آیا الکل ویروس هپاتیت را از بین می برد؟
آیا الکل ویروس هپاتیت را از بین می برد؟ در پاسخ باید گفت ویروس هپاتیت B و C، دو نوع از عفونت‌های ویروسی شایع کبد هستند که باعث آسیب به سلول‌های این بافت می‌شوند. حدود 257 میلیون نفر در سراسر جهان به هپاتیت B مبتلا بوده و سالانه 780,000 نفر جان خود را در اثر این بیماری از دست می‌دهند. 63% از مرگ‌های ناشی از سیروز کبد در چین مرتبط با ویروس هپاتیت B است (۱). در ادامه به بررسی کامل تر این سوال آیا الکل ویروس هپاتیت را از بین می برد؟ می پردازیم.
ویروس‌های هپاتیت می‌توانند چندین روز در محیط و مایعات خشک شده مانند خون و مایع منی فعال باقی بمانند. در صورت تماس مستقیم این مایعات آلوده با زخم‌های باز یا لایه غشای مخاطی آسیب‌دیده در فرد سالم، بیماری انتقال پیدا می‌کند. استفاده از ضدعفونی‌کننده‌ها با پایه الکل می‌تواند باعث غیرفعال شدن ویروس و ضدعفونی محیط شود.
الکل چگونه ویروس هپاتیت را از بین می‌برد؟
انواع الکل‌ها خاصیت میکروب کشی دارند و می‌توانند برخی از ویروس‌ها را از بین ببرند. مکانیسم عمل این مواد بدین شکل است که با تجزیه و دناتوره کردن پروتئین و آنزیم‌های ویروس باعث تخریب غشای محافظتی آن‌ها شده و درنتیجه میکروب را غیرفعال می‌کنند.
با توجه به مطالعات انجام شده در سال 2020، ایزوپروپیل الکل و اتیل الکل می‌توانند مجموعه‌ای از ویروس‌ها را از بین ببرند. ایزوپروپیل الکل ماده اصلی ضدعفونی کننده‌های تماسی است؛ در حالیکه اتیل الکل، ماده موجود در مشروبات الکلی است و می‌تواند با غلظت مشخص برای ضدعفونی کردن سطوح مورد استفاده قرار گیرد. در ادامه به بررسی تعدادی از نکات مهم در ضدعفونی کردن با الکل می‌پردازیم:
– اثربخشی الکل‌ها به غلظت آن‌ها و نوع ویروس بستگی دارد.
– افزودن آب به الکل باعث می‌شود پروتئین‌های بیشتری از ویروس توسط الکل غیرفعال شوند. درواقع الکل به خودی خود بسیار سریع تبخیر می‌شود، افزودن آب سرعت تبخیر را کاهش داده و ویروس‌ها را برای مدت طولانی‌تری در معرض الکل قرار می‌دهد.
– طبق مطالعات انجام شده، محلول‌های الکل 40٪ و 50٪ رقیق شده با آب، نسبت به محلول‌های الکل 70٪ برای غیر فعال کردن میکروب‌ها قدرت کمتری دارند.
– طبق توصیه مرکز کنترل پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC)، برای ضدعفونی موثر نیاز به غلظت 60٪ تا 90٪ از الکل است.
تمام ویروس‌ها به‌وسیله یک پوشش پروتیینی (کپسید) از ژنوم خود محافظت می‌کنند. برخی از ویروس‌ها علاوه پوشش گفته‌شده، دارای یک پوشش خارجی دیگر از جنس غشای لیپیدی می‌باشند و طبق تحقیقات، ویروس‌های بدون پوشش لیپیدی در برابر مواد ضدعفونی‌کننده مقاوم‌تر از سایرین می‌باشند.
برای مثال ایزوپروپیل الکل، ویروس‌های دارای غشای لیپیدی را از بین می‌برد، اما در برابر ویروس بدون پوشش لیپیدی قدرت چندانی ندارد. اتیل الکل می‌توانند ویروس‌های دارای پوششی لیپیدی و برخی از ویروس های بدون پوشش لیپیدی را با تخریب ژنوم و آنزیم‌های ویروسی غیرفعال کند.
هر دو نوع اتیل و ایزوپروپیل الکل دارای اثر ضد ویروسی قوی بر علیه ویروس‌های اچ‌آی‌وی و ویروس هپاتیت B هستند، اما توانایی غیرفعال کردن ویروس هپاتیت A را ندارند (۲).
مقاله مرتبط:علائم، دوره واکسن و دوره پنجره هپاتیت B
اثر نوشیدن الکل بر ویروس هپاتیت
مصرف مشروبات الکلی مانند آبجو، شراب، ویسکی یا ودکا توانایی از بین بردن ویروس هپاتیت را ندارد. نوشیدنی های الکلی معمولاً حاوی 5 تا 30 درصد الکل بوده و به گونه‌ای فرموله شده‌اند که قدرت غیرفعال کردن ویروس هپاتیت و اچ‌ای‌وی را ندارند. همچنین الکل‌های خوراکی به عنوان ضدعفونی‌کننده سطوح موثر نیستند.
نوشیدنی‌هایی که حاوی درصدهای بالاتری از الکل می‌باشند نیز پس از ورود به جریان خون، بسیار رقیق شده و برای تخریب میکروب‌ها کارامد نمی‌باشند. درواقع مصرف الکل نه تنها از ابتلا به هپاتیت جلوگیری نمی‌کند، بلکه با افزایش تکثیر ویروس هپاتیت و کاهش پاسخ ایمنی بدن بر علیه سلول‌های آلوده کبدی، باعث پیشرفت بیماری در افراد مبتلا می‌شود (۱).
حتی در سطوح بالای الکل در خون که باعث مسمومیت بالقوه و کشنده می‌شود، ویروس در بدن توسط الکل از بین نمی‌رود. نوشیدن مواد ضدعفونی کننده دست یا محصولات پاک‌کننده نیز خطرات جدی از جمله تشنج ، کما و مرگ را به همراه دارد (۳).
تنها راه تشخیص قطعی هپاتیت، انجام آزمایش است و این بیماری با تشخیص به‌موقع و مصرف منظم داروهای ضدویروسی، کاملاً قابل درمان می‌باشد.
منابع:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8638036/
https://www.medicalnewstoday.com/articles/does-alcohol-kill-viruses#downsides
https://www.healthline.com/health/does-alcohol-kill-germs#bottom-line
