جدول احتمال انتقال ایدز

HIV ویروسی است که به سلول‌های سیستم‌ایمنی حمله کرده و موجب کاهش توانایی بدن در مقابله با انواع بیماری‌ها می‌شود. این ویروس در مایعات بدن فرد آلوده شامل خون، مایع منی، مایع پیش‌منی و ترشحات واژن وجود دارد و درصورت تماس مستقیم با خون، غشای مخاطی آسیب‌دیده یا زخم‌های باز درحال خون‌ریزی در فرد سالم، منتقل می‌شود. ویروس مذکور از طریق بزاق، ادرار و مدفوع، (در حالت عادی) منتقل نمی‌شود.

رابطه جنسی محافظت نشده، استفاده از سوزن مشترک برای تزریق مواد مخدر، نیدل استیک شدن و زایمان و شیردهی از راه‌های انتقال HIV است. این ویروس از طریق نیش حشرات، استفاده مشترک از وسایل، دست دادن، بغل کردن و بوسیدن معمولی منتقل نمی‌شود (1).

احتمال انتقال ویروس

خطر انتقال در برخی از راه‌های انتقال آنچنان پایین است که تعیین میزان خطر از نظر بیولوژیکی امکان‌پذیر نمی‌باشد؛ اما در شرایط خاص یا با تکرار زیاد، شانس انتقال افزایش می‌یابد. بنابراین حتی خطرات نسبتاً کوچک نیز می‌تواند در طول زمان افزایش پیداکرده و منجر به ریسک بالایی برای انتقال شوند. برای مثال زمانی که افراد تنها یک بار درگیر رفتارهای پرخطر با شریک جنسی آلوده به ویروس می‌شوند، ممکن است شانس نسبتاً کمی برای ابتلا به ویروس داشته باشند، اما اگر این رفتار بارها تکرار شود، احتمال انتقال افزایش می‌یابد.

در ادامه احتمال انتقال ایدز به ازای هر 10,000 نفری که در معرض ابتلا به این ویروس قرار گرفته‌اند را در انواع مختلف راه‌های انتقال بررسی می‌کنیم:

                      راه انتقال ویروس                     میزان خطر انتقال به‌ازای هر 10,000 نفر

                        تزریق خون آلوده                                                      9250

           استفاده از سوزن آلوده برای تزریق مشترک                                     63

               نیدل استیک شدن با سوزن آلوده                                             23

         افراد مفعول(پذیرنده) در روابط جنسی مقعدی                                  138

         افراد مفعول(پذیرنده) در روابط جنسی مقعدی                                   11

         افراد مفعول(پذیرنده) در روابط جنسی واژینال                                    8

              افراد فاعل در روابط جنسی واژینال                                            4

                      روابط جنسی دهانی                                                    بسیارکم

                            گاز گرفتن                                                           بسیار نادر

                             تف کردن                                                          بسیار نادر

پرتاب مایعات بر روی پوست سالم مانند خون و مایع منی                          بسیار نادر

           اشتراک‌گذاری اسباب بازی‌های جنسی                                        بسیار نادر    (2)

عواملی که می‌توانند با تاثیر بر راه‌های انتقال عفونت اچ‌آی‌وی، احتمال انتقال این بیماری را بیشتر کنند عبارتند از:

·       بیماری‌های مقاربتی مانند سیفلیس، کلامدیا، سوزاک و... که ممکن است زخم‌هایی را در ناحیه تناسلی ایجاد کنند. افزایش سلول‌های ایمنی در اطراف این زخم‌ها و آسیب غشای مخاطی می‌تواند باعث افزایش احتمال انتقال ویروس HIV در روابط جنسی شود.

·       رابطه جنسی دهانی بعد از  مسواک زدن، جراحی، خدمات دندانپزشکی، تبخال و زخم‌های دهانی،

·       ختنه نشدن می‌تواند احتمال ابتلا به ویروس اچ‌آی‌وی را در مردان بیشتر کند.

·       در روابط جنسی مرد با مرد، در صورت ابتلا یکی از افراد به ویروس اچ‌آی‌وی احتمال انتقال ویروس بسیار بیشتر است.

·       سطح هورمون‌های جنسی در زنان یائسه، نوجوانان و زنان تازه به سن بلوغ رسیده، باعث خشکی واژن و افزایش آسیب لایه مخاطی آن و درنتیجه افزایش خطر انتقال ویروس HIV در صورت روابط جنسی خشن می‌شود (3).

عدم وجود واکسن موثر برای پیشگیری از بیماری‌ ایدز باعث شده این بیماری همچنان یک مشکل جدی برای سازمان بهداشت جهانی (WHO) محسوب شود. تشخیص به‌موقع بیماری و مصرف داروهای ضدویروسی تولیدشده برای کنترل بیماری ایدز، می‌توانند عمر افراد مبتلا را تا یک عمر طبیعی افزایش دهند. همچنین بیماری می‌تواند در افرادی که به‌طور منظم داروهای ضد رتروویروسی را دریافت می‌کنند، کاملا  کنترل شده و دیگر قابل انتقال به دیگران نباشد.

علائم این بیماری کاملا غیر اختصاصی است و تنها راه تشخیص آن، انجام آزمایش اچ‌ای‌وی است.آزمایش‌های غربالگری به روش الایزا در آزمایشگاه یا به‌وسیله کیت‌های خودارزیابی به صورت محرمانه در منزل انجام می‌شوند. دقت کیت‌های خانگی خودارزیابی ایدز با تشخیص آنتی‌بادی‌های ضدویروس اچ‌آی‌وی در خون، ۹۹.۷درصد است (4).

منابع:

1. https://www.medicalnewstoday.com/articles/chances-of-getting-hiv#what-is-hiv

2. https://www.cdc.gov/hiv/risk/estimates/riskbehaviors.html

3. https://www.verywellhealth.com/what-is-the-risk-of-hiv-from-vaginal-sex-4138626

4. https://www.aidsmap.com/about-hiv/vaginal-sex-and-risk-hiv-transmission

تاریخ انتشار : بیست و دوم آذر ۱۴۰۱