دوره پنهان HIV
در خصوص دوره پنهان ایدز باید گفت human immunodeficiency virus (HIV) ویروسی است که به سلول‌های سیستم‌ایمنی، آسیب زده و توانایی بدن در مقابله با انواع بیماری‌ها را کاهش می‌دهد. این ویروس درصورت پیشرفت در بدن، می‌تواند وضعیتی به‌نام ایدز یا سندرم نقص ایمنی اکتسابی را به‌وجود بیاورد که به دوشکل تعریف میشود:
§ افراد آلوده به HIV که تعداد CD4 (نوعی سلول سیستم‌ایمنی) آنها به کمتر از 200 عدد رسیده‌است. شمار این سلول‌ها در افراد سالم حدود 600 یا بیشتر بوده و مسئول مبارزه با عفونت‌های مختلف می‌باشند.
§ افراد آلوده به HIV که حداقل با یک یا چند اختلال مرتبط با مراحل پیشرفته این بیماری درگیر باشند؛ مانند تعدادی از سرطان‌ها و عفونت‌های مشخص که به‌دنبال تضعیف سیستم ایمنی رخ داده و به اصطلاح بیماریهای “فرصت‌طلب” نامیده می‌شوند.
متاسفانه درحال حاضر، درمان قطعی برای این اختلال وجود ندارد، اما پیشرفت قابل‌توجهی در رابطه با داروهای موجود انجام شده‌است که اکثر افرادِ مبتلا را قادر به زندگی سالم و طولانی می‌سازد. به‌عبارتی می‌توان گفت، امروزه باتشخیص زودهنگام و شروع درمان به‌موقع، اغلب افراد HIV مثبت، درگیر بیماریهای ایدز نشده و عمری تقریبا
طبیعی خواهند داشت (1،2).
مراحل پیشرفت بیماری و علائم آن
عفونت اچ آی وی در سه مرحله اتفاق می‌افتد که علائم آن در هر استیج متفاوت است، مرحله اول، عفونت حاد نامیده میشود که معمولا حدود 2 تا 6 هفته پس از ابتلای فرد رخ داده و علائمی مشابه آنفولانزا ایجاد می‌کند. این نشانه‌ها شامل موارد زیر می‌باشند:
– تب
– سردرد
– احساس ناراحتی بیدلیل
– بزرگ شدن غدد لنفاوی
– گلو درد
– اسهال
– راش و بثورات پوستی
باید این نکته را درنظر داشت که علائم گفته‌شده، تقریبا در 5 نفر از هر 10 نفر دیده نمی‌شوند و برای تشخیص صحیح، نیاز به انجام آزمایش است. در ادامه، علائم طی یک تا دو هفته برطرف شده و فرد وارد مرحله جدیدی از بیماری میشود که به آن دوره پنهان ایدز یا دوره کمون نیز گفته میشود (1).
دوره پنهان ایدز
در این بازه، ویروس در بدن حضور دارد و به سلول‌های جدید آسیب می‌زند اما هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند. به‌عبارتی شخص، آلوده به ویروس است اما کاملا بدون علائم بوده و
ممکن است از وجود HIV در بدن خود اطلاعی نداشته‌باشد. این وضعیت می‌تواند 10 الی 15 سال ادامه پیداکند اما به‌معنای ازبین رفتن ویروس نیست و امکان انتقال ویروس از فرد آلوده به دیگران وجود دارد. با گذشت زمان سلول‌های CD4 بیشتری از بین رفته و بدن در ریسک ابتلا به بیماریهای متنوع‌تری قرار میگیرد. بنابراین اگر ویروس اچ آی وی در این مرحله تشخیص داده نشده و درمان آغاز نشود، سیستم ایمنی به‌شدت آسیب می‌بیند و بیماری وارد مرحله سوم یا ایدز میشود (3).
علائم مراحل انتهایی بیماری
اگر شمار سلول‌های CD4 تقریبا به کمتر از 200 عدد برسد، AIDS یا سندرم نقص ایمنی اکتسابی پدید می‌آید که در این شرایط احتمال ابتلا به عفونت‌های باکتریایی، ویروسی و قارچی افزایش پیدا می‌کند. به‌عبارتی بدن درمعرض بیماریهای ساده‌ای قرار میگیرد که درحالت عادی توانایی مبارزه با آنها را داشته‌است. این دوران با ظهور علائم زیر همراه است:
– بزرگ‌شدن غدد لنفاوی بیش از 3 ماه
– کمبود انرژی
– کاهش وزن
– تب و تعریق مکرر
– عفونت‌های قارچی مکرر (دهانی یا واژن)
– بثورات پوستی مداوم یا پوسته‌پوسته شدن پوست
– عود مداوم اسهال
– از دست‌دادن حافظه کوتاه مدت
– بروز یک یا چند عفونت مرتبط با فعالیت ویروس اچ آی وی و تضعیف سیستم ایمنی بدن مانند سل یا انواع خاصی از ذات‌الریه (1،4)
درنهایت باید توجه داشت که تشخیص قطعی این بیماری، تنها با انجام آزمایش ممکن است و تصمیم‌گیری براساس علائم، غیرمنطقی است. زیرا همانطور که پیشتر اشاره شد، ممکن است فرد تامدت‌ها در دوره پنهان به‌سر ببرد و کاملا بدون علامت باشد. تشخیص و درمان سریع از کلیدی‌ترین نکات در این بیماری است که می‌تواند طول‌عمر افراد را به‌شدت تحت‌تاثیر قرار دهد. بنابراین اگر به وجود این ویروس در بدن خود شک دارید، حتما آزمایش مربوطه را انجام داده و درصورت نیاز با پزشک مشورت کنید.
منابع:
1. https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspx?contenttypeid=85&contentid=P00617
2. https://www.nhs.uk/conditions/hiv-and-aids/
3. https://www.healthline.com/health/hiv-aids/early-signs-hiv-infection#early-hiv-symptoms
4. https://www.webmd.com/hiv-aids/understanding-aids-hiv-symptoms
