید و غیرقابل کنترلی به یک شیء یا شرایط خاص پیدا میکند و بدون حضور آن نمی‌تواند برانگیختگی جنسی داشته باشد.
- فتیشیسم باعث اضطراب، شرم، یا ناراحتی شدید در فرد میشود.
- ممکن است بر روابط عاطفی و جنسی فرد تأثیر منفی گذاشته و باعث اختلال در زندگی روزمره شود.
- طبق DSM-5، زمانی که فتیشیسم باعث آسیب به خود یا دیگران شود، در دسته “اختلالات پارافیلیک” قرار می‌گیرد.
کیت خودارزیابی ایدز – کیت خانگی آزمایش ایدز
کیت خودارزیابی ایدز چیست؟ (محصولی است که با خواندن دستورالعمل آن، می‌توان آزمایش ایدز خود را بصورت محرمانه انجام داد.)
آیا فتیشیسم نیاز به درمان دارد؟
در صورتی که فتیشیسم تبدیل به یک اختلال شده باشد، درمان توصیه میشود:
- زمانی که فرد فقط از طریق فتیشیسم قادر به برقراری رابطه باشد و این موضوع باعث ناراحتی یا اختلال در زندگی او شود.
- اگر فتیشیسم با احساس گناه، اضطراب یا مشکلات روانی دیگر همراه باشد.
- اگر تمایلات فرد به حوزه‌های غیرقانونی یا آسیب‌رسان (مانند فتیش‌های مرتبط با خشونت) کشیده شود.
راه‌های مدیریت و درمان فتیشیسم
۱. روش های درمان
الف : رفتار درمانی شناختی (CBT – Cognitive Behavioral Therapy)
یکی از موثرترین روش‌های درمان فتیشیسم، CBT است. این روش بر تغییر الگوهای فکری نادرست و کاهش وابستگی شدید به محرک‌های فتیشی تمرکز دارد.
چگونه CBT به درمان فتیشیسم کمک میکند؟
- شناسایی افکار و احساسات مرتبط با فتیش: فرد یاد می‌گیرد که چگونه گرایش‌های فتیشی در او شکل گرفته‌اند.
- چالش با افکار ناسالم: بسیاری از افراد مبتلا به فتیشیسم بیمارگونه، باورهای نادرستی درباره نیاز به این تحریک‌ها دارند. CBT به آن‌ها کمک میکند که این باورها را تغییر دهند.
- جایگزینی رفتارهای سالم: تکنیک‌هایی برای جایگزینی فتیش با محرک‌های دیگر آموزش داده میشود.
ب : رفتار درمانی
حساسیت‌زدایی تدریجی : در این روش، فرد به تدریج در معرض موقعیت‌های تحریک‌کننده قرار می‌گیرد تا وابستگی‌اش به فتیش کاهش یابد.
بازسازی شرطی‌سازی: تکنیکی که به فرد کمک میکند تا به جای وابستگی به فتیش، برانگیختگی جنسی را به محرک‌های طبیعی‌تر ارتباط دهد.
ج : روانکاوی و درمان‌های تحلیلی
این رویکرد، به خصوص در روش‌های فرویدی، ریشه‌های ناخودآگاه فتیشیسم را بررسی میکند. روانکاوی ممکن است به افرادی که تجربه‌های خاصی در کودکی داشته‌اند و این تجربه‌ها در ناخودآگاه آن‌ها تأثیر گذاشته‌اند، کمک کند.
یکی از راه های درمان و مدیریت فتیشیسم روانکاوی تحلیلی است.
درمان تحلیلی چگونه به فتیشیسم کمک میکند؟
- بررسی تجربیات دوران کودکی و نحوه شکل‌گیری فتیش
- تحلیل اضطراب‌های پنهان و تعارضات درونی
- کشف دلایل ناخودآگاه وابستگی به فتیش
۲. تمرین‌های ذهنی و شناختی برای کاهش شدت فتیش
تمرین‌های کنترل افکار
- هر زمان که تمایلات فتیشی در فرد شکل می‌گیرد، تمرین‌های جایگزین فکری انجام شود. به عنوان مثال، به جای تمرکز بر شیء یا وضعیت فتیش، فرد می‌تواند به محرک‌های دیگر فکر کند.
