آزمایش غربالگری ایدز

آزمایش غربالگری ایدز، آلودگی افراد را به ویروس HIV بررسی می کند و نشان می‌دهد که آیا فرد به ویروس مبتلا شده است یا نه. اغلب، آزمایش غربالگری ایدز با هدف شناسایی ویروس ایدز در افراد به ظاهر سالم یا بدون علامت استفاده می‌شود. حدود 1.2 میلیون نفر در ایالات متحده به HIV مبتلا هستند. اما از هر 7 نفر یک نفر از وضعیت HIV خود اطلاعی ندارد. همچنین، حدود 40 درصد از عفونت های جدید توسط افرادی منتقل می شود که از وضعیت HIV خود اطلاعی ندارند یا آزمایشی انجام نداده اند . تحقیقات نشان می دهد که غربالگری معمول HIV می تواند به جلوگیری از انتشار ویروس کمک کند (1و 2). اگر در آزمایش غربالگری ایدز فردی منفی شود یعنی مبتلا نیست اما اگر جواب وی مثبت شود نیاز به تکرار آزمایش با آزمایش های تاییدی دارد.

چه کسانی باید آزمایش غربالگری ایدز را انجام دهند؟

CDC توصیه می کند که اگر بین 13 تا 64 سال سن دارید، حداقل یک بار، آزمایش غربالگری HIV را انجام دهید. اما اگر بصورت مداوم در خطر ابتلا به ویروس اچ آی وی هستید، باید حداقل سالی یک بار یا بیشتر این آزمایش را انجام دهید.

ممکن است در خطر ابتلا به HIV باشید اگر:

•  مردی هستید که با مردان رابطه جنسی دارد.
• خود یا شریک جنسیتان مواد مخدر تزریق می کنند.
• شریک جنسی شما دوجنسه است.
• شریک جنسی شما HIV دارد.
• چندین شریک جنسی دارید.
•  با فردی رابطه جنسی دارید که از وضعیت اچ آی وی خود اطلاعی ندارد.
• برای هپاتیت، سل یا بیماری های مقاربتی مانند کلامیدیا، سیفلیس یا سوزاک تحت درمان هستید.
• اگرشغل شما جز شغل‌های پرخطر ( کادر درمان، آرایشگر، تاتوکار و… ) است.

اگر مردی هستید که با مردان رابطه جنسی دارید، CDC توصیه می کند هر 3 تا 6 ماه یکبار آزمایش غربالگری ایدز را انجام دهید. همچنین ویروس اچ آی وی می تواند از مادر به جنین در حین تولد و از طریق شیر مادر منتقل شود پس اگر باردار هستید، در اولین فرصت آزمایش ایدز خود را انجام دهید (1).

مراحل بررسی ابتلا به بیماری ایدز

به طور کلی بررسی ابتلا به بیماری ایدز در دو مرحله انجام می‌شود:

  مرحله غربالگری ایدز

در مرحله اول برای تشخیص ابتلای فرد به ویروس، از آزمایش‌های غربالگری استفاده می‌کنند. در صورتی که جواب آزمایش غربالگری ایدز شما پس از حداقل 45 روز و سه ماه بعد از احتمال ابتلا، منفی بود، دیگر نیازی به انجام آزمایش‌های مرحله دوم را ندارید.

مرحله تاییدی ایدز

در صورت مثبت شدن آزمایش غربالگری ایدز، باید از تست‌های تاییدی مانند وسترن بلات و PCR ، برای تایید جواب مثبت استفاده کنیم (3). رایج ترین آزمایش‌های غربالگری اچ ای وی را ادامه توضیح میدهیم.

انواع آزمایش‌های غربالگری ایدز

آزمایش‌های آنتی بادی HIV

در این نوع آزمایش‌ها، آنتی‌بادی‌هایی که بدن بر علیه ویروس اچ آی وی تولید می‌کند مورد بررسی قرار می‌گیرد. آنتی بادی های HIV،  پروتئین های مبارزه کننده با بیماری هستند که سیستم ایمنی، بعد از ورود ویروس ایدز به بدن آن‌ها را تولید می‌کند. آزمایش آنتی بادی را می توان به روش های مختلفی انجام داد:

آزمایش‌های آزمایشگاهی 

در این آزمایش‌ها از نمونه خون گرفته شده از ورید دست استفاده می کنند. در آزمایشگاه‌های تشخیص طبی، نتایج آزمایش معمولاً چند روز پس از گرفتن نمونه خون آماده می شود.

کیت تشخیص ایدز خانگی

تست‌های خانگی شامل کیت‌های خودآزمایی ایدز هستند که در این کیت‌ها از نمونه خون سرانگشت برای آزمایش استفاده می‌کنند.

آزمایش های آنتی بادی/آنتی ژن HIV (combination or combo tests)

در این آزمایش‌ها، همزمان آنتی بادی و آنتی ژن های HIV در نمونه خون فرد مبتلا مورد بررسی قرار می‌گیرد. آنتی ژن بخشی از ویروس HIV است که سیستم ایمنی فرد را برای مبارزه با عفونت تحریک می کند. پس از ورود ویروس HIV به بدن، آنتی ژن ها زودتر از آنتی بادی ها در خون فرد مبتلا ظاهر می شوند (4 و 1).

مزایای انجام آزمایش غربالگری ایدز

ویروس HIV با کیت های غربالگری دارای صحت و دقت قابل استناد و ارزان به راحتی قابل تشخیص است. کارشناسان معتقدند که تقریباً 15 درصد از مبتلایان به HIV در آمریکا از وضعیت خود اطلاعی ندارند. که این آمار در ایران حدود 50 درصد است. با  انجام روتین آزمایش غربالگری اچ آی وی، در صورتی که فردی به ویروس ایدز مبتلا باشد می‌تواند زودتر از آلودگی خود مطلع شود و درمان را شروع کند. تشخیص زود هنگام اچ آی وی کمک میکند تا فرد با مصرف داروهای ضد ویروس ایدز ، میزان ویروس را در بدن خود کاهش دهد. کاهش میزان ویروس در بدن کمک میکند تا فرد وارد مرحله ایدز (مرحله پیشرفته ویروس HIV) نشود و همچنین میزان عفونی بودن ویروس کاهش یابد.

افراد می‌توانند به صورت روتین آزمایش غربالگری ایدز خود را به وسیله کیت‌های خودارزیابی ایدز در منزل، به صورت محرمانه انجام دهند(1).

منابع:

1) https://www.webmd.com/hiv-aids/hiv-screening

2) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK234068

3)https://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/00001431.htm#:~:text=The%20Western%20blt%20assay%20is,reacted%20with%20the%20patient’s%20serum.

4) https://medlineplus.gov/lab-tests/hiv-screening-test