آیا رابطه مقعدی باعث انتقال ایدز میشود ؟

در صورت رابطه مقعدی بدون کاندوم با فردی که HIV دارد ممکن است به HIV مبتلا شوید. رابطه جنسی مقعدی خطرناک ترین نوع رابطه جنسی برای ابتلا یا انتقال ایدز است.  این خطر انتقال برای مفعول ( یعنی کسی که آلت وارد بدنش می شود ) بیشتر از فرد فاعل ( یعنی کسی که آلت خود را وارد می کند ) است. در ادامه این مطلب بیشتر به پاسخ سوال آیا رابطه مقعدی باعث انتقال ایدز میشود ؟ میپردازیم.

به این دلیل که لایه داخلی رکتوم ( بافت داخل مقعد ) نازک و انتقال اچ آی وی از این لایه راحت است، فردی که مفعول رابطه است چه خانم  و چه آقا در خطر بیشتری از ابتلا به ایدز قرار دارد. فاعل نیز در خطر ابتلا قرار دارد زیرا HIV می تواند از طریق نوک آلت تناسلی ( مجرای ادرار ) وارد بدن شود. اگر فرد ختنه نشده باشد و یا بریدگی یا خراش یا زخم بازی بعلت شیو کردن ، زگیل، تبخال تناسلی و …. روی آلت فرد، ایجاد شده باشد، نیز راه ورودی بزرگی برای این ویروس به وجود خواهد آمد.(1)

احتمال انتقال ایدز در رابطه مقعدی چقدر است ؟

در هر رابطه جنسی بدون کاندوم با فردی مبتلا، خطر انتقال ایدز  1.38 درصد ( یک مورد در هر هفتاد و دو مورد ) و 0.11 درصد ( یک مورد در هر نهصد و نه مورد ) بترتیب برای فرد مفعول و فاعل رابطه جنسی مقعدی می باشد. اگر فرد مبتلا در چند هفته اخیر آلوده شده باشد این احتمال وخطر ابتلا برای شریک جنسی وی 10 تا 25 برابر می شود. یعنی حدودا 14 تا 35 مورد در هر صد مورد برای فرد مفعول و 1 تا 3 مورد از هر صد مورد برای فرد فاعل

 مصرف داروی ایدز و کاهش احتمال انتقال

اگر فردی مبتلا به ویروس اچ آی وی باشد با این حال داروهای درمان آن را بصورت منظم مصرف کند، تعداد ویروس اچ آی وی در خون وی به نزدیک صفر می رسد. در این وضعیت احتمال انتقال ایدز به شریک جنسی فرد مبتلا بسیار کاهش می یابد.

مطالعه ای با جامعه آماری، 783 زوج همجنس گرا ( مرد با مرد ) که یکی از طرفین مبتلا به hiv و دیگری غیر مبتلا بود انجام گرفت. در این مطالعه همه افراد مبتلا تحت درمان با داروهای ایدز ( سطح این ویروس در خون آنها نزدیک به صفر و غیر قابل ردیابی رسیده بود ) قرار داشتند.

پس از بررسی در طی مجموع زمانی 1596 سال ارتباط در همه این زوج ها و 77 هزار رابطه بدون کاندوم آنها، هیچگونه انتقال اچ آی وی در بین این شرکت کنندگان مشاهده نشد. این مطالعه کارایی بالای درمان ایدز را در مبتلایان به ایدز نشان می دهد.(2)

نحوه تشخیص ایدز

تشخیص زود هنگام ابتلا به ایدز و دریافت درمان دارویی مناسب در کاهش احتمال انتقال و همچنین پیشگیری از ایجاد مرحله پیشرفته و علائم شدید این بیماری بسیار موثر است. بسیاری از افراد مبتلا به این ویروس از آلودگی خود آگاهی ندارند و باعث ابتلای شریک یا شرکای جنسی خود به این بیماری می شوند. تنها راه تشخیص قطعی ایدز انجام آزمایش آن است. فرد با مراجعه به مرکز مشاوره بیماری های رفتاری بصورت رایگان یا با استفاده از کیت تشخیص ایدز بصورت محرمانه یا در آزمایشگاه تشخیص طبی می تواند آزمایش ایدز خود را انجام دهد. (2)

عوامل تاثیر گذار در انتقال ایدز در رابطه مقعدی

مدت زمان ابتلا

در چند هفته تا چند ماه ابتدای ابتلای افراد به HIV ، تعداد این ویروس در خون این افراد بسیار بالا است به همین دلیل راحت تر می توانند باعث ابتلای سایرین شوند.

تعداد ویروس hiv در طی زمان

ابتلا به سایر بیماری های مقاربتی

بیشتر عفونت های مقاربتی، به ویژه آنهایی که باعث زخم می شوند، از جمله هرپس سیمپلکس 2 (HSV-2) عامل تبخال تناسلی، سیفلیس، سوزاک، کلامیدیا و زگیل تناسلی خطر ابتلا به HIV را در افراد غیر مبتلا در طول رابطه  افزایش می دهد. افراد غیر مبتلا به HIV با عفونت های مقاربتی عود کننده در معرض خطر مداوم ابتلا به اچ آی وی هستند.

دوش رکتال

دوش رکتال عبارت است از وارد کردن مایعی مانند آب شیر یا آب صابون به داخل راست روده از طریق ابزاری برای پاکسازی مقعد قبل یا بعد از این نوع رابطه جنسی. اینکار معمولا در بین مردان همجنس گرا و دوجنسه رایج است.

دوش رکتال ، به پوشش رکتوم ( نواحی داخلی مقعد ) آسیب میرساند و باکتری های مفید و محافظت کننده طبیعی را از بین میبرد. اگر از سر دوش یا هر ابزار دیگری که برای اینکار استفاده می شود، افراد مختلفی استفاده کنند، عفونت هایی مانند HIV نیز می تواند از این طریق منتقل شوند. مثلا چند نفر از یک شیر دستشویی برای اینکار استفاده کنند.

خونریزی مقعدی

خونریزی مقعدی نیز خطر انتقال ایدز را افزایش میدهد. این خونریزی، میتواند بدلیل، بواسیر، برخی از بیماریها مانند زگیل مقعدی، ضایعات تبخال، استفاده از اسباب‌بازی‌های جنسی، یا انگشت و مشت کردن باشد. (2)

ختنه مرد

طبق تحقیقات ختنه باعث کاهش احتمال انتقال ایدز برای فاعل در رابطه مقعدی می شود.

چگونه احتمال انتقال ایدز از رابطه مقعدی را کاهش دهیم ؟

راه های زیر در کاهش احتمال انتقال اچ آی در رابطه از پشت بسیار موثر است:

• با انجام آزمایش ایدز از وضعیت ابتلای خود و شریک جنسی خود آگاهی یابید.
• فرد مبتلا باید بصورت منظم داروهای خود را مصرف کند. داروهای درمان ایدز در ایران رایگان و موثر هستند.
• همسر یا شریک جنسی فرد مبتلا که غیر مبتلا است، میتواند داروهای PrEP را مصرف کند. این داروها از ابتلای وی به این ویروس پیشگیری میکند. ( زیر نظر پزشک زیرا عوارض جانبی زیادی دارد )
• استفاده از روان کننده و کاندوم
• استفاده از داروهای پیشگیری 72 ساعت طلایی ( PEP ) در شرایط اورژانسی و زیر نظر پزشک (2)

منابع:

• https://www.cdc.gov/hiv/basics/hiv-transmission/ways-people-get-hiv.html
• https://www.aidsmap.com/about-hiv/anal-sex-and-risk-hiv-transmission