- استفاده از تکنیک توقف فکر ، یعنی قطع ناگهانی یک فکر فتیشی و جایگزینی آن با چیزی دیگر.
تصویرسازی ذهنی منفی
- این تکنیک به فرد کمک میکند تا عواقب منفی وابستگی بیش از حد به فتیش را در ذهن خود تجسم کند. به عنوان مثال، اگر فتیشیسم باعث خراب شدن رابطه‌ای شده باشد، فرد می‌تواند این شکست را تصور کرده و انگیزه‌ای برای تغییر رفتار پیدا کند.
مدیریت اضطراب و استرس
- بسیاری از افراد مبتلا به فتیشیسم، در مواقع استرس و اضطراب شدید به فتیش خود پناه می‌برند. تکنیک‌های آرام‌سازی، مانند مدیتیشن، یوگا، یا تمرینات تنفسی، می‌توانند به کاهش شدت فتیش کمک کنند.
ایجاد عادات سالم در روابط عاطفی
- در برخی موارد، فتیشیسم ممکن است جایگزینی برای ارتباط صمیمانه با شریک عاطفی باشد. تقویت صمیمیت و افزایش جذابیت در رابطه می‌تواند شدت فتیش را کاهش دهد.
۳. زمان‌هایی که باید به روانشناس مراجعه کرد
اگر فتیشیسم یکی از مشکلات زیر را ایجاد کرده است، بهتر است از کمک حرفه‌ای استفاده شود:
- فتیشیسم تبدیل به تنها راه تحریک جنسی شده و باعث مشکلات در روابط عاطفی یا زناشویی میشود.
- فرد احساس شرم، گناه یا اضطراب مداوم درباره فتیش خود دارد.
- فتیشیسم باعث اختلال در عملکرد اجتماعی یا کاری شده است.
- گرایش‌های فتیشی به سمت تمایلات غیرقانونی یا آسیب‌زننده کشیده شده‌اند.
- فرد سعی کرده کنترل فتیش خود را به دست بگیرد اما موفق نشده است.
نتیجه گیری
فتیشیسم می‌تواند از یک علاقه طبیعی و بی‌ضرر تا یک اختلال جدی متغیر باشد. اگر این گرایش باعث وابستگی شدید، اضطراب یا مشکل در روابط شود، ممکن است نیاز به مدیریت یا درمان داشته باشد.
تست تشخیص فتیش | آیا گرایشی فتیشی دارید؟ (آنلاین، دقیق و رایگان)
تا زمانی که فتیشیسم باعث اختلال در زندگی فرد نشود، طبیعی است. اما اگر فرد بدون آن نتواند رابطه داشته باشد یا این گرایش باعث استرس و مشکلات اجتماعی شود، رفتار درمانی شناختی (CBT) و مشاوره تخصصی می‌توانند به مدیریت آن کمک کنند. همچنان که علم روانشناسی به درک بهتری از این موضوع می‌رسد، افراد نیز باید بدانند که فتیشیسم تا زمانی که آسیبی ایجاد نکند، تنها بخشی از تنوع طبیعی تمایلات انسانی است. در صورت نیاز، کمک گرفتن از متخصصان می‌تواند کیفیت زندگی فرد را بهبود بخشد.
آیا از سلامت خود مطمئن هستید؟ با کیت‌های خودارزیابی ایدز، در کمتر از 20 دقیقه و به‌صورت کاملاً محرمانه، از وضعیت خود آگاه شوید. همین حالا سفارش دهید! نه فقط بخاطر خودتان…
بسته پیشنهادی خودمراقبتی ( حاوی یک کیت ایدز، یک هپاتیت بی ، یک هپاتیت سی LIFO MAX )
قیمت اصلی: 647,000 تومان بود.559,000 تومانقیمت فعلی: 559,000 تومان.پیشنهادی پارتنری ( 4 کیت ایدز LIFO MAX)
قیمت اصلی: 836,000 تومان بود.779,000 تومانقیمت فعلی: 779,000 تومان.
منابع
- Verywell Mind
- Psychology Today
- Healthline
- WebMD